|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2010) 1 ΑΑΔ 485
14 Απριλίου, 2010
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Π., ΦΩΤΙΟΥ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στές]
1. D. & L. GEO DEVELOPMENTS LTD,
2. EYGENIA MICHAELIDOU DEVELOPMENTS LTD,
Εφεσείουσες,
v.
1. G.M. PIONEER MARITIME CO LTD,
2. ΧΡ. Γ. ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ ΛΤΔ,
Εφεσιβλήτων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 258/2006)
Συμβάσεις ― Σύμβαση πώλησης γραφείου και δύο χώρων στάθμευσης ― Άρνηση πωλητών να μεταβιβάσουν τους χώρους στάθμευσης επ' ονόματι των αγοραστών με το δικαιολογητικό ότι οι εν λόγω χώροι δεν αποτελούσαν μέρος του σχετικού πωλητηρίου εγγράφου ― Κατά πόσο το πρωτόδικο Δικαστήριο ερμήνευσε ορθά το πωλητήριο έγγραφο, καταλήγοντας ότι οι χώροι στάθμευσης έπρεπε να είχαν μεταβιβαστεί στους αγοραστές μαζί με το γραφείο, και θεωρώντας ότι ο ουσιώδης χρόνος της παράβασης ήταν η ημερομηνία έκδοσης του τίτλου και όχι η ημερομηνία καταρτισμού του πωλητηρίου εγγράφου. Κατά πόσο το ποσοστό μείωσης της αξίας του γραφείου, στην περίπτωση πώλησής του, επί του οποίου καθορίστηκε το επιδικασθέν ποσό των αποζημιώσεων, υπολογίσθηκε ορθά από το πρωτόδικο Δικαστήριο στην ολότητα των δεδομένων.
Απόδειξη ― Αξιοπιστία μαρτύρων ― Αξιολόγηση αξιοπιστίας μαρτύρων ― Αντιφάσεις επουσιώδους σημασίας δεν μπορούν να επηρεάσουν την αξιοπιστία των μαρτύρων.
Έξοδα ― Ενδιάμεσα έξοδα ― Ισχυρισμός ότι λανθασμένα δεν αποφασίστηκαν υπέρ των εναγομένων εταιρειών τα ενδιάμεσα έξοδα στα οποία είχαν καταδικαστεί οι ενάγουσες εταιρείες κατά την πορεία της υπόθεσης ― Κατά πόσο ευσταθούσε.
Οι εφεσίβλητες εταιρείες καταχώρησαν αγωγή εναντίον των εφεσειουσών εταιρειών αξιώνοντας την ειδική εκτέλεση της συμφωνίας πώλησης προς αυτές από τις εφεσείουσες εταιρείες ενός γραφείου και δύο χώρων στάθμευσης σε οικοδομικό συγκρότημα στον Άγιο Αντώνιο στη Λευκωσία. Αξίωναν επίσης συναφείς αποζημιώσεις. Στην πορεία η αξίωση περιορίστηκε κατά την ακρόαση μόνο σε αποζημιώσεις προερχόμενες από τη μείωση της αξίας του γραφείου λόγω της μη εγγραφής και μεταβίβασης των χώρων στάθμευσης.
Κατασκευαστική εταιρεία του εν λόγω κτιριακού συγκροτήματος ήταν η Delial Constructions Ltd η οποία ανήκε στο ευρύτερο συγκρότημα εταιρειών της εφεσείουσας 1.
Σημείο τριβής της υπόθεσης αποτέλεσε το θέμα ως προς το κατά πόσο η επίδικη συμφωνία πώλησης περιελάμβανε και τους δύο χώρους στάθμευσης, οι οποίοι δεν μεταβιβάστηκαν επ' ονόματι των εφεσιβλήτων εταιρειών μαζί με το γραφείο. Οι μεν εφεσίβλητες εταιρείες διατείνονταν ότι οι δύο χώροι στάθμευσης συνιστούσαν μέρος της συμφωνίας, οι δε εφεσείουσες εταιρείες διατείνονταν το αντίθετο.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αφού αξιολόγησε τη σχετική μαρτυρία και προέβη σε ερμηνευτική άσκηση των προνοιών της συμφωνίας, υιοθέτησε τη θέση των εφεσιβλήτων ότι η συμφωνία πώλησης περιελάμβανε και τους δύο χώρους στάθμευσης, οι οποίοι και έπρεπε να είχαν μεταβιβαστεί μαζί με το γραφείο, θεωρώντας ότι ο ουσιώδης χρόνος της παράβασης ήταν η ημερομηνία έκδοσης του τίτλου το 1993, πέντε χρόνια μετά τη συμφωνία, όταν διαφάνηκε ότι δεν ήταν δυνατή η μεταβίβαση των χώρων στάθμευσης. Το Δικαστήριο στη συνέχεια δέχθηκε ως προς τον καθορισμό της μείωσης της αξίας του γραφείου, τη μαρτυρία της εκ των μαρτύρων των εφεσιβλήτων εταιρειών Μυρτώς Μάτση, μέλους του ΕΤΕΚ, η οποία είχε υπολογίσει τη μείωση κατά το χρόνο παράβασης να ήταν της τάξης των Λ.Κ.14.000. Το Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση για το ποσό αυτό με νόμιμο τόκο, πλέον έξοδα.
