|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2007) 1 ΑΑΔ 1157
29 Οκτωβρίου, 2007
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΚΡΑΜΒΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
AEOLOS CYPRUS TRAVEL LIMITED,
Εφεσείοντες,
v.
ΚΩΣΤΑ ΡΟΤΣΙΔΗ,
Εφεσιβλήτου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 214/2005)
Αμέλεια ? Καθήκον επιμέλειας ? Κατά πόσο καθιερώθηκε καθήκον επιμέλειας από πλευράς ταξιδιωτικού γραφείου διοργάνωσης οργανωμένων εκδρομών στο εξωτερικό λόγω της δήλωσής του σε σχετικό έντυπο για την ύπαρξη σοβαρής ασθένειας στη χώρα προορισμού των ταξιδιωτών, μεταξύ των οποίων ήταν και ο ενάγων, και την ως εκ τούτου ανάγκη λήψης προστατευτικών μέτρων από πλευράς τους για να μη προσβληθούν από την προαναφερθείσα ασθένεια ? Έγερση αγωγής από τον ενάγοντα - ο οποίος και είχε εκδηλώσει την ασθένεια μετά την επιστροφή του στην Κύπρο ? Κατά πόσο η αγωγή είχε οποιαδήποτε πιθανότητα επιτυχίας.
Ο εφεσίβλητος εκδήλωσε ελονοσία πολύ σοβαρής μορφής τον Αύγουστο του 1997 μετά την επιστροφή του στην Κύπρο από την Κένυα όπου πήγε με οργανωμένη εκδρομή που διοργάνωσαν οι εφεσείοντες. Ήγειρε αγωγή εναντίον των εφεσειόντων για αμέλεια υποστηρίζοντας ότι ενώ εγνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν ότι το φάρμακο nivaquine ήταν αναποτελεσματικό - ενώ πιο αποτελεσματικά ήταν τα χάπια lariam και malavane - τον συνεβούλευσαν να το χρησιμοποιήσει ως προφύλαξη κατά της ελονοσίας. Παρέπεμψε συναφώς στο έντυπο της εκδρομής το οποίο του εδόθη τον Ιούλιο στο οποίο υπήρχε πληροφορία ότι ήταν χρήσιμο να λάβει το πιο πάνω φάρμακο καθώς και στο ότι και υπάλληλοι των εφεσειόντων του είχαν συστήσει τη λήψη του.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο βασιζόμενο στην αγγλική υπόθεση Wings v. Ellis [1984] 3 All E.R.577, αποφάνθηκε ότι οι εφεσείοντες είχαν υποχρέωση να προβούν σε ενδελεχή έρευνα ως προς την αποτελεσματικότητα του nivaquine μέσω των ιατρικών υπηρεσιών ώστε να έδιδαν τις ορθές πληροφορίες και συμβουλές στον εφεσίβλητο και επεδίκασε εναντίον τους και υπέρ του ??????????? ποσό £10.000 ως γενικές αποζημιώσεις για παράβαση της προαναφερόμενης υποχρέωσής τους.
Οι εφεσείοντες εφεσίβαλαν την απόφαση. Η βασική πτυχή της έφεσης αφορά την διαπίστωση καθήκοντος ευθύνης σε αυτούς. Με άλλους λόγους έφεσης αμφισβητείται η μη απόδοση συντρέχουσας ευθύνης στον εφεσίβλητο και η μη εξέταση του ενδεχομένου ο εφεσίβλητος να προσβάλλετο από μαλάρια και αν ακόμα είχε χρησιμοποιήσει το lariam ή το malavane αφού και αυτά δεν παρέχουν απόλυτη προστασία. Ο εφεσίβλητος καταχώρησε αντέφεση, θεωρώντας ανεπαρκές το ποσό των επιδικασθεισών γενικών αποζημιώσεων και παραπονούμενος για τη μη επιδίκαση υπέρ του και εναντίον των εφεσειόντων τιμωρητικών αποζημιώσεων.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το καθήκον των εφεσειόντων, ως επαγγελματιών οργανωτών της εκδρομής, περιορίζετο στην παροχή των πληροφοριών και συστάσεων τις οποίες ως εκ της ιδιότητάς τους αυτής, ήταν λογικό να γνωρίζουν και να δώσουν υπό τις περιστάσεις. Το διαφημιστικό έντυπο το οποίο οι εφεσείοντες έδωσαν στον εφεσίβλητο το Φεβρουάριο, όταν αυτός εκδήλωσε ενδιαφέρον να συμμετάσχει στην εκδρομή στην Κένυα, ικανοποιούσε το καθήκον αυτό καθόσον σαφώς παρέπεμπε όχι μόνο στην ανάγκη λήψης προστατευτικών μέτρων για τη μαλάρια αλλά και στην αναζήτηση κατάλληλης ιατρικής συμβουλής.
