|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2010) 1 ΑΑΔ 1217
14 Ιουλίου, 2010
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
[ΚΡΑΜΒΗΣ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στές]
HAIGAZ GEORGE INDJIRDJIAN,
Εφεσείων,
v.
JENNIFER CLARE DOWNING,
Εφεσίβλητης.
(Έφεση Αρ. 11/2008)
Οικογενειακό Δικαστήριο ― Σχέσεις γονέων και τέκνων ― «Γονική μέριμνα» στο Άρθρο 2(7) του Κανονισμού (ΕΚ) Αριθ. 2201/2003 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας ― Τυγχάνει στην παρούσα υπόθεση εφαρμογής σε σχέση με το θέμα της γενικής δικαιοδοσίας ― Τα δικαστήρια του κράτους όπου το παιδί έχει τη συνήθη διαμονή του, είναι σε καλύτερη θέση να αποφασίσουν επί θεμάτων αφορόντων τη γονική του μέριμνα ― Άρθρο 2(9) του Κανονισμού.
Εφετείο ― Παρατήρηση Εφετείου σε σχέση με τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην επίλυση διαφοράς που αφορούσε στο δικαίωμα επικοινωνίας των ανηλίκων τέκνων με τον πατέρα τους.
Ο εφεσείων καταχώρησε αίτηση στο Οικογενειακό Δικαστήριο ημερομηνίας 22.5.2007 για τον καθορισμό του κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου για την επίλυση διαφοράς που αφορούσε στη ρύθμιση της προσωπικής επικοινωνίας του ιδίου με τις δύο δίδυμες θυγατέρες του οι οποίες γεννήθηκαν στη Λευκωσία στις 19.1.1996 και από τον Αύγουστο του 2001 διαμένουν μονίμως στην Αγγλία με τη μητέρα τους. Η εφεσίβλητη καταχώρησε στις 25.10.2007 άλλη αίτηση ζητώντας την αναστολή κάθε περαιτέρω διαδικασίας στην αίτηση του εφεσείοντος και την αναγνώριση της έλλειψης δικαιοδοσίας των κυπριακών δικαστηρίων να επιλύσουν το θέμα που αυτός ζητούσε με την αίτησή του.
Ο εφεσείων καταχώρησε ένσταση υποστηρίζοντας ότι καταχώρησε πρώτος αυτός αίτηση για καθορισμό του δικαιώματος επικοινωνίας με τις δύο του κόρες και ότι η καθ' ης η αίτηση-εφεσίβλητη παρέλειψε να καταθέσει υπεράσπιση. Οποιαδήποτε εκπροσώπησή του σε αγγλικά δικαστήρια έγινε σε μεταγενέστερη αίτηση της εφεσίβλητης για διαζύγιο και καθορισμό της διαμονής των παιδιών τους καθώς και για την έκδοση εναντίον του απαγορευτικών διαταγμάτων. Υποστήριξε επίσης ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι για τους οποίους το Οικογενειακό Δικαστήριο πρέπει να διακηρύξει την αρμοδιότητά του έναντι των αγγλικών δικαστηρίων και να επιληφθεί της ουσίας της υπόθεσης.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το αγγλικό δικαστήριο, ως το δικαστήριο της χώρας διαμονής των ανήλικων θυγατέρων του, είναι το αρμόδιο.
Ο εφεσείων εφεσίβαλε την απόφαση υποστηρίζοντας ότι η κρίση του πρωτόδικου Δικατηρίου στηρίχθηκε επί εξωγενών στοιχείων.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Ο Κανονισμός (ΕΚ) Αριθ. 2201/2003 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας ο οποίος καταργεί τον Κανονισμό (ΕΚ) Αριθ. 1347/2000 τυγχάνει εν προκειμένω εφαρμογής σε σχέση με το θέμα της γενικής δικαιοδοσίας.
2. Το Άρθρο 8(1) του εν λόγω Κανονισμού προβλέπει ότι «Τα δικαστήρια κράτους μέλους έχουν δικαιοδοσία επί θεμάτων που αφορούν τη γονική μέριμνα παιδιού το οποίο έχει συνήθη διαμονή σε αυτό το κράτος μέλος κατά τη στιγμή της άσκησης της προσφυγής».