Οι εφεσείουσες εταιρείες εφεσίβαλαν την απόφαση. Οι λόγοι έφεσης περιστρέφονται γύρω από την, κατ' ισχυρισμόν, λανθασμένη αποδοχή της μαρτυρίας των εφεσιβλήτων, σε σχέση με την οποία επικαλέσθηκαν την ύπαρξη αντιφάσεων. Επίσης, ότι λανθασμένα εκδόθηκε απόφαση και εναντίον των εφεσειουσών 2, ότι λανθασμένα καθορίστηκε το ποσό των Λ.Κ.14.000, ως ορθή αποζημίωση, ιδιαίτερα ενόψει του γεγονότος ότι οι εφεσίβλητες δεν είχαν αναζητήσει αγοραστή ώστε να συγκεκριμενοποιήσουν τη ζημιά τους και τέλος ότι λανθασμένα δεν αποφασίστηκαν υπέρ των εφεσειουσών τα ενδιάμεσα έξοδα στα οποία είχαν καταδικαστεί οι εφεσίβλητες κατά την πορεία της όλης υπόθεσης.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Υπήρξε επαρκής μαρτυρία που συνέδεε την εφεσείουσα 2 με την επίδικη διαφορά και η περί του αντιθέτου εισήγηση της συνηγόρου των εφεσειουσών δεν ευσταθεί.
2. Οι, κατ' ισχυρισμόν, αντιφάσεις στη μαρτυρία συνιστούσαν στην πραγματικότητα θέσεις του μάρτυρα των εφεσιβλήτων εταιρειών Γ. Μαυρουδή που όμως δεν επηρεάζουν την ουσία της διαφοράς που ανάγεται στο ότι ο όρος της συμφωνίας ως προς το ότι το πωληθέν κτήμα, το οποίο περιελάμβανε και τους δύο χώρους στάθμευσης, παραβιάστηκε.
3. Το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι πωλήθηκαν και οι χώροι στάθμευσης ήταν απόλυτα εύλογο ενόψει του λεκτικού του πωλητηρίου - στο οποίο υπήρχε και συγκεκριμένος όρος ότι το τίμημα των Λ.Κ.40.000, αφορούσε και τους χώρους στάθμευσης - και των συνημμένων αρχιτεκτονικών σχεδίων.
4. Από τη διαπίστωση ότι το πωληθέν κτήμα περιελάμβανε και δύο χώρους στάθμευσης, προέκυπτε άνευ ετέρου και παράβαση της υποχρέωσης αυτής, η οποία διαπιστώθηκε χρονικά όταν εκδόθηκαν οι τίτλοι ιδιοκτησίας το 1993 και καταχωρήθηκαν στο ανάλογο Κτηματικό Μητρώο, όπου και δεν αναγραφόταν η ιδιοκτησία των χώρων στάθμευσης. Η θέση της δικηγόρου των εφεσειουσών ότι ως ημερομηνία παράβασης ισχύει η ημερομηνία υπογραφής του πωλητηρίου δεν ευσταθεί.
5. Το γεγονός ότι οι επιστολές των εφεσιβλήτων απευθύνθηκαν προς την Delial Constructions Ltd δεν ενέχει οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση επί των θέσεων των εφεσιβλήτων. Περαιτέρω οι επιστολές των εφεσειουσών απαντήθηκαν από την εταιρεία αυτή με το Τεκμ. 5, ημερ. 12.1.96, όπου έγινε παραδοχή στην ουσία της υποχρέωσης μεταβίβασης των χώρων στάθμευσης με ταυτόχρονη όμως μετάθεση ευθυνών στο Κτηματολόγιο, το οποίο είχε τότε απωλέσει το φάκελο της υπόθεσης και δεν μπορούσε η όλη εγγραφή να προχωρήσει.