2. Δεν έχει καθιερωθεί καθήκον επιμέλειας για τη δήλωση των εφεσειόντων στην απουσία της ύπαρξης επαρκούς εγγύτητας στη μεταξύ των διαδίκων σχέσης ούτε και ήταν εύλογο, υπό τις συνθήκες, για τον εφεσίβλητο, ως το άτομο προς το οποίο απευθύνετο η δήλωση, να βασιστεί σε αυτή. Εύλογο ήταν οι ενδιαφερόμενοι να απευθυνθούν προς τους επαΐοντες ιατρούς ως προς αυτά, ανεξαρτήτως και από την προτροπή που εγίνετο στο ίδιο το έντυπο του Φεβρουαρίου για να επικοινωνήσουν σχετικά με το Τμήμα Εμβολιασμού του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Μόνο ιατρός, και δη ο κατάλληλος ιατρός, θα μπορούσε να αναμένεται υπεύθυνα να γνωρίζει τα αφορώντα το θέμα δεδομένα και να συστήσει και συνταγογράψει τα κατάλληλα προστατευτικά φάρμακα. Οι όποιες εμπειρικές γνώσεις είχαν οι εφεσείοντες δεν μπορούσαν να είχαν βαρύτητα στην αντίληψη του λογικού ταξιδιώτη υπό τις περιστάσεις της σύγχρονης κοινωνίας της ευρύτητας και εξειδίκευσης των ιατρικών γνώσεων ώστε να υποκαταστήσουν την ανάγκη αναζήτησης κατάλληλης ιατρικής γνώμης. Η παρούσα υπόθεση διακρίνεται από την Wings v. Ellis (ανωτέρω) αφού εκεί το θέμα αφορούσε την ορθότητα και ακρίβεια αυτών τούτων των ξενοδοχειακών υπηρεσιών που θα παρείχοντο και οι οποίες σαφώς ενέπιπταν στη σφαίρα των γνώσεων και των δραστηριοτήτων του διοργανωτή της εκδρομής.
3. Ο εφεσίβλητος έπρεπε να θεωρήσει τη δήλωση για τη λήψη των χαπιών nivaquine στο έντυπο του Ιουλίου ως την απαρχή για δική του διερεύνηση μέσω των μόνων πηγών στις οποίες θα μπορούσε εύλογα να βασισθεί που ήσαν οι ιατρικές υπηρεσίες. Ουσιαστικά ο εφεσίβλητος, παίρνοντας το nivaquine αντί να αποταθεί σε ιατρό, ανέλαβε ο ίδιος τον κίνδυνο της αναποτελεσματικότητάς του.
Η έφεση επιτράπηκε με έξοδα πρωτοδίκως και κατ' έφεση εναντίον του εφεσίβλητου. Η αντέφεση απορρίφθηκε χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Wings v. Ellis [1984] 3 All E.R. 577,
Hedley Byrne & Co v. Heller & Partners [1963] 2 All E.R. 75.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Υπόθεση Αρ. 6394/98), ημερομ. 12.5.2005.
Δ. Παπαδόπουλος, για τους Εφεσείοντες.