3. Σχετικά με το υπό εξέταση θέμα είναι και το Άρθρο 9 του Κανονισμού το οποίο αναφέρεται στη «Διατήρηση της αρμοδιότητας της προγενέστερης συνήθους διαμονής του παιδιού», το Άρθρο 2(7) του Κανονισμού στο οποίο αναφέρεται η έννοια του όρου «γονική μέριμνα» και ειδικότερα ότι ο όρος περιλαμβάνει το δικαίωμα επιμέλειας και το δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας και το Άρθρο 2(9) του Κανονισμού σύμφωνα με το οποίο ο όρος «δικαίωμα επιμέλειας» «περιλαμβάνει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που αφορούν τη φροντίδα για το πρόσωπο του παιδιού και ειδικότερα το δικαίωμα απόφασης καθορισμού του τόπου διαμονής του».
4. Το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθά αποφάνθηκε ότι η κατά τα ανωτέρω προβλεπόμενη ρύθμιση, συνάδει με την ιδέα ότι τα δικαστήρια του κράτους όπου συνήθως διαμένει το παιδί, λόγω της εγγύτητάς τους προς τις πραγματικές συνθήκες διαβίωσης του παιδιού, είναι σε καλύτερη θέση να αποφασίσουν επί θεμάτων αφορόντων τη γονική του μέριμνα. Επίσης το Δικαστήριο ορθά διαπίστωσε ότι τα αγγλικά δικαστήρια είναι τα αρμόδια δικαστήρια για την επίλυση του θέματος της ρύθμισης του δικαιώματος προσωπικής επικοινωνίας του εφεσείοντος με τις δύο του θυγατέρες.
5. Η κρίση του πρωτόδικου δικαστηρίου σχετικά με το θέμα της αρμοδιότητας στηρίχθηκε αποκλειστικά επί γεγονότων σχετικών με την υπόθεση και όχι επί στοιχείων εξωγενών όπως ο εφεσείων εισηγήθηκε με το λόγο έφεσης που προώθησε.
Η έφεση απορρίφθηκε με €1.800 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ της εφεσίβλητης.
Παρατηρήσεις Εφετείου: Είναι ανησυχητική η μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην επίλυση της διαφοράς και η οποία καθόλου δεν ωφελεί το καλώς νοούμενο συμφέρον και την ευημερία των παιδιών που σε κάθε περίπτωση ιεραρχούνται ως πρώτιστο μέλημα.
Έφεση.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Oικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Δημητρίου, Δ.), (Yπόθεση Aρ. 189/07), ημερομ. 15.4.2008.
Χρ. Νεοφύτου, για τον Εφεσείοντα.
Μ. Δαμιανού, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣHPIO: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Κραμβή, Δ..
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Το ουσιώδες επίδικο ζήτημα της υπόθεσης αφορά στον καθορισμό του κατά τόπον αρμόδιου δικαστηρίου για την επίλυση διαφοράς αφορώσας στη ρύθμιση της προσωπικής επικοινωνίας του εφεσείοντα με τις δίδυμες θυγατέρες του Kathrin Sara Indjirdjian και Araxi Georgia Indjirdjian οι οποίες γεννήθηκαν στη Λευκωσία στις 19.1.1996 και από τον Αύγουστο του 2001 νομίμως διαμένουν με τη μητέρα τους στην Αγγλία. Για το σκοπό αυτό ο εφεσείων καταχώρησε στο Οικογενειακό Δικαστήριο σχετική αίτηση ημερομηνίας 22.5.2007. Η εφεσίβλητη με άλλη αίτηση που καταχώρησε στις 25.10.2007 ζήτησε,
(α) την αναστολή κάθε περαιτέρω διαδικασίας στην προμνησθείσα αίτηση ημερ. 22.5.2007 του εφεσείοντα, πατέρα των ανήλικων θυγατέρων της,
(β) την αναγνώριση της έλλειψης δικαιοδοσίας των κυπριακών δικαστηρίων να επιλύσουν το θέμα της προσωπικής επικοινωνίας του αιτητή με τις ανήλικες κόρες του και ταυτόχρονα την αναγνώριση της δικαιοδοσίας των αγγλικών δικαστηρίων σχετικά με το ίδιο θέμα.