6. Η μείωση της αξίας του γραφείου καθορίστηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο στη βάση της μαρτυρίας της Μάτση, ειδικής στον τομέα της, της οποίας η εκτίμηση παρουσίασε επαρκή συγκριτικά στοιχεία και μελέτη της αγοράς στην περιοχή του γραφείου. Η κρίση του πρωτόδικου Δικαστηρίου σε σχέση με το θέμα αυτό είναι ορθή στην ολότητα των δεδομένων, η δε ζημία δεν ήταν θεωρητική διότι προέκυπτε απευθείας από την παράβαση της συμφωνίας, αλλά και διότι η θέση των εφεσιβλήτων ότι υπήρχε μείωση στην αξία σε περίπτωση πώλησης του γραφείου πιστοποιήθηκε από τη μαρτυρία του Μαυρουδή, έστω και αν δεν δόθηκαν συγκεκριμένα παραδείγματα, εφόσον ο μάρτυρας ανέφερε, εύλογα, ότι δεν είχε προχωρήσει ενεργά σε πώληση λόγω του συγκεκριμένου προβλήματος της τιτλοποίησης των χώρων στάθμευσης, αλλά και από τη μαρτυρία των εμπειρογνωμόνων οι οποίοι ήταν σαφείς ότι το γραφείο με εγγεγραμμένους χώρους στάθμευσης στον τίτλο θα απέφερε υψηλότερη τιμή, σε αντίθεση με την περίπτωση που τέτοια εγγραφή και ιδιοκτησία δεν υπήρχε.
7. Η σχετική διαταγή του Δικαστηρίου να επιδικάσει τα έξοδα υπέρ των εφεσιβλήτων, ήταν απόλυτα ορθή και λογική. Τα έξοδα τα οποία κατά την πορεία της εκδίκασης πρωτοδίκως ρητά επιδικάστηκαν υπέρ των εφεσειουσών, θα συνυπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή κατά την υποβολή του σχετικού καταλόγου, με την αφαίρεση ουσιαστικά του σχετικού ποσού που θα αναλογεί υπέρ των εφεσειουσών.
Η έφεση απορρίφθηκε με €2.000 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., εναντίον των εφεσειουσών και υπέρ των εφεσιβλήτων.
Έφεση.
Έφεση από τις εφεσείουσες εναντίον της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Eφραίμ, E.Δ.), (Aγωγή Aρ. 174/98), ημερομ. 18.7.2006.
Κ. Γεωργιάδου, για τις Εφεσείουσες.
Γ. Κολοκασίδης, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Ναθαναήλ.
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Δυνάμει πωλητηρίου εγγράφου ημερ. 10.2.88, οι εφεσίβλητες εταιρείες αγόρασαν από τις εφεσείουσες εταιρείες ένα γραφείο σε οικοδομικό συγκρότημα στον Άγιο Αντώνιο στη Λευκωσία. Στα επισυνημμένα σχέδια του σχετικού εγγράφου είχε σημειωθεί με κίτρινο χρώμα το υπό αγορά γραφείο αρ. 201 και με ερυθρό χρώμα δύο χώροι στάθμευσης. Στον όρο 1 του πωλητηρίου αναγραφόταν ότι αντικείμενο της πώλησης ήταν «..... το υπ' αρ. 201 Γραφείο (εν τοις εφεξής καλούμενο το κτήμα) το οποίο εμφαίνεται δι' ερυθρού και κίτρινου χρώματος επί των συνημμένων και μονογραφηθέντων υπ' αμφοτέρων των μερών, αρχιτεκτονικών σχεδίων .....». Οι λέξεις «και κιτρίνου» τέθηκαν στο προτυπωμένο κείμενο ιδιοχείρως και έφεραν τις μονογραφές των διαδίκων.
Κατά την ημερομηνία μεταβίβασης, οι εφεσείουσες ενέγραψαν στο όνομα των εφεσιβλήτων μόνο το γραφείο, χωρίς να μεταβιβάσουν και τους δύο χώρους στάθμευσης. Το αποτέλεσμα ήταν η έγερση αγωγής στις 9.1.1998, από τις εφεσίβλητες αγοράστριες, με την οποία ζητείτο τόσο η ειδική εκτέλεση της συμφωνίας, όσο και συναφείς αποζημιώσεις. Στην πορεία η αξίωση περιορίστηκε κατά την ακρόαση μόνο σε αποζημιώσεις προερχόμενες από τη μείωση της αξίας του γραφείου λόγω της μη εγγραφής και μεταβίβασης των χώρων στάθμευσης.
