|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2008) 1 ΑΑΔ 248
29 Φεβρουαρίου, 2008
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΚΡΑΜΒΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΠΑΥΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ,
Εφεσείων,
ν.
ΑΘΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ,
Εφεσιβλήτου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 304/2006)
Αποζημιώσεις ― Γενικές αποζημιώσεις ― Σωματικές βλάβες ― Ενάγων 21 ετών κατά το ατύχημα είχε υποστεί κάταγμα του αριστερού μηρού, πολλαπλά τραύματα στην κεφαλή και κρανιοεγκεφαλική κάκωση όχι σοβαράς μορφής ― Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση με ανάταξη και σταθεροποίηση μέσω πολλών μεταλλικών προσθετικών και σε συρραφή των τραυμάτων της κεφαλής ― Δημιουργία ουλών στα φρύδια, στα χείλη, στο πηγούνι και τον μηρό ― Βάδιση με χρήση βακτηρίων για 4 μήνες και δημιουργία προβλήματος βάδισης λόγω πόνου για άλλους 2 μήνες ― Μόνιμα κατάλοιπα: Το είδος των τραυμάτων και η παρουσία μόνιμης μυϊκής ατροφίας και τα μεταλλικά προσθετικά δημιουργούν προβλήματα που εκδηλώνονται με πόνο και αδυναμία σε καιρικές αλλαγές, στο ψύχος και στην έντονη δραστηριότητα που προκαλεί φόρτιση, ιδιαίτερα τα αθλήματα και τη βάδιση μεγάλων αποστάσεων ― Ανάγκη υποβολής σε άλλη εγχείριση για αφαίρεση των μεταλλικών προσθετικών ― Επιδικασθείσες γενικές αποζημιώσεις £13.000 αυξήθηκαν κατ' έφεση στο ποσό των €40.000.
Τόκος ― Αποζημιώσεις ― Τροχαίο ατύχημα ― Καθυστέρηση στην καταχώρηση της αγωγής ― Εάν δεν είναι δικαιολογημένη, μετρά εναντίον του ενάγοντος.
Αστικά δικαιώματα διαδίκου ― Προβολή ισχυρισμού για παραβίαση της διάγνωσης των αστικών δικαιωμάτων εναγόμενου, σε υπόθεση αγωγής για αποζημιώσεις συνεπεία τροχαίου ατυχήματος, λόγω καθυστέρησης του Δικαστηρίου να εκδώσει επιφυλαχθείσα απόφαση ― Κατά πόσο ευσταθούσε.
Ο εφεσείων, φοιτητής ηλικίας 21 ετών κατά το χρόνο του ατυχήματος, καταχώρησε την παρούσα έφεση σε σχέση με το κεφάλαιο των γενικών αποζημιώσεων για τις σωματικές βλάβες που είχε υποστεί, ανερχόμενες σε £13.000. Προσβάλλει επίσης και την παράλληλη απόφαση, όπως το ποσό των γενικών αποζημιώσεων φέρει τόκο 8% από 3.8.2002, δηλαδή δύο χρόνια μετά από το δυστύχημα, λόγω καθυστέρησης στην καταχώρηση του κλητηρίου (16 μήνες μετά από το δυστύχημα) και της έκθεσης απαίτησης (18 μήνες μετά από το κλητήριο).
Ο εφεσίβλητος καταχώρησε αντέφεση υποστηρίζοντας ότι οι επιδικασθείσες αποζημιώσεις είναι έκδηλα υπερβολικές και επίσης ότι η απόφαση, η οποία εξεδόθη 16 μήνες από την επιφύλαξή της, οδήγησε σε παραβίαση του δικαιώματός του για διάγνωση των αστικών του δικαιωμάτων εντός ευλόγου χρόνου.
Αποφασίστηκε ότι:
Α. Έφεση.
1. Το επιδικασθέν ποσό των γενικών αποζημιώσεων είναι έκδηλα ανεπαρκές ενόψει των σοβαρών σωματικών βλαβών που είχε υποστεί ο εφεσείων και των μονίμων καταλοίπων τους. Το δίκαιο ποσό είναι το ποσό των €40.000, στα πλαίσια και της κλίμακας της αγωγής όπως ο ίδιος ο εφεσείων την καθόρισε.
2. Η ανάγκη διαμόρφωσης της τελικής εικόνας των τραυμάτων και των καταλοίπων τους, δικαιολογούσε καθυστέρηση ενός έτους στην καταχώρηση της αγωγής. Σε σχέση με την ισχυριζόμενη καθυστέρηση στην καταχώρηση της έκθεσης απαίτησης, δεν αναφέρονται στοιχεία από το Δικαστήριο που να καταδεικνύουν αποκλειστική ευθύνη του εφεσείοντος για αυτή. Όμως, δεδομένου ότι σημειώθηκε η πιο πάνω καθυστέρηση στην καταχώρηση του κλητηρίου, η αξίωσή του σε σχέση με τον τόκο γίνεται μερικώς αποδεκτή και ο εφεσείων δικαιούται στην επιδίκαση τόκου προς 8% από 1.8.2001.
Β. Αντέφεση
1. Οι επιδικασθείσες αποζημιώσεις δεν είναι έκδηλα υπερβολικές. Η αντέφεση επί του σημείου αυτού κρίνεται εντελώς αβάσιμη.
2. Η εισήγηση του εφεσίβλητου σε σχέση με την καθυστέρηση η οποία, κατ' ισχυρισμόν, προκάλεσε παράβαση των δικαιωμάτων του, παρέμεινε εντελώς ατεκμηρίωτη και χωρίς αντίκρισμα στα δεδομένα τα οποία ήσαν ενώπιον του Δικαστηρίου.
Η έφεση επιτράπηκε με €2.000 έξοδα εναντίον του εφεσίβλητου. Η αντέφεση απορρίφθηκε.
Έφεση.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου (Μιχαηλίδης, Ε.Δ.), (Αγωγή Αρ. 4671/01), ημερομ. 31.8.06.
Λ. Γεωργίου με Κυπριανού, για τον Εφεσείοντα.
Χρ. Γεωργιάδης με Αγ. Γεωργιάδη, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δ. Χατζηχαμπής, Δ..
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Μόνο ουσιαστικό επίδικο θέμα στην έφεση, όπως ήταν και πρωτοδίκως, είναι οι επιδικασθείσες στον εφεσείοντα γενικές αποζημιώσεις, ανερχόμενες σε £13.000, για τον τραυματισμό του το 2000 σε οδικό δυστύχημα, με παραδεκτή την αποκλειστική ευθύνη του εφεσίβλητου για αυτό. Ο εφεσείων προσβάλλει και την παράλληλη απόφαση όπως το ποσό των γενικών αποζημιώσεων φέρει τόκο 8% από 3.8.2002, δηλαδή δύο χρόνια μετά από το δυστύχημα, λόγω καθυστέρησης στην καταχώριση του κλητηρίου (16 μήνες μετά από το δυστύχημα) και της έκθεσης απαίτησης (18 μήνες μετά από το κλητήριο). Έχουμε όμως ενώπιον μας και αντέφεση η οποία τελικά περιορίστηκε σε δύο σημεία - στις εν λόγω γενικές αποζημιώσεις, που κατά τον εφεσίβλητο/αντεφεσείοντα είναι εκδήλως υπερβολικές, και ότι η απόφαση εξεδόθη 16 μήνες μετά από την επιφύλαξη της, έτσι που να παραβιάζεται το δικαίωμα του εφεσίβλητου/αντεφεσείοντα για διάγνωση των αστικών υποχρεώσεων του εντός ευλόγου χρόνου.
Αρχίζουμε από το τελευταίο αυτό θέμα καθ΄όσον, όπως τίθεται, διέπει την όλη εγκυρότητα της απόφασης. Για να πούμε όμως ευθέως ότι η εισήγηση του εφεσίβλητου/αντεφεσείοντα στερείται ερείσματος. Ασφαλώς όχι διότι θεωρούμε ορθό να επιφυλάσσεται απόφαση για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Αλλά διότι οι σχετικές εισηγήσεις του εφεσίβλητου/αντεφεσείοντα, ότι η καθυστέρηση είχε ως συνέπεια να μην μπορούσε να θεωρηθεί πλέον ότι η αξιολόγηση της μαρτυρίας και η εξαγωγή συμπερασμάτων ήταν ορθή, παρέμεινε εντελώς ατεκμηρίωτη και χωρίς αντίκρισμα στα δεδομένα. Τα δεδομένα εκείνα, συνιστάμενα κυρίως σε ιατρική μαρτυρία, ήσαν ενώπιον του Δικαστηρίου και το ζητούμενο ήταν η επ΄αυτών κρίση και εκτίμηση των αποζημιώσεων. Και ναι μεν υπήρξε κρίση του Δικαστηρίου και επί της αξιοπιστίας της μαρτυρίας (έγινε δεκτή η μαρτυρία του εφεσείοντα και του ιατρού μάρτυρα του και δεν έγινε δεκτή η μαρτυρία του ιατρού μάρτυρα του εφεσίβλητου/αντεφεσείοντα), πέραν όμως του ότι η ίδια η κρίση αυτή δεν προσβάλλεται με την αντέφεση, ουδόλως συσχετίζεται η δυνατότητα ορθής κρίσης του Δικαστηρίου προς την καθυστέρηση έκδοσης της απόφασης. Επί δε της δεδομένης μαρτυρίας, η εκτίμηση του Δικαστηρίου ως προς το δίκαιο της αποζημίωσης είναι ακριβώς το αντικείμενο της έφεσης και της αντέφεσης.
Προς τούτο και στρεφόμεθα. Ο τραυματισμός του εφεσείοντα, φοιτητή ηλικίας 21 ετών όταν τραυματίστηκε, συνίστατο σε κάταγμα του αριστερού μηρού, πολλαπλά τραύματα στην κεφαλή και κρανιοεγκεφαλική κάκωση όχι σοβαρής μορφής. Το κάταγμα αντιμετωπίστηκε χειρουργικώς με ανάταξη και σταθεροποίηση μέσω πολλών μεταλλικών προσθετικών, τα δε τραύματα της κεφαλής συνερράφησαν αφήνοντας όμως ουλές 1-4 εκατοστών στα φρύδια, στα χείλη και στο πηγούνι - μεγάλη ουλή 33 εκατοστών παρέμεινε βεβαίως και στο μηρό. Οι ουλές στα χείλη και στο πηγούνι είναι ευδιάκριτες, εκείνες δε στο άνω χείλος δίνουν την εντύπωση φουσκώματος του. Τις ουλές στα χείλη και στο πηγούνι το Δικαστήριο τις χαρακτήρισε ως κοσμητικό μειονέκτημα και ως επηρεάζουσες ψυχολογικώς τον εφεσείοντα. Το κάταγμα ανάγκασε τον εφεσείοντα να κρατά βακτηρίες για 4 μήνες. Πρόβλημα στη βάδιση λόγω πόνου παρέμεινε όμως για άλλους 2 μήνες. Αλλά υπάρχουν και μόνιμα κατάλοιπα, ως εκ του είδους του τραυματισμού, της παρουσίας μόνιμης μυικής ατροφίας και των μεταλλικών προσθετικών, που εκδηλώνονται με πόνο και αδυναμία σε καιρικές αλλαγές, στο ψύχος και στην έντονη δραστηριότητα που προκαλεί φόρτιση, ιδιαίτερα τα αθλήματα και τη βάδιση μεγάλων αποστάσεων. Ακόμα, θα χρειαστεί να γίνει και άλλη εγχείριση για αφαίρεση των μεταλλικών προσθετικών.
Αρκεί η παράθεση των δεδομένων αυτών για να πούμε ότι προκύπτει το εκδήλως ανεπαρκές των αποζημιώσεων και το εντελώς αβάσιμο της επ΄αυτών αντέφεσης. Το ποσό των €40.000 φρονούμε ότι είναι δίκαιο, στα πλαίσια και της κλίμακας της αγωγής όπως ο ίδιος ο εφεσείων την καθόρισε.
Για το θέμα των τόκων επίσης έχει δίκαιο ο εφεσείων εν μέρει. Η ανάγκη πληροφορημένης ιατρικής εκτίμησης των καταλοίπων του τραυματισμού στη βάση της τελικής εικόνας πριν από την καταχώριση της αγωγής δικαιολογούσε ένα εύλογο διάστημα καθυστέρησης, φρονούμε, ενός έτους για καταχώριση της. Για την καθυστέρηση στην καταχώριση της έκθεσης απαίτησης δεν αναφέρονται στοιχεία από το Δικαστήριο που να καταδεικνύουν αποκλειστική ευθύνη του εφεσείοντα για αυτή - να υπενθυμίσουμε ότι κύρια υποχρέωση για την έγκαιρη εφαρμογή των θεσμών και αποφυγή καθυστέρησης στη διεκπεραίωση τω υποθέσεων έχει το ίδιο το Δικαστήριο ως ο φορέας της συνταγματικής επιταγής.
Ως αποτέλεσμα, η έφεση επιτυγχάνει και η εκδοθείσα απόφαση διαφοροποιείται ώστε το ποσό των γενικών αποζημιώσεων να διαμορφώνεται στις €40.000 με τόκο 8% από 1.8.2001. Η αντέφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Ο εφεσίβλητος/αντεφεσείων θα καταβάλει στον εφεσείοντα €2.000 έξοδα της έφεσης. Δεν επιδικάζονται έξοδα για την αντέφεση.
Η έφεση επιτρέπεται με €2.000 έξοδα εναντίον του εφεσίβλητου. Η αντέφεση απορρίπτεται.