Ο εφεσείων καταχώρησε ένσταση στην πιο πάνω αίτηση. Υποστήριξε ότι καταχώρησε πρώτος αίτηση για καθορισμό του δικαιώματος επικοινωνίας με τις δύο κόρες του και ότι η καθ' ης η αίτηση - εφεσίβλητη, παρέλειψε να καταθέσει υπεράσπιση. Οποιαδήποτε εκπροσώπησή του σε αγγλικά δικαστήρια έγινε σε μεταγενέστερη αίτηση της εφεσίβλητης για διαζύγιο και καθορισμό της διαμονής των παιδιών τους καθώς και για την έκδοση εναντίον του απαγορευτικών διαταγμάτων. Υποστήριξε επίσης ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι για τους οποίους το Οικογενειακό Δικαστήριο πρέπει να διακηρύξει την αρμοδιότητά του έναντι των αγγλικών δικαστηρίων και να επιληφθεί της ουσίας της υπόθεσης.
Το πρωτόδικο δικαστήριο αφού αναφέρθηκε στις θέσεις των διαδίκων, αποφάσισε ότι με βάση τα γεγονότα και το δίκαιο που διέπει το θέμα δεν έχει δικαιοδοσία να επιληφθεί του καθορισμού του δικαιώματος προσωπικής επικοινωνίας του εφεσείοντα με τις ανήλικες κόρες του. Έκρινε ότι αρμόδιο είναι το δικαστήριο της χώρας όπου οι δυο ανήλικες έχουν τη συνήθη διαμονή τους από το 2001 δηλαδή, το αγγλικό δικαστήριο.
Ο εφεσείων καταχώρησε ειδοποίηση έφεσης εναντίον της πρωτόδικης απόφασης. Με το περίγραμμα αγόρευσής του προώθησε το λόγο έφεσης αρ. 3 και απέσυρε τους υπόλοιπους. Με το λόγο αυτό εισηγείται ότι, «Το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα δέχθηκε σαν γεγονότα στην παρούσα υπόθεση, γεγονότα που αφορούσαν άλλην υπόθεση καταλήγοντας στο αυθαίρετο και εσφαλμένο εύρημα ότι «.... ο πατέρας για δυο χρόνια εμπόδιζε την εγγραφή της απόφασης του Αγγλικού Δικαστηρίου στην υπόθεση αρ. SE04P00130». Υπέβαλε ως αιτιολογία ότι όντως είχε ενστεί στην εγγραφή της πιο πάνω απόφασης του Αγγλικού δικαστηρίου θεωρώντας ότι αυτή ήταν άδικη. Ωστόσο, η εν λόγω απόφαση δεν χρειάστηκε να εγγραφεί γιατί αυτή «ανακλήθηκε και ακυρώθηκε το Δεκέμβριο του 2006 από το ίδιο το Αγγλικό Δικαστήριο που την είχε εκδώσει».
Τα γεγονότα στη βάση των οποίων στηρίχθηκε η πρωτόδικη απόφαση, είναι με συντομία τα ακόλουθα:
(α) Οι δύο ανήλικες νομίμως διαμένουν με την εφεσίβλητη μητέρα τους στην Αγγλία από τον Αύγουστο του 2001.
(β) Στις 2.4.2002 οι διάδικοι δυνάμει γραπτής συμφωνίας καθόρισαν τον τόπο διαμονής των ανηλίκων θυγατέρων τους και το δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας του εφεσείοντα με αυτές κατά τις καλοκαιρινές διακοπές και τις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα.
(γ) Η εφεσίβλητη στις 27.5.2005 καταχώρησε μέσω της εδώ αρμόδιας αρχής την Αίτηση Αρ. 67/05 με την οποία ζήτησε απόφαση για εγγραφή, αναγνώριση και εκτέλεση στην Κύπρο, απόφασης (contact order) του Sheffield County Court ημερ. 14.10.2008 στην υπόθεση με αριθμό SE04P00130 η οποία αφορούσε τον καθορισμό της διαμονής των δυο παιδιών και το δικαίωμα επικοινωνίας του εφεσείοντα με αυτά όπως προνοούσε η συμφωνία των διαδίκων ημερ. 2.4.2002.