Δόθηκε μαρτυρία κατά την πρωτόδικη διαδικασία από τον Γεώργιο Μαυρουδή, διευθύνοντα σύμβουλο των εφεσιβλήτων, καθώς και από δύο εμπειρογνώμονες προς καθορισμό της μείωσης της αξίας του γραφείου, του Σταύρου Παπαδόπουλου και της Μυρτώς Μάτση, αμφοτέρων μελών του Ε.Τ.Ε.Κ. Από την αντίθετη πλευρά, μαρτυρία έδωσαν οι Δήμος Γεωργιάδης συνταξιούχος δικηγόρος και επιχειρηματίας, ο οποίος και ενεργούσε για την εργοληπτική εταιρεία που ανέλαβε την κατασκευή του όλου κτιρίου, την Delial Constructions Ltd, ο Μάϊκ Τύμβιος, ένοικος στην πολυκατοικία, ο Δημήτρης Δημητρίου, τεχνικός του Δήμου Λευκωσίας και ο Ξενοφών Στεφάνου, εκτιμητής ακινήτων.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αφού αξιολόγησε τη σχετική μαρτυρία και προέβη σε ερμηνευτική άσκηση των προνοιών της συμφωνίας, υιοθέτησε τη θέση των εφεσιβλήτων ότι η συμφωνία πώλησης περιελάμβανε και τους δύο χώρους στάθμευσης, οι οποίοι και έπρεπε να είχαν μεταβιβαστεί μαζί με το γραφείο, θεωρώντας ότι ο ουσιώδης χρόνος της παράβασης ήταν η ημερομηνία έκδοσης του τίτλου το 1993, πέντε χρόνια μετά τη συμφωνία, όταν διαφάνηκε ότι δεν ήταν δυνατή η μεταβίβαση των χώρων στάθμευσης. Στη συνέχεια δέχθηκε ως προς τον καθορισμό της μείωσης της αξίας του γραφείου, τη μαρτυρία της Μυρτώς Μάτση, η οποία είχε υπολογίσει τη μείωση κατά το χρόνο παράβασης να ήταν της τάξης των Λ.Κ.14.000. Απορρίπτοντας την προς το αντίθετο μαρτυρία του εμπειρογνώμονα των εφεσειουσών, αλλά και θεωρώντας τη μαρτυρία του ετέρου των εκτιμητών των εφεσιβλήτων ως μη διαφωτιστική επί του θέματος, εφόσον η μαρτυρία αυτή αφορούσε το χρονικό σημείο του 2001, το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση για το πιο πάνω ποσό με νόμιμο τόκο, πλέον έξοδα.
Οι εφεσείουσες εταιρείες επιδιώκουν την ανατροπή της πρωτόδικης κρίσης με έξι συνοπτικά διατυπωμένους λόγους έφεσης. Περιστρέφονται γύρω από την κατ' ισχυρισμόν λανθασμένη αποδοχή της μαρτυρίας των εφεσιβλήτων με ιδιαίτερη αναφορά στις αντιφάσεις που παρουσίασε η μαρτυρία του Γεώργιου Μαυρουδή, τη θέση ότι η μαρτυρία των εμπειρογνωμόνων ήταν μεταξύ τους αντιφατική, ότι λανθασμένα εκδόθηκε απόφαση και εναντίον των εφεσειουσών 2, ότι λανθασμένα καθορίστηκε το ποσό των Λ.Κ.14.000, ως ορθή αποζημίωση, ιδιαίτερα ενόψει του γεγονότος ότι οι εφεσίβλητες δεν είχαν αναζητήσει αγοραστή ώστε να συγκεκριμενοποιήσουν τη ζημιά τους και ότι λανθασμένα δεν αποφασίστηκαν υπέρ των εφεσειουσών τα ενδιάμεσα έξοδα στα οποία είχαν καταδικαστεί οι εφεσίβλητες κατά την πορεία της όλης υπόθεσης.
