|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 1 ΑΑΔ 40
19 Ιανουαρίου, 2009
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ
ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ ΛΕΥΚΟ ΕΠΙΦΑΝΕΙΟΥ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΟΥ (ΑΡ. 1)
ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΑΙΤΗΣΕΩΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ
CERTIORARI ΚΑΙ/ Η ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ MANDAMUS,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΘΑΝΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ ΑΡ. 43/04 ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΑΦΟΥ,
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 30.05.2008 ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΥΤΟΥ ΑΠΟ
ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΑΦΟΥ
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΡΘΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΑΥΤΟΥ ΤΗΝ 5.6.2008.
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 64/2008)
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης Certiorari για ακύρωση πορίσματος θανατικής ανάκρισης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου ― Απόδειξη εκ πρώτης όψεως υπόθεσης για χορήγηση της αιτούμενης άδειας λόγω της άρνησης του Δικαστηρίου να επιτρέψει στον συνήγορο του αιτητή να αντεξετάσει τα άτομα των οποίων οι καταθέσεις είχαν παρουσιαστεί ενώπιον του Δικαστηρίου και λόγω του μεγάλου χρονικού διαστήματος το οποίο διέρρευσε μεταξύ του θανάτου και της διεξαγωγής της θανατικής ανάκρισης.
Θανατική ανάκριση ― Εξουσία θανατικού ανακριτή για εκταφή και διεξαγωγή δεύτερης νεκροψίας ― Ο περί Θανατικών Ανακριτών Νόμος, Κεφ. 153, Άρθρο 5.
Η υπόθεση αυτή αφορά το πόρισμα ημερομηνίας 30.5.2008 της θανατικής ανάκρισης του αποβιώσαντος γιού του αιτητή η οποία έλαβε χώρα το 2008, δηλαδή, 4 χρόνια μετά το θάνατο του, ο οποίος επισυνέβη το 2004. Το πόρισμα αυτό εγκρίθηκε από τον Πρόεδρο του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου την 5.6.2008. Την 1.9.2008 ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα αίτηση για απόκτηση άδειας για καταχώρηση αίτησης προς έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari, αμφισβητώντας τη νομιμότητα του πορίσματος για τους ακόλουθους λόγους:
1. Η Δικαστής του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου η οποία διεξήγαγε τη θανατική ανάκριση δεν ενέκρινε αίτημα για εκταφή και νέα νεκροψία.
2. Η Δικαστής δεν επέτρεψε να κληθούν όλοι οι μάρτυρες που θα έπρεπε να είχαν παρουσιασθεί ώστε η θανατική ανάκριση να ήταν επαρκώς αποτελεσματική.
Το Δικαστήριο αποφάσισε να καλέσει μόνο τέσσερις μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένου του ιατροδικαστή και να παρουσιαστούν απλώς οι καταθέσεις άλλων μαρτύρων που είχαν ληφθεί. Το παράπονο του αιτητή ήταν ότι το Δικαστήριο δεν επέτρεψε όλη τη μαρτυρία που ήταν σχετική με το θέμα, αφού, εκτός από τη μαρτυρία του ιατροδικαστή ο οποίος αποφάνθηκε ότι ο θάνατος επήλθε από κρανιοεγκεφαλική κάκωση μετά τον τραυματισμό του αποβιώσαντος σε τροχαίο ατύχημα, υπήρχαν υποψίες των συγγενών του, βασιζόμενες σε φήμες που κυκλοφόρησαν ότι αυτός, αφού επέζησε του ατυχήματος, είχε πυροβοληθεί επί τόπου στη συνέχεια πριν από τη μεταφορά του στο νοσοκομείο.