(δ) Η προμνησθείσα απόφαση του αγγλικού δικαστηρίου δεν αμφισβητήθηκε από τον εφεσείοντα ο οποίος εκπροσωπήθηκε από άγγλους δικηγόρους.
(ε) Η αίτηση για εγγραφή, αναγνώριση και εκτέλεση στην Κύπρο της προαναφερόμενης απόφασης του αγγλικού δικαστηρίου αποσύρθηκε από την εκπρόσωπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης με οδηγίες της εφεσίβλητης.
(στ) Στις 31.7.07 το Ειρηνοδικείο του Sheffield στην υπόθεση με αριθμό SE07P00843 εξέδωσε διάταγμα με το οποίο ορίστηκε ότι οι ανήλικες κόρες των διαδίκων θα διαμένουν με τη μητέρα τους. Στον πατέρα απαγορεύτηκε να απομακρύνει τα παιδιά από την επιμέλεια και τον έλεγχο της μητέρας καθώς και από τη δικαιοδοσία των αγγλικών δικαστηρίων της Αγγλίας και Ουαλλίας. Το θέμα ορίστηκε για ακρόαση στις 3.9.07 στο Κέντρο Ακροάσεως Υποθέσεων Οικογενειακού Δικαίου στο Sheffield. Κατά την ορισθείσα δικάσιμο, ο εφεσείων αντιπροσωπεύθηκε από δικηγόρους. Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο High Court of Justice, Family Division, Sheffield το οποίο στις 9.10.07, αφού άκουσε τους δικηγόρους των διαδίκων διακήρυξε ότι οι ανήλικες έχουν τη συνήθη διαμονή τους στο Ηνωμένο Βασίλειο και απηύθυνε πρόσκληση στο Οικογενειακό Δικαστήριο να διακηρύξει αυτεπάγγελτα ότι δεν έχει δικαιοδοσία για καθορισμό του δικαιώματος προσωπικής επικοινωνίας του πατέρα με τις κόρες του και όρισε την υπόθεση στις 3.12.07 για περαιτέρω εξέταση των αιτήσεων. Στις 10.7.2008 το High Court of Justice, Family Division, Sheffield ανέβαλε την υπόθεση μέχρι την πρώτη διαθέσιμη ημερομηνία μετά τη 10.7.2010. Ταυτόχρονα καθόρισε ότι αμφότεροι οι διάδικοι μπορούν να επαναφέρουν την αίτηση με ειδοποίηση επτά ημερών.
Το γεγονός ότι οι δύο ανήλικες θυγατέρες των διαδίκων διαμένουν από το 2001 με τη μητέρα τους νόμιμα στην Αγγλία, όπου και η συνήθης διαμονή τους, ενέχει ουσιώδη σημασία στην έκβαση της υπόθεσης. Το γεγονός αυτό συνιστά διαπίστωση του πρωτόδικου δικαστηρίου η ορθότητα της οποίας δεν είναι υπό αμφισβήτηση.
Ο Κανονισμός (ΕΚ) Αριθ. 2201/2003 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας ο οποίος καταργεί τον Κανονισμό (ΕΚ) Αριθ. 1347/2000 τυγχάνει εν προκειμένω εφαρμογής σε σχέση με το θέμα της γενικής δικαιοδοσίας.
Το Αρθρο 8(1) του εν λόγω Κανονισμού προβλέπει:
«1. Τα δικαστήρια κράτους μέλους έχουν δικαιοδοσία επί θεμάτων που αφορούν τη γονική μέριμνα παιδιού το οποίο έχει συνήθη διαμονή σε αυτό το κράτος μέλος κατά τη στιγμή της άσκησης της προσφυγής.»