Έχοντας εξετάσει με ιδιαίτερη προσοχή όλα τα δεδομένα της υπόθεσης κρίνεται ότι η έφεση δεν έχει έρεισμα για σειρά λόγων. Κατ' αρχάς, όσον αφορά την έκδοση απόφασης εναντίον της εφεσείουσας 2, λανθασμένα είναι που εισηγείται η συνήγορος των εφεσειουσών ότι δεν υπήρξε μαρτυρία που να συνδέει την εφεσείουσα 2 με την όλη διαφορά. Αρχής γενομένης από το ίδιο το πωλητήριο έγγραφο, Τεκμ. 1, διαπιστώνεται ότι η εφεσείουσα 2, αναφερόταν στο έγγραφο ως ο πωλητής Β, της εφεσείουσας 1 περιγραφομένης ως πωλητής Α, αμφότερες δε οι εφεσείουσες αναφέρονταν από κοινού ως «ο πωλητής». Η σχέση δε της εφεσείουσας 2 με την όλη αγοραπωλησία είναι εμφανής από το ίδιο το προοίμιο της συμφωνίας εφόσον παρουσιάζεται ότι αυτή ήταν η ιδιοκτήτρια της γης της οποίας την ανάπτυξη και αξιοποίηση ανέλαβε η εφεσείουσα 1, από δε την αξιοποίηση αυτή, η εφεσείουσα 2 θα λάμβανε ένα όροφο γραφείων και ένα κατάστημα αφού θα μεταβίβαζε προηγουμένως τα μερίδια στη γη επ' ονόματι της εφεσείουσας 1. Αλλά και περαιτέρω προκύπτει έμμεσα, πλην σαφώς, από τη μαρτυρία του Μάϊκ Τύμβιου, Μ.Υ. 1, ότι αυτός ήταν διευθυντής και ιδιοκτήτης της εφεσείουσας 2, που είχε εγγεγραμμένη επ' ονόματι της τη γη, επί της οποίας οικοδομήθηκε με την μέθοδο της αντιπαροχής, η πολυκατοικία επί της οποίας παρέμεινε ως ιδιοκτησία της το 25% το οποίο αντιπροσωπεύει ένα ολόκληρο όροφο (σελ. 68 των πρακτικών).
Αναφορικά με τις κατ' ισχυρισμόν αντιφάσεις της μαρτυρίας του Γεώργιου Μαυρουδή, κρίνεται ότι δεν υπάρχουν οποιεσδήποτε αντιφάσεις, αλλά μάλλον θέσεις του εν λόγω μάρτυρα που δυνατόν να ήταν ασαφείς ως προς τα διαβήματα του για εξεύρεση αγοραστή του γραφείου, το οποίο είχε μειωμένη πλέον αξία εφόσον δεν υπήρχαν εγγεγραμμένοι οι δύο χώροι στάθμευσης, που δεν επηρεάζουν όμως την ουσία της διαφοράς που ανάγεται στο ότι ο όρος της συμφωνίας ως προς το ότι το πωληθέν κτήμα, το οποίο περιελάμβανε και τους δύο χώρους στάθμευσης, παραβιάστηκε.
Επί του πιο πάνω, το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου με αναφορά στο συγκεκριμένο λεκτικό που χρησιμοποιήθηκε, στο πωλητήριο όπως αυτό καταγράφηκε επί λέξει και στην αρχή του παρόντος σκεπτικού, ότι όντως, ορθά ερμηνευόμενο το πωλητήριο, πωλήθηκαν και οι χώροι στάθμευσης, ήταν απόλυτα εύλογο με δεδομένο ότι ρητά «το κτήμα» περιελάμβανε τους μονογραφηθέντες με ερυθρό και κίτρινο χρώμα στα συνημμένα αρχιτεκτονικά σχέδια χώρους. Περαιτέρω, υπάρχει αναφορά στον όρο του πωλητηρίου εγγράφου ότι το τίμημα των Λ.Κ.40.000, αφορούσε και τους χώρους στάθμευσης, εφόσον ρητά καταγράφηκε στην παρ. (δ) του όρου αυτού, ότι μέρος του τιμήματος πώλησης θα ήταν με την παραχώρηση στις εφεσείουσες ενός άλλου υποστατικού το οποίο θα δινόταν στις εφεσείουσες «..... με την παράδοση υπό του πωλητού του αγοραζομένου κτήματος .....». Προστίθεται επί της πτυχής αυτής, ότι από τα πρακτικά της ακροαματικής διαδικασίας οι θέσεις των εφεσειουσών δεν ήταν πάντοτε σταθερές ως προς το ότι το πωλητήριο δεν περιελάμβανε προς πώληση και εγγραφή και τους δύο χώρους στάθμευσης, εφόσον ο Δήμος Γεωργιάδης, Μ.Υ.2, στον οποίο ανήκε, ως συνάγεται από τη σελ. 73 των πρακτικών, η εφεσείουσα 1 εταιρεία ανάπτυξης γης, δεν είχε ένσταση να εγγραφούν επ' ονόματι των εφεσιβλήτων οι χώροι στάθμευσης (σελ. 86 των πρακτικών), με δεδομένο όμως ότι θα επιτρεπόταν κάτι τέτοιο από το Δήμο Λευκωσίας και το Κτηματολόγιο. Προς δε τον Μάϊκ Τύμβιο, Μ.Υ.1, απευθύνθηκε από τη συνήγορο των εφεσειουσών κατά την κύρια εξέταση του, ερώτηση (σελ. 69 των πρακτικών), σε σχέση με το χώρο στάθμευσης που αναλογούσε στον ίδιο επί της πολυκατοικίας τον οποίο χώρο η συνήγορος χαρακτήρισε ως «δικό» του.