Α. Χαραλάμπους για Κ. Τσιρίδη, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Χατζηχαμπής.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Ο εφεσίβλητος εκδήλωσε ελονοσία σοβαρής μορφής τον Αύγουστο 1997, δέκα μέρες μετά από την επιστροφή του στην Κύπρο από εκδρομή στην Κένυα την οποία είχαν διοργανώσει οι εφεσείοντες στα πλαίσια των δραστηριοτήτων τους ως ταξιδιωτικό γραφείο. Δεδομένης της ύπαρξης ελονοσίας στην Κένυα, ο εφεσίβλητος είχε πάρει προφυλάξεις, περιλαμβανομένης της χρήσης χαπιών nivaquine (choroquine) πριν, κατά και μετά την εκδρομή, που όμως φαίνεται να απεδείχθησαν αναποτελεσματικές. Η ελονοσία της μορφής που προσέβαλε τον εφεσίβλητο (και που είναι η σοβαρότερη από τις τέσσερις μορφές της), τύπου falciparum, κατέστη ανθεκτική στο nivaquine στην Κένυα, πιο αποτελεσματική δε προφύλαξη, αλλά και πάλι όχι απόλυτη, παρέχουν τα χάπια lariam (melfoquine) και malavane (proquanile). Αφού ανέρρωσε μετά από δύο εβδομάδων θεραπεία της άμεσης κατάστασής του, που ήταν και πολύ επικίνδυνη (το ποσοστό θνησιμότητα σε αυτής της μορφής ελονοσία είναι 80%), ο εφεσίβλητος ενήγαγε τους εφεσείοντες για αμέλεια, αποδίδοντάς τους ευθύνη κατά το ότι, ενώ εγνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν ότι το nivaquine ήταν αναποτελεσματικό, τον συνεβούλευσαν να το χρησιμοποιήσει ως προφύλαξη κατά της ελονοσίας. Συναφώς, παρέπεμψε στο ότι, στο έντυπο της εκδρομής το οποίο του εδόθη τον Ιούλιο και ετιτλοφορείτο «AFRICA - USEFUL HINTS AND INFORMATION», περιλαμβάνετο, στον υπότιτλο «THINGS TO TAKE WITH YOU», η αναφορά «NIVAQUINE (MALARIA TABLETS)», καθώς και στο ότι και υπάλληλοι των εφεσειόντων του είχαν συστήσει τη λήψη του nivaquine. Και μάλιστα στο ότι, ενώ από τον Ιούνιο 1997 οι εφεσείοντες γνώριζαν ότι το nivaquine δεν προσέφερε αποτελεσματική προστασία, παρέλειψαν να αφαιρέσουν την αναφορά σε αυτό στο εν λόγω έντυπο.
Ο ευπαίδευτος Πρόεδρος ο οποίος εκδίκασε την υπόθεση απεφάνθη υπέρ του εφεσίβλητου, και μάλιστα απέρριψε εισήγηση των εφεσειόντων για συντρέχουσα αμέλεια του εφεσίβλητου. Συστήνοντας στον εφεσίβλητο να πάρει το nivaquine, έκρινε, οι εφεσείοντες επέδειξαν αμέλεια έναντι του στο πλαίσιο της συμβατικής σχέσης τους καθόσον, έχοντας καθήκον να τον συμβουλεύσουν για θέματα που, ως διοργανωτές της εκδρομής, αναμένετο λογικά να γνωρίζουν, περιλαμβανομένων ιατρικών θεμάτων, παρείχαν λανθασμένη πληροφορία και συμβουλή. Είχαν υποχρέωση οι εφεσείοντες, διαπίστωσε ο ευπαίδευτος Πρόεδρος, να προέβαιναν σε ενδελεχή έρευνα των ιατρικών δεδομένων ως προς την αποτελεσματικότητα του nivaquine μέσω των ιατρικών υπηρεσιών ώστε να έδιδαν τις ορθές πληροφορίες και συμβουλές στον εφεσίβλητο. Βασίσθηκε δε στην αγγλική υπόθεση Wings v. Ellis [1984] 3 All E.R. 577 ως προσομοιάζουσα με την προκειμένη. Ούτε συντρέχουσα αμέλεια εκ μέρους του εφεσίβλητου καταδεικνύετο, καθόσον, όπως είπε ο ευπαίδευτος Πρόεδρος, ο εφεσίβλητος δεν είχε υποχρέωση να εξετάσει την ορθότητα των πληροφοριών και συμβουλών των εφεσειόντων, ιδιαιτέρως εφόσον αυτές ήσαν σαφείς και συγκεκριμένες.