Αποφασίστηκε ότι:
Η μη θετική τοποθέτηση του Δικαστηρίου ως προς την αντεξέταση εκείνων των οποίων οι καταθέσεις είχαν παρουσιασθεί, ενδέχεται να επηρέασε την επάρκεια της θανατικής ανάκρισης. Όπως προκύπτει από τα πρακτικά, η Αστυνομία έλαβε πολλές καταθέσεις προς την κατεύθυνση των υποψιών για δολοφονία. Επίσης, αν και ο θάνατος επεσυνέβη το 2004, η θανατική ανάκριση δεν έγινε παρά μόνο το 2008. Ο παράγων του πολλού έτσι διαρρεύσαντος χρόνου δεν μπορεί παρά να βοηθά την έγκριση της αίτησης.
Η αίτηση έγινε δεκτή.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
R. v. H.M. Coroner for Greater London (Southern District) [1985] 1 W.L.R. 1347.
Αίτηση.
Σ. Δράκος, για τον Αιτητή.
Cur. adv. vult.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Την 5.6.2008 ο Πρόεδρος του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου ενέκρινε το πόρισμα ημερομηνίας 30.5.2008 θανατικής ανάκρισης την οποία είχε διεξάγει Δικαστής του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου. Την 1.9.2008 ο πατέρας του αποβιώσαντα καταχώρησε την αίτηση αυτή ζητώντας άδεια για καταχώρηση αίτησης προς έκδοση διατάγματος certiorari ως προς τη νομιμότητα του πορίσματος. Δύο είναι τα βασικά παράπονα του Αιτητή:
1. Ότι η Δικαστής δεν ενέκρινε αίτημα για εκταφή και νέα νεκροψία.
2. Ότι η Δικαστής δεν επέτρεψε να κληθούν όλοι οι μάρτυρες που θα έπρεπε να είχαν παρουσιασθεί ώστε η θανατική ανάκριση να ήταν επαρκώς αποτελεσματική.
Σύμφωνα με το πόρισμα, ο θανών, ο οποίος είχε καταναλώσει αλκοολούχα ποτά, ενεπλάκη σε δυστύχημα ενώ οδηγούσε, όταν το αυτοκίνητό του εξετράπη του δρόμου και, συγκρουσθέν με δένδρα, ανετράπη με αποτέλεσμα τον τραυματισμό του θανόντος. Ως αιτία θανάτου διεπιστώθη κρανιοεγκεφαλική κάκωση, «αποκλειομένης οποιασδήποτε εγκληματικής ενέργειας είτε από πυροβολισμό είτε διαφορετικά». Η αναφορά αυτή έγινε σε σχέση με υποψίες των συγγενών του θανόντος, βασιζόμενες σε φήμες που κυκλοφόρησαν, ότι ο θανών, επιζήσας του δυστυχήματος, είχε πυροβοληθεί επί τόπου στη συνέχεια πριν από τη μεταφορά του στο νοσοκομείο. Οι υποψίες αυτές προωθήθησαν κατά τη θανατική ανάκριση, το παράπονο όμως του Αιτητή είναι ακριβώς ότι το Δικαστήριο δεν επέτρεψε όλη εκείνη τη μαρτυρία που ήταν σχετική με το θέμα, με αποτέλεσμα η θανατική ανάκριση να μην ήταν επαρκής και το πόρισμα να ήταν τρωτό.
Η ευπαίδευτη Δικαστής δεν παρέλειψε να εξετάσει το αίτημα για εκταφή και νέα νεκροψία, προς το σκοπό ελέγχου των υποψιών για πυροβολισμό. Το απέρριψε όμως, βασιζόμενη στη μαρτυρία του ιατροδικαστή ο οποίος είχε διενεργήσει τη νεκροψία, ότι ο ίδιος είχε υπ' όψη του τις φήμες για πυροβολισμό και είχε εξετάσει ενδελεχώς το πτώμα ως προς τέτοια περίπτωση, χωρίς όμως να εύρει οποιοδήποτε στοιχείο πυροβολισμού. Ο μάρτυρας αυτός αντεξετάσθηκε επιμόνως τόσο ως προς το αν η νεκροψία διεξήχθη και προς την κατεύθυνση του πυροβολισμού όσο και ως προς την επάρκεια της για το σκοπό αυτό, επέμενε δε μέχρι τέλους ότι έτσι έπραξε και ότι ουδεμία ένδειξη πυροβολισμού υπήρχε, αποκλείοντας τέτοιο ενδεχόμενο.