Από τη διαπίστωση ότι το πωληθέν κτήμα περιελάμβανε και δύο χώρους στάθμευσης, προέκυπτε άνευ ετέρου και παράβαση της υποχρέωσης αυτής, η οποία διαπιστώθηκε χρονικά όταν εκδόθηκαν οι τίτλοι ιδιοκτησίας το 1993 και καταχωρήθηκαν στο ανάλογο Κτηματικό Μητρώο, όπου και δεν αναγραφόταν η ιδιοκτησία των χώρων στάθμευσης. Δεν μπορεί να ισχύει ως ημερομηνία παράβασης, η ημερομηνία υπογραφής του πωλητηρίου εγγράφου, Τεκμ. 1, δηλαδή στις 10.2.1988, ως η εισήγηση της κας Γεωργιάδου, εφόσον η ημερομηνία εκείνη δήλωνε την έναρξη της συμβατικής σχέσης των διαδίκων και ως εκ τούτου δεν θα ήταν δυνατή η διαπίστωση της παράβασης που μόνο μεταγενέστερα εκδηλώθηκε. Οι εφεσίβλητες αντέδρασαν άμεσα με τη συστημένη επιστολή ημερ. 15.6.93, Τεκμ. 3, με την οποία κατέγραψαν το δεδομένο ότι τα πιστοποιητικά εγγραφής που είχαν ήδη ληφθεί δεν περιελάμβαναν τους χώρους στάθμευσης, τους οποίους δικαιούνταν με βάση το συμβόλαιο τους, αναζητώντας την προς τούτο σχετική διόρθωση των πιστοποιητικών. Ακολούθησε η επιστολή ημερ. 13.9.93, Τεκμ. 4, με ουσιαστικά το ίδιο περιεχόμενο καθώς και άλλες επικοινωνίες που έγιναν παραδεκτές και από τις εφεσείουσες.
Το ότι οι επιστολές απευθύνθηκαν προς την Delial Constructions Ltd, δεν ενέχει οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση επί των θέσεων των εφεσιβλήτων, ως προσπάθησε η κα Γεωργιάδου να εισηγηθεί, με δεδομένο ότι η Delial ήταν, με παραδοχή του Δήμου Γεωργιάδη, η κατασκευαστική εταιρεία της πολυκατοικίας, ανήκε δε στο ευρύτερο συγκρότημα εταιρειών της εφεσείουσας 1. Περαιτέρω, οι επιστολές των εφεσειουσών απαντήθηκαν από την ίδια αυτή εταιρεία με το Τεκμ. 5, ημερ. 12.1.96, όπου έγινε παραδοχή στην ουσία της υποχρέωσης μεταβίβασης των χώρων στάθμευσης με ταυτόχρονη όμως μετάθεση ευθυνών στο Κτηματολόγιο, το οποίο είχε τότε (ως ανεφέρθη), απωλέσει το φάκελο της υπόθεσης και δεν μπορούσε η όλη εγγραφή να προχωρήσει.
Η παράβαση πιστοποιήθηκε επίσης και από τον Δημήτρη Δημητρίου, Μ.Υ.4, τον τεχνικό του Δήμου Λευκωσίας ο οποίος δήλωσε κατά την αντεξέταση του στις σελ. 106 και 110 των πρακτικών, ότι στην αίτηση για άδεια διαίρεσης της οικοδομής, οι χώροι στάθμευσης της πολυκατοικίας, αλλά και ιδιαίτερα του τίτλου ιδιοκτησίας του γραφείου αρ. 201, περιγράφονταν ως κοινόχρηστοι χώροι, η αίτηση δε αυτή υπογράφηκε και από τις δύο εφεσείουσες, γεγονός που φανερώνει και πιστοποιεί και με αυτό τον τρόπο την εμπλοκή της εφεσείουσας 2.