Το Αρθρο 9 του Κανονισμού το οποίο αναφέρεται στη «Διατήρηση της αρμοδιότητας της προγενέστερης συνήθους διαμονής του παιδιού» προνοεί,
«1. Όταν ένα παιδί μετοικεί νομίμως από ένα κράτος μέλος σε άλλο και αποκτά σε αυτό νέα συνήθη διαμονή, τα δικαστήρια του κράτους μέλους της προηγούμενης συνήθους διαμονής του παιδιού διατηρούν την αρμοδιότητά τους, κατά παρέκκλιση του Αρθρου 8, για περίοδο τριών μηνών μετά τη μετοικεσία, προκειμένου να τροποποιήσουν απόφαση η οποία αφορά το δικαίωμα επικοινωνίας εκδοθείσα σε αυτό το κράτος μέλος πριν από τη μετοικεσία του παιδιού, εφόσον ο δικαιούχος του δικαιώματος επικοινωνίας δυνάμει της αποφάσεως που αφορά το δικαίωμα επικοινωνίας εξακολουθεί να διαμένει συνήθως στο κράτος μέλος της προηγούμενης συνήθους διαμονής του παιδιού.
2. Η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται εάν ο δικαιούχος του δικαιώματος προσωπικής επικοινωνίας που προβλέπεται στην παράγραφο 1 έχει αποδεχθεί την αρμοδιότητα των δικαστηρίων του κράτους μέλους της νέας συνήθους διαμονής του παιδιού συμμετέχοντας σε διαδικασία ενώπιον των δικαστηρίων αυτού του κράτους μέλους χωρίς να αμφισβητήσει την αρμοδιότητά τους.»
Ο όρος «γονική μέριμνα» σύμφωνα με το Αρθρο 2(7) του Κανονισμού «περιλαμβάνει το σύνολο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που παρέχονται σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με δικαστική απόφαση, απ΄ ευθείας από το νόμο ή με ισχύουσα συμφωνία όσον αφορά το πρόσωπο ή την περιουσία του παιδιού. Ειδικότερα ο όρος περιλαμβάνει το δικαίωμα επιμέλειας και το δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας.»
Σύμφωνα με το Αρθρο 2(9) του Κανονισμού ο όρος «δικαίωμα επιμέλειας» «περιλαμβάνει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που αφορούν τη φροντίδα για το πρόσωπο του παιδιού και ειδικότερα το δικαίωμα απόφασης καθορισμού του τόπου διαμονής του.»
Ορθά αναφέρεται στην εκκαλούμενη απόφαση ότι η κατά τα ανωτέρω προβλεπόμενη ρύθμιση, συνάδει με την ιδέα ότι τα δικαστήρια του κράτους όπου συνήθως διαμένει το παιδί, λόγω της εγγύτητας τους προς τις πραγματικές συνθήκες διαβίωσης του παιδιού, είναι σε καλύτερη θέση να αποφασίσουν επί θεμάτων αφορώντων τη γονική του μέριμνα.
Στην προκείμενη περίπτωση ορθά το πρωτόδικο δικαστήριο διαπίστωσε ότι τα αγγλικά δικαστήρια είναι τα δικαστήρια που έχουν την αρμοδιότητα να αναλάβουν δικαιοδοσία για την επίλυση της διαφοράς η οποία ανέκυψε μεταξύ των διαδίκων η οποία αφορά στη ρύθμιση του δικαιώματος προσωπικής επικοινωνίας του εφεσείοντα με τις δύο προαναφερόμενες θυγατέρες του οι οποίες από το 2001 βρίσκονται με τη μητέρα τους νόμιμα στην Αγγλία όπου έχουν τη συνήθη διαμονή τους.
Σαφώς προκύπτει από τα πιο πάνω ότι η κρίση του πρωτόδικου δικαστηρίου σχετικά με το θέμα της αρμοδιότητας στηρίχθηκε αποκλειστικά επί γεγονότων σχετικών με την υπόθεση και όχι επί στοιχείων εξωγενών όπως ο εφεσείων εισηγήθηκε με το λόγο έφεσης που προώθησε. Παρενθετικά σημειώνουμε την ανησυχία μας για τη μεγάλη καθυστέρηση που έχει παρατηρηθεί στην επίλυση της διαφοράς και η οποία καθόλου δεν ωφελεί το καλώς νοούμενο συμφέρον και την ευημερία των παιδιών που σε κάθε περίπτωση ιεραρχούνται ως πρώτιστο μέλημα.
Η έφεση απορρίπτεται με €1.800 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ της εφεσίβλητης και εναντίον του εφεσείοντα.
Η έφεση απορρίπτεται με €1.800 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ της εφεσίβλητης.