Η βασική πτυχή της έφεσης αφορά την ίδια τη διαπίστωση καθήκοντος ευθύνης στους εφεσείοντες. Με άλλους λόγους έφεσης αμφισβητείται η μη απόδοση συντρέχουσας ευθύνης στον εφεσίβλητο και η μη εξέταση του ενδεχομένου ο εφεσίβλητος να προσβάλλετο από μαλάρια και αν ακόμα είχε χρησιμοποιήσει το lariam ή το malavane αφού και αυτά δεν παρέχουν απόλυτη προστασία. Κατεχώρησε και ο εφεσίβλητος αντέφεση, θεωρώντας ανεπαρκές το ποσό των £10.000 που του επεδικάσθη ως γενικές αποζημιώσεις και τη μη επιδίκαση τιμωρητικών αποζημιώσεων.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους εφεσείοντες εισηγείται ότι το Δικαστήριο δεν διέκρινε μεταξύ των πληροφοριών και συμβουλών που οι εφεσείοντες, ως ταξιδιωτικό γραφείο που διοργάνωσε την εκδρομή, λογικά αναμενόταν να του δώσουν στη συνήθη πορεία των εργασιών τους, και εκείνο που, μη όντες ειδικοί επί ιατρικών και υγειονομικών θεμάτων, δεν αναμενόταν λογικά να του δώσουν πέραν της γενικής επισήμανσης του κινδύνου και της ανάγκης λήψης προφύλαξης για αντιμετώπισή του. Σε αυτή τη βάση, δεν ήταν λογικό υπό τις περιστάσεις, εισηγείται ο κ. Παπαδόπουλος, να αναμένετο ότι ο εφεσίβλητος θα μπορούσε εύλογα να βασιστεί στη σύσταση της λήψης nivaquine από τους εφεσείοντες παρά, έχοντας υπόψη του τον υποδειχθέντα κίνδυνο μαλάριας στην Κένυα, να απευθυνθεί στο μόνο που θα μπορούσε υπεύθυνα να τον συμβουλεύσει για τις προφυλάξεις, δηλαδή σε κατάλληλο ιατρό.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον εφεσίβλητο αντιτάσσει ότι, καθόσον οι εφεσείοντες ανέλαβαν να δώσουν στον εφεσίβλητο σύσταση που εξυπάκουε ιατρική γνώση, στην οποία αναμένετο να εβασίζετο και εβασίσθη ο εφεσίβλητος, είχαν ανάλογο καθήκον επιμέλειας ως προς αυτή.
Κρίνουμε ότι η διαπίστωση του Δικαστηρίου για ύπαρξη και παράβαση καθήκοντος επιμέλειας των εφεσειόντων ήταν λανθασμένη. Είτε το θέμα εξετασθεί από την άποψη του καθήκοντος επιμέλειας κατά το κοινοδίκαιο γενικά (ή και στη βάση της αρχής της Hedley Byrne & Co v. Heller & Partners [1963] 2 All E.R. 75, στο βαθμό που μιλούμε για οικονομική ζημιά), είτε αυτό εξετασθεί από την άποψη του συμβατικού καθήκοντος επιμέλειας, το κριτήριο και το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Δεδομένη είναι η υποχρέωση των εφεσειόντων, και την δέχονται, όπως προκύπτει από την αναφορά στις αυθεντίες την οποία κάνει ο κ. Παπαδόπουλος, ότι, ως επαγγελματίες οργανωτές της εκδρομής, όφειλαν να παρείχαν στον εφεσίβλητο όλες τις πληροφορίες και συστάσεις εκείνες τις οποίες, ως εκ της ιδιότητάς τους αυτής, ήταν λογικό υπό τις περιστάσεις να γνωρίζουν και να δώσουν. Και ότι αυτές περιλάμβαναν την πληροφορία για την ύπαρξη μαλάριας στην Κένυα και τη σύσταση για τη λήψη ανάλογων προστατευτικών μέτρων. Μέχρις εδώ όμως, διότι μέχρις εδώ το θέμα αφορούσε τους ιδίους ως ταξιδιωτικό γραφείο που διοργάνωνε την εκδρομή. Το διαφημιστικό έντυπο το οποίο είχαν δώσει στον εφεσίβλητο το Φεβρουάριο, όταν αυτός ενδιαφέρθηκε για εκδρομή στην Κένυα, και στο οποίο το Δικαστήριο επίσης ανεφέρθη, ικανοποιούσε την απαίτηση αυτή καθόσον σαφώς παρέπεμπε όχι μόνο στην ανάγκη λήψης προστατευτικών μέτρων για τη μαλάρια αλλά και στην αναζήτηση κατάλληλης ιατρικής συμβουλής. Αναφέροντο συγκεκριμένα τα ακόλουθα: «Προτείνουμε εμβολιασμό για