Ορθά επίσης το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι οι εφεσίβλητες είχαν δικαίωμα σε αποζημίωση με βάση το χρονικό ορόσημο του 1993, όταν εκδόθηκαν οι τίτλοι και διαπιστώθηκε η παράβαση, αποδεχόμενο προς τούτο τη μαρτυρία της Μυρτώς Μάτση. Δεν διαπιστώνεται οποιαδήποτε αντίφαση μεταξύ της μαρτυρίας των δύο εμπειρογνωμόνων των εφεσιβλήτων, διότι ο μεν Σταύρος Παπαδόπουλος εκτίμησε τη μείωση της αξίας με αναφορά στο 2001, η δε Μυρτώ Μάτση με αναφορά στο 1993. Η διαφορά στο καθορισθέν από τον κάθε ένα από αυτούς ποσό της μείωσης της αξίας, (Λ.Κ.20.000 από τον Στ. Παπαδόπουλο και Λ.Κ.14.000 από τη Μ. Μάτση), δεν αναγόταν τόσο στη διαφορετική μεθοδολογία, αλλά στη διαφορετική χρονική τοποθέτηση και ήταν εν πάση περιπτώσει υπέρ των εφεσειουσών.Τα προσόντα και των δύο αυτών εκτιμητών δεν αμφισβητήθηκαν στην ουσία από τις εφεσείουσες και δεν αναδύεται οποιοδήποτε ουσιαστικό επιχείρημα από το γεγονός ότι και οι δύο εμπειρογνώμονες δεν είχαν μαζί τους για να καταθέσουν ως τεκμήριο το αντίγραφο της ετήσιας άδειας άσκησης του επαγγέλματος τους ή την κάρτα μέλους του ΕΤΕΚ. Ούτε έχει οποιαδήποτε σημασία η προσπάθεια από πλευράς των εφεσιβλήτων για επανακλήτευση του Σταύρου Παπαδόπουλου, προσπάθεια που απέτυχε, ή, ότι η μαρτυρία της Μυρτώς Μάτση προσκομίστηκε εκ των υστέρων, εφόσον ήταν δικαίωμα των εφεσιβλήτων να παρουσιάσουν την όποια μαρτυρία ήθελαν πριν κλείσουν την υπόθεσή τους.
Ως προς την ουσία της μαρτυρίας των εμπειρογνωμόνων αυτών, οι εφεσείουσες παραγνωρίζουν την ουσιαστική παράβαση του πωλητηρίου εγγράφου, που ήταν η μη τιτλοποίηση των δύο χώρων στάθμευσης, παράβαση που όπως κατέθεσαν και οι δύο εμπειρογνώμονες των εφεσιβλήτων, αλλά έγινε και αποδεκτό και από τον εμπειρογνώμονα των εφεσειουσών, παρέπεμπε σε αδιαμφισβήτητη μείωση της αξίας του πωληθέντος γραφείου με μόνο πλέον το ερώτημα, τον καθορισμό του ποσοστού μείωσης επί της αξίας του γραφείου. Ήταν ακριβώς η μη εγγραφή επί του τίτλου που είχε δημιουργήσει το πρόβλημα και την μείωση στην αξία και όχι ο τρόπος χρήσης από τις εφεσίβλητες των χώρων στάθμευσης. Όλη η σχετική μαρτυρία που δόθηκε διά της αντεξετάσεως του Γ. Μαυρουδή και της εν γένει μαρτυρίας του Μάϊκ Τύμβιου που σχετιζόταν με τη δυνατότητα αποκλειστικής χρήσης των χώρων στάθμευσης, ακόμη και με την κατά καιρούς τοποθέτηση αλυσίδων ώστε να μην είναι δυνατή η πρόσβαση στους χώρους αυτούς από άλλα άτομα ή ένοικους της πολυκατοικίας, ήταν χωρίς ουσιαστική σημασία εφόσον το ζητούμενο για τον καθορισμό της μείωσης της αξίας, δεν ήταν η δυνατότητα της καθαυτής απρόσκοπτης καθημερινής χρήσης των χώρων στάθμευσης, αλλά η ιδιοκτησία τους, που έδινε εν πάση περιπτώσει στις εφεσίβλητες και το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης.
