|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2007) 1 ΑΑΔ 568
24 Μαΐου, 2007
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στές]
(Πολιτική Έφεση Αρ. 203/2005)
ΝΙΚΟΛ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ ΑΛΚΗ ΧΡ. ΙΩΑΝΝΙΔΗ,
Εφεσείουσα - Εναγόμενη,
ν.
ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ,
Εφεσίβλητης - Ενάγουσας,
ΚΑΙ
ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ,
Εφεσίβλητης - Μεσεγγυούχου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 205/2005)
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ,
Εφεσείουσα - Ενάγουσα,
ν.
ΝΙΚΟΛ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ ΑΛΚΗ ΧΡ. ΙΩΑΝΝΙΔΗ,
Εφεσίβλητης - Εναγομένης,
ΚΑΙ
ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ,
Εφεσίβλητης - Μεσεγγυούχου.
(Πολιτικές Εφέσεις Αρ. 203/2005, 205/2005)
¶ολιτική Δικονομία ? Μέρος VII του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 6 ? Εκτέλεση με κατάσχεση ιδιοκτησίας στα χέρια τρίτου ? Εξουσία για εξέταση του αξιόχρεου ή μη του χρεώστη ? Κατά πόσο ανήκει στο Δικαστήριο ή στον Πρωτοκολλητή.
Το ιστορικό και τα γεγονότα της υπόθεσης αυτής, είναι εν συντομία, τα ακόλουθα:
Στις 30/4/90, η Τράπεζα Κύπρου Λτδ, εν τοις εφεξής ο εξ αποφάσεως πιστωτής, εξασφάλισε δικαστική απόφαση εναντίον του Άλκη Ιωαννίδη, εν τοις εφεξής ο εξ αποφάσεως χρεώστης, για πόσο £92.494,33 με τόκο.
Ο Άλκης Ιωαννίδης απεβίωσε στην Αυστραλία στις 13/7/02 και διαχειρίστρια της περιουσίας του διορίστηκε η Νικόλ Ιωαννίδου, η οποία και τον εκπροσωπεί στην παρούσα διαδικασία.
Στις 26/1/05 το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση στην Π.Ε. 11068 υπέρ της περιουσίας του αποβιώσαντος Άλκη Ιωαννίδη και εις βάρος της Κεντρικής Τράπεζας, εν τοις εφεξής οι μεσεγγυούχοι, για ποσό £100.000 πλέον τόκο προς 5% από 26/1/05.
Στις 25/1/05 ο εξ αποφάσεως πιστωτής καταχώρησε αίτηση μεσεγγύησης και εξασφάλισε προσωρινό διάταγμα με το οποίο οι μεσεγγυούχοι εμποδίζοντο να αποξενώσουν ποσά μέχρι £100.000 πλέον τον τόκο μέχρι την εκδίκαση και αποπεράτωση της παρούσας αίτησής του δια κλήσεως (by summons).
Στις 28/2/05 το προσωρινό διάταγμα κατέστη απόλυτο με τη συγκατάθεση των μεσεγγυούχων οι οποίοι όμως καταχώρησαν ένσταση στην καταβολή του ποσού στον εξ αποφάσεως πιστωτή, με την έκδοση διατάγματος κατάσχεσης εις χείρας τρίτου (garnishee order).
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, βασιζόμενο στην αγγλική υπόθεση George Lee & Sons (Builders) Ltd v. Olink personal Representative of Edward Millen [1972] 1 All E.R. 359, εξέδωσε διάταγμα για κατάθεση του ποσού των £100.000 με τόκο 5% από 26/1/05 στο Δικαστήριο με παράλληλο διάταγμα στον Πρωτοκολλητή να εξετάσει το αξιόχρεο ή μη της περιουσίας του χρεώστη Άλκη Ιωαννίδη. Από το αποτέλεσμα της έρευνας του Πρωτοκολλητή θα εξαρτάτο κατά πόσο το ποσό είτε θα επιστρέφετο στους μεσεγγυούχους, είτε θα εδίδετο στον εξ αποφάσεως πιστωτή.
Με τις παρούσες εφέσεις, τόσο ο εξ αποφάσεως χρεώστης, δηλαδή η διαχειρίστρια της περιουσίας του αποβιώσαντος Άλκη Ιωαννίδη, όσο και ο εξ αποφάσεως πιστωτής, δηλαδή η Τράπεζα Κύπρου Λτδ, προσβάλλουν την ορθότητα της πιο πάνω απόφασης.
Οι εφεσείοντες υποστήριξαν πως κακώς το Δικαστήριο έδωσε οιονεί δικαστικές εξουσίες, τις οποίες δεν είχε, στον Πρωτοκολλητή για να διεξαγάγει έρευνα ο ίδιος περί του αξιόχρεου ή μη του χρεώστη, διαφοροποιώντας την George Lee & Sons (Builders) Ltd (πιο πάνω) και υποβάλλοντας ότι προφανώς διαφορετικές ήταν οι πρόνοιες της νομοθεσίας στην Αγγλία και διαφορετικές στην Κύπρο, όπου τη μόνη εξουσία για να αποφασίζει με βάση το Μέρος VII του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 6, έχει το Δικαστήριο.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το πρωτόδικο Δικαστήριο παρερμήνευσε την έννοια του όρου "district registrar" στην προαναφερθείσα Αγγλική απόφαση θεωρώντας ότι η αναφορά αυτή είναι σε Πρωτοκολλητή. Όμως από την πιο πάνω απόφαση προκύπτει ότι "district registrar"ήταν ο τίτλος του δικαστικού λειτουργού, ο οποίος αποφάσισε την αίτηση και όχι οποιοσδήποτε δικαστικός υπάλληλος, με την έννοια του Πρωτοκολλητή, όπως ισχύει στην περίπτωση των Κυπριακών Δικαστηρίων. Έτσι, η έρευνα που διετάχθη να διεξαχθεί ήταν έρευνα που θα διεξήγετο από τον ίδιο το Δικαστή.
2. Εν όψει της κατάληξης του πρωτόδικου Δικαστηρίου για την απουσία ενώπιόν του αρκετών στοιχείων για να αποφανθεί κατά πόσο η περιουσία ήταν φερέγγυα ή αφερέγγυα, ήταν ορθή η απόφασή του να διατάξει κατάθεση στο Δικαστήριο του επίδικου ποσού, αλλά λανθασμένη η οδηγία για διεξαγωγή έρευνας από τον Πρωτοκολλητή. Τέτοια έρευνα θα έπρεπε να διεξαχθεί από το ίδιο το Δικαστήριο, αφού εδίδοντο οι σχετικές οδηγίες για τον τρόπο παρουσίασης των σχετικών στοιχείων.
Η έφεση επιτράπηκε μερικώς χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
George Lee & Sons (Builders) Ltd v. Olink personal Representative of Edward Millen [1972] 1 All E.R. 359,
Pritchard v. Westminster Bank Ltd [1969] 1 All E.R. 999.
Εφέσεις.
Εφέσεις από τις εφεσείουσες εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Υπόθ. Αρ. 4469/89), ημερομ. 8.7.05.
Γ. Μιλτιάδους για Χρ. Κληρίδη, για την Εφεσείουσα-Εναγομένη στην Πολ.Έφ. Αρ. 203/2005 και για την Εφεσίβλητη-Εναγομένη στην Πολ. Έφ. Αρ. 205/2005.
Ι. Μαλέκκου για Π. Πολυβίου, για την Εφεσίβλητη-Ενάγουσα, στην Πολ. Έφ. Αρ. 203/2005 και για την Εφεσείουσα-Ενάγουσα στην Πολ. Έφ. Αρ. 205/2005.
Ν. Οικονομίδης, για την Εφεσίβλητη-Μεσεγγυούχο, στις Πολ. Εφ. Αρ. 203/2005 και 205/2005.
Χρ. Κατσούρης, για τα Ενδιαφερόμενα Πρόσωπα, στις Πολ. Εφ. Αρ. 203/2005 και 205/2005.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Π. Αρτέμη, Δ..
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Το ιστορικό και τα γεγονότα της έφεσης αυτής φαίνονται στην πρωτόδικη απόφαση που εφεσιβάλλεται με τις παρούσες εφέσεις. Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα:
«Στην αίτηση 430/02 των μεσεγγυούχων (Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου) που έγινε από τον δικηγόρο Κυρ. Μιχαηλίδη η Νικόλ Ιωαννίδου διορίστηκε με περιορισμένο παραχωρητήριο στις 27.2.03 διαχειρίστρια της περιουσίας του Άλκη Ιωαννίδη που πέθανε στις 13.7.02 στην Αυστραλία (βλέπε Τεκμήριο 2).
Το περιορισμένο παραχωρητήριο χορηγήθηκε προς τον σκοπό όπως εκπροσωπεί η Νικόλ Ιωαννίδου την περιουσία του αποβιώσαντα Άλκη Ιωαννίδη σε όλες τις δικαστικές διαδικασίες που έχουν σχέση ή συνδέονται με την εκτέλεση της απόφασης στην αγωγή υπ' αρ. 11668/01 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας και στις εφέσεις υπ' αρ. 11068 και 11296 και στις διαδικασίες ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στις αγωγές 13552/97, 4469/89, 4470/89 και 5009/97.
Οι Αιτητές-Ενάγοντες στη αγωγή 4469/89 (Τράπεζα Κύπρου Λτδ) είναι εξ αποφάσεως πιστωτές του Άλκη Ιωαννίδη με απόφαση ημερ. 30.4.90 για ποσό £92.494,33 με τόκο 9% το χρόνο από 17.4.90 επί £77.379.55 μέχρι εξοφλήσεως και έξοδα αγωγής και αποφάσεως £364.54 με τόκο 6% τον χρόνο από 30.4.90.
Στις 26.1.05 το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση στην Πολ. Έφεση 11068 υπέρ της περιουσίας του αποβιώσαντος Άλκη Ιωαννίδη (Τεκμήριο 1) και εις βάρος των μεσεγγυούχων για ποσό £100.000 πλέον τόκο 5% από 26.1.05. Παράλληλα οι ενάγοντες-αιτητές που είχαν ειδοποιηθεί για την πρόθεση του δικηγόρου των εναγόντων να δεχτεί απόφαση προς όφελος της περιουσίας του