κίτρινο πυρετό και χαπάκια μαλάριας. Παρακαλούμε όπως συμβουλευθείτε το Τμήμα Εμβολιασμού του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας τηλ. 451111.», και περαιτέρω «Clients need to take anti-malaria tablets 2 weeks prior to their visit to Kenya. Yellow fever vaccination is recommended but not mandatory». Το έντυπο το οποίο εδόθη στον εφεσίβλητο τον Ιούλιο, και στο οποίο εβασίσθη το Δικαστήριο, ήταν ουσιαστικά πανομοιότυτυπο εκείνου του Φεβρουαρίου, περιείχε όμως μια άλλη σελίδα, την οποία παραθέσαμε προηγουμένως και στην οποία εγίνετο αναφορά στα nivaquine. Ήταν στην αναφορά αυτή, όπως και στην προφορική σύσταση υπαλλήλων των εφεσειόντων προς τον εφεσίβλητο για το nivaquine, που εβασίσθη το Δικαστήριο για να διαπιστώσει την ύπαρξη καθήκοντος επιμέλειας.
Τούτο όμως δεν εδικαιολογείτο. Για να καθιερωθεί καθήκον επιμέλειας για δήλωση θα πρέπει όχι μόνο να υπάρχει επαρκής εγγύτητα στην εν λόγω σχέση, που εδώ υπήρχε μεταξύ ταξιδιωτικού γραφείου και ταξιδιώτη, αλλά και να είναι εύλογο υπό τις συνθήκες για το πρόσωπο στο οποίο απευθύνεται η δήλωση να βασισθεί σε αυτή, τούτο κρινόμενο ως μέρος του ευρύτερου θέματος κατά πόσο είναι δίκαιο και εύλογο να επιβληθεί τέτοιο καθήκον στη συγκεκριμένη περίπτωση, με κυρίαρχο στοιχείο την κοινή λογική και την κοινωνική ισορροπία των πραγμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, καταλυτικής σημασίας είναι η φύση της δήλωσης σε συνάρτηση με την εμβέλεια της συνήθους πορείας των εργασιών του προσώπου το οποίο προβαίνει στη δήλωση. Ετσι διακρίνεται και η υπόθεση στην οποία εβασίσθη το Δικαστήριο, η Wings v. Ellis, ανωτέρω, αφού εκεί το θέμα αφορούσε την ορθότητα και ακρίβεια αυτών τούτων των ξενοδοχειακών υπηρεσιών που θα παρείχοντο και οι οποίες σαφώς ενέπιπταν στη σφαίρα των γνώσεων και των δραστηριοτήτων του διοργανωτή της εκδρομής.
Εδώ όμως οι εφεσείοντες, πέραν των γενικών γνώσεων που είχαν και που ευλόγως αναμενόταν να είχαν, ως ταξιδιωτικό γραφείο που διοργάνωνε εκδρομές, για την ύπαρξη μαλάριας στην Κένυα και την ως εκ τούτου ανάγκη λήψης προστατευτικών μέτρων, δεν είχαν και ευλόγως δεν μπορούσε να αναμενόταν να είχαν εξειδικευμένες ιατρικές γνώσεις ως προς όλες τις μορφές της μαλάριας και τα ιδιαίτερα ιατρικά προστατευτικά μέτρα που οι συμμετέχοντες στην εκδρομή θα έπρεπε να πάρουν. Εύλογο ήταν οι ενδιαφερόμενοι να απευθυνθούν προς τους επαΐοντες ιατρούς ως προς αυτά, ανεξαρτήτως και από την προτροπή που εγίνετο στο ίδιο το έντυπο του Φεβρουαρίου για να επικοινωνήσουν σχετικά με το Τμήμα Εμβολιασμού του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Μόνο ιατρός, και δη ο κατάλληλος ιατρός, θα μπορούσε να αναμένεται υπεύθυνα να γνωρίζει τα αφορώντα το θέμα δεδομένα και να συστήσει και συνταγογράψει τα κατάλληλα προστατευτικά φάρμακα. Δεν ήταν εύλογο εκ μέρους του εφεσίβλητου να αναμένει από τους εφεσείοντες να τον συμβουλεύσουν στο θέμα αυτό και ιδιαίτερα να βασισθεί πάνω στην οποιαδήποτε σύστασή τους. Οι όποιες εμπειρικές γνώσεις είχαν οι εφεσείοντες δεν μπορούσαν να είχαν βαρύτητα στην αντίληψη του λογικού ταξιδιώτη υπό τις περιστάσεις της σύγχρονης κοινωνίας της ευρύτητας και εξειδίκευσης των ιατρικών γνώσεων ώστε να υποκαταστήσουν την ανάγκη αναζήτησης κατάλληλης ιατρικής γνώμης.