Λανθασμένη επίσης είναι η εισήγηση ότι η μείωση της αξίας του γραφείου θα μπορούσε να υπολογιστεί στη βάση της εξαγοράς ενός χώρου στάθμευσης από το Δήμο Λευκωσίας, που την τότε εποχή ήταν Λ.Κ.5.000 ανά χώρο στάθμευσης, ώστε η αποζημίωση να ήταν σε αυτό το ποσό. Η τιμή εξαγοράς αφορούσε απλώς ένδειξη του ποσού που ο Δήμος Λευκωσίας χρέωνε και όπως ανέφερε στην εκτίμηση του ο Στ. Παπαδόπουλος, αυτό θα ήταν το ποσό που ο Δήμος, εάν έπρεπε οι εφεσίβλητοι να «αγοράσουν» τους χώρους στάθμευσης, θα απαιτούσε. Δεν ήταν όμως αυτό το ζητούμενο, αλλά η μείωση στην αξία του γραφείου.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχθηκε τη μαρτυρία της Μάτση ως ειδικής στον τομέα της, με αποτέλεσμα να μπορεί να εκφράσει τη θέση της για τη μείωση της αξίας του γραφείου, θέση που αποτυπώθηκε στη σχετική της έκθεση, Τεκμ. 10, την οποία το Δικαστήριο χαρακτήρισε ως «εμπεριστατωμένη και ολοκληρωμένη». Η εκτίμηση αυτή παρουσίασε επαρκή συγκριτικά στοιχεία και μελέτη της αγοράς στην περιοχή που βρισκόταν το γραφείο. Αυτή η κρίση του πρωτόδικου Δικαστηρίου δεν πάσχει με οποιοδήποτε τρόπο, αλλά αντίθετα είναι ορθή στην ολότητα των δεδομένων, η δε ζημία δεν ήταν θεωρητική διότι προέκυπτε απευθείας από την παράβαση της συμφωνίας, αλλά και διότι η θέση των εφεσιβλήτων ότι υπήρχε μείωση στην αξία σε περίπτωση πώλησης του γραφείου πιστοποιήθηκε από τη μαρτυρία του Μαυρουδή, έστω και αν δεν δόθηκαν συγκεκριμένα παραδείγματα, εφόσον ο μάρτυρας ανέφερε, εύλογα, ότι δεν είχε προχωρήσει ενεργά σε πώληση λόγω του συγκεκριμένου προβλήματος της τιτλοποίησης των χώρων στάθμευσης, αλλά και από τη μαρτυρία των εμπειρογνωμόνων οι οποίοι ήταν σαφείς ότι το γραφείο με εγγεγραμμένους χώρους στάθμευσης στον τίτλο θα απέφερε υψηλότερη τιμή, σε αντίθεση με την περίπτωση που τέτοια εγγραφή και ιδιοκτησία δεν υπήρχε. Προκύπτει, επίσης, ότι η όλη θεώρηση του εμπειρογνώμονα των εφεσειουσών ήταν λανθασμένη εφόσον είχε καταλήξει σε ποσοστό μείωσης της αξίας κατά 7%, (ενώ κατά τα άλλα συμφωνούσε, όπως και η κα Μάτση, ότι το ποσοστό μείωσης ήταν της τάξης του 14%), με δεδομένη την αποκλειστική χρήση των χώρων στάθμευσης από τις εφεσίβλητες, ενώ κάτι τέτοιο απορρίφθηκε ως πραγματικό γεγονός από το Δικαστήριο στη βάση της αξιολόγησης της σχετικής μαρτυρίας, αλλά και διότι το ζητούμενο δεν ήταν η αποκλειστική χρήση, αλλά η καθαυτή ιδιοκτησία.
Παρόλον που ο λόγος έφεσης περί των εξόδων δεν παρουσιάζεται στη γραπτή αγόρευση των εφεσειουσών, σ' αντίθεση με το περίγραμμα που καταχώρησαν και δύναται να θεωρηθεί ως εγκαταλειφθείς, εντούτοις μπορεί να λεχθεί ότι η σχετική διαταγή του πρωτόδικου Δικαστηρίου επιδίκασης των εξόδων εναντίον των εφεσειουσών και υπέρ των εφεσιβλήτων όπως θα υπολογίζονταν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκρίνονταν από το Δικαστήριο, δεν εμπεριείχε οποιοδήποτε λάθος, αλλά αντίθετα ήταν απόλυτα ορθή και λογική. Τα έξοδα τα οποία κατά την πορεία της εκδίκασης πρωτοδίκως ρητά επιδικάστηκαν υπέρ των εφεσειουσών, όπως για παράδειγμα, στην απορριφθείσα αίτηση των εφεσιβλήτων για επανακλήτευση μάρτυρά τους, θα συνυπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή κατά την υποβολή του σχετικού καταλόγου, με την αφαίρεση ουσιαστικά του σχετικού ποσού που θα αναλογεί υπέρ των εφεσειουσών, ιδιαίτερα εφόσον η ενδιάμεση διαταγή επί της πιο πάνω αίτησης, καθόρισε το τέλος της όλης διαδικασίας ως το στάδιο είσπραξης του ανάλογου ποσού.
Ενόψει όλων των πιο πάνω, η έφεση απορρίπτεται με €2.000 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., εναντίον των εφεσειουσών και υπέρ των εφεσιβλήτων.
Η έφεση απορρίπτεται με €2.000 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., εναντίον των εφεσειουσών και υπέρ των εφεσιβλήτων.