Ότι ο θανατικός ανακριτής έχει εξουσία να διατάξει εκταφή και δεύτερη νεκροψία δεν αμφισβητείται. Σχετικό είναι το Άρθρο 5 του Κεφαλαίου 153, στα πλαίσια της ευρύτερης υποχρέωσης για διεξαγωγή αποτελεσματικής θανατικής ανάκρισης. Αν οι συγγενείς μάλιστα αισθάνονται έντονα για το θέμα και η απαίτηση τους δεν είναι αναιτιολόγητη (ίδε R. v. H.M. Coroner for Greater London (Southern District) [1985] 1 W.L.R. 1347). Στην προκειμένη περίπτωση, δεν είναι βεβαίως αρμοδιότητα του Δικαστηρίου αυτού να ελέγξει την αξιοπιστία του ιατροδικαστή (και δεν έχει επισημανθεί οτιδήποτε που να την καθιστά προδήλως τρωτή) στην οποία βασίσθηκε η ευπαίδευτη Δικαστής για να απορρίψει το αίτημα για εκταφή. Η δε απόρριψη του αιτήματος δεν ήταν αναιτιολόγητη, όπως ήταν στην προαναφερθείσα αγγλική υπόθεση. Δεν μπορεί λοιπόν να διαπιστωθεί ούτε άρνηση άσκησης ούτε υπέρβαση ή κατάχρηση της διακριτικής εξουσίας του Δικαστηρίου. Και δεν ευσταθεί η θέση του Αιτητή, όπως διατυπώνεται στην αγόρευση του ευπαιδεύτου συνηγόρου, ότι το αίτημα για εκταφή και νέα νεκροψία απερρίφθη χωρίς το Δικαστήριο να δώσει αιτιολογημένη απόφαση. Το Δικαστήριο έδωσε απόφαση εμπεριέχουσα την αιτιολογία της (σελίδες 82-83 των πρακτικών) η οποία και δεν πάσχει καθ' οιονδήποτε τρόπο που να καθίσταται τρωτή για σκοπούς ελέγχου με διάταγμα certiorari.
Η άλλη πτυχή της αίτησης αφορά το θέμα της μαρτυρίας. Ο ευπαίδευτος συνήγορος του Αιτητή λέγει ότι κακώς το Δικαστήριο απεφάσισε, πλην τεσσάρων μαρτύρων (του αστυνομικού εξεταστή του δυστυχήματος, ενός χημικού, ενός άλλου οδηγού και του ιατροδικαστή), να μην καλέσει μάρτυρες και απλώς να παρουσιασθούν οι καταθέσεις που είχαν ληφθεί. Τους μάρτυρες αυτούς, λέγει, δεν του εδόθη η ευκαιρία να τους αντεξετάσει, όπως έπραξε με τους εν λόγω τέσσερις μάρτυρες οι οποίοι έδωσαν ένορκη μαρτυρία, ως προς το θέμα που απασχολούσε την οικογένεια. Περαιτέρω, ο ευπαίδευτος συνήγορος εισηγείται ότι δεν του εδόθη η ευκαιρία να παρουσιάσει ο ίδιος μάρτυρες για να προωθήσει τις θέσεις της οικογένειας.
Έχω εξετάσει τα πρακτικά. Από αυτά προκύπτει ότι όντως το Δικαστήριο, πλην των εν λόγω τεσσάρων μαρτύρων του οποίους το ίδιο αποφάσισε να καλέσει, καθόρισε εξ αρχής ότι η διαδικασία ως προς τους υπόλοιπους μάρτυρες θα συνίστατο στην παρουσίαση και ανάγνωση των καταθέσεων του από τον πρώτο μάρτυρα αστυνομικό εξεταστή. Αυτό δεν είναι ανεπίτρεπτο εφ' όσον δεν επηρεάζεται το δικαίωμα ενδιαφερόμενου προσώπου να αντεξετάσει οποιοδήποτε μάρτυρα. Το δικαίωμα αυτό, εντασσόμενο στα ευρύτερα πλαίσια του Άρθρου 30.3 του Συντάγματος, προνοείται και στο Άρθρο 14(β) του Κεφαλαίου 153. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης και ανάγνωσης των καταθέσεων, ο ευπαίδευτος συνήγορος όντως έθεσε θέμα αντεξέτασης των μαρτύρων. Αν και δεν το εξειδίκευσε επαρκώς, αφού δήλωσε ότι «εγώ στο τέλος θα ζητήσω να τους αντεξετάσω όλους», το Δικαστήριο τοποθετήθηκε λέγοντας ότι το ίδιο θα αποφάσιζε, αφού παρουσιάζοντο οι καταθέσεις, αν θα εκαλούντο οποιοιδήποτε τέτοιοι μάρτυρες. Όταν ακούσθη και ο τέταρτος κληθείς μάρτυρας, ο κ. Δράκος δήλωσε ότι είχε και ο ίδιος μάρτυρες και έθεσε και πάλι θέμα αντεξέτασης των μαρτύρων των οποίων είχαν παρουσιασθεί οι καταθέσεις, δηλώνοντας μάλιστα ότι η αντεξέτασή τους ήταν αναγκαία πριν καλέσει τη δική του μαρτυρία. Το Δικαστήριο τοποθετήθηκε θετικά ως προς την παρουσίαση μαρτυρίας από μέρους του Αιτητή, καθιστώντας σαφές ότι, αν υπήρχαν μάρτυρες, ήταν διατεθειμένο να τους ακούσει. Τοποθετήθηκε όμως αρνητικά ως προς το θέμα της κλήσης από το ίδιο άλλων μαρτύρων, ή εκείνων που οι καταθέσεις τους είχαν παρουσιασθεί, για αντεξέταση κρίνοντας ότι το ίδιο ήταν ικανοποιημένο από τα όσα είχε ενώπιον του ώστε να μπορούσε να εκδώσει το πόρισμα του. Ζήτησε τότε ο κ. Δράκος όπως τουλάχιστον παρουσιασθούν οι καταθέσεις που η Αστυνομία είχε λάβει από άλλους μάρτυρες οι οποίοι ούτε εκλήθησαν ούτε είχαν παρουσιασθεί οι καταθέσεις τους. Αυτό έγινε δεκτό από το Δικαστήριο, οπότε και το πόρισμα επεφυλάχθη.
Από τα πιο πάνω, διαπιστώνω ότι η ευπαίδευτη Δικαστής ουδόλως αρνήθηκε στον Αιτητή να παρουσιάσει δική του μαρτυρία. Ενδέχεται όμως, και στο στάδιο αυτό δεν θα αποφανθώ βεβαίως αφού το εξεταζόμενο είναι μόνο η παροχή άδειας, η μη θετική τοποθέτηση του Δικαστηρίου ως προς την αντεξέταση εκείνων των οποίων οι καταθέσεις είχαν παρουσιασθεί, να επηρέασε την επάρκεια της θανατικής ανάκρισης. Όπως προκύπτει από τα πρακτικά, η Αστυνομία έλαβε πολλές καταθέσεις προς την κατεύθυνση των υποψιών για δολοφονία. Θα σημειώσω επίσης ότι, αν και ο θάνατος επεσυνέβη το 2004, η θανατική ανάκριση δεν έγινε παρά μόνο το 2008. Ο παράγων του πολλού έτσι διαρρεύσαντος χρόνου δεν μπορεί παρά να βοηθά την έγκριση της αίτησης.
Δίδεται λοιπόν άδεια όπως καταχωρηθεί η σκοπούμενη αίτηση για έκδοση διατάγματος certiorari στα πλαίσια τα οποία έχουν καθορισθεί ανωτέρω.
Η αίτηση γίνεται δεκτή.