Είναι για τούτο που ούτε και η αναφορά για χάπια nivaquine στο έντυπο του Ιουλίου ούτε και οι οποιεσδήποτε συστάσεις υπαλλήλων των εφεσειόντων για τη λήψη χαπιών nivaquine δεν διαφοροποιούσαν τα πράγματα. Εξακολουθούσε να μην ήταν λογικό να βασισθεί ο εφεσίβλητος στη σύσταση αυτή, υπό τις συνθήκες που εδόθη, εκλαμβάνοντας την ως αυθεντική κάλυψη του όλου θέματος αντί να τη θεωρήσει μόνο ως τη απαρχή της δικής του διερεύνησης μέσω των μόνων πηγών στις οποίες θα μπορούσε εύλογα να βασισθεί, που ήσαν οι ιατρικές υπηρεσίες. Προκειμένου μάλιστα περί φαρμάκων που συνταγογράφονται, ώστε η ορθή εξασφάλιση και λήψη τους να μην επιτρέπεται να γίνεται παρά μόνο κατόπιν της δέουσας και υπεύθυνης μεσολαβούσας ιατρικής ενέργειας. Ουσιαστικά ο εφεσίβλητος, παίρνοντας το nivaquine αντί να αποταθεί σε ιατρό, ανέλαβε ο ίδιος τον κίνδυνο της αναποτελεσματικότητάς του. ΄Η, θέτοντάς το από την άλλη πλευρά, δεν ήταν εύλογο να αναμένεται ότι οι εφεσείοντες, συστήνοντας τη λήψη του nivaquine, θα αναλάμβαναν και ευθύνη ως προς την καταλληλότητα του αφού δεν ήσαν οι επαΐοντες επί του θέματος. Θεωρούμε ιδιαίτερα εκφραστικό της σχετικής νομολογίας το ακόλουθο απόσπασμα από το σύγγραμμα Clerk and Lindsell on Torts, 17th ed., σελ. 277, στο οποίο ο κ. Παπαδόπουλος μας έχει παραπέμψει:
«The plaintiff΄s reasonable reliance
The factors. A number of factors may need to be considered in determining whether the plaintiff was reasonably entitled to rely on the defendant΄s legal accountability for the statement. At the broadest level, the nature of the relationship may suggest that the plaintiff should not be entitled to rely on the defendant. At a more specific level, the circumstances may suggest that the plaintiff should have checked the information before reliance. Where the information is not the product of a professional or business expertise, it may also be the case that the plaintiff was not entitled to rely upon it.»
Ως εκ της κατάληξής μας, δεν θα εξετάσουμε τους υπόλοιπους λόγους έφεσης, ούτε βεβαίως και την αντέφεση.
Η έφεση επιτυγχάνει και η εφεσιβαλλόμενη απόφαση και διαταγή για έξοδα παραμερίζονται. Η αντέφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Ο εφεσίβλητος θα καταβάλει τα έξοδα των εφεσειόντων πρωτοδίκως και κατ΄ έφεση. Δεν θα επιδικάσουμε έξοδα για την αντέφεση.
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα πρωτοδίκως και κατ' έφεση εναντίον του εφεσίβλητου. Η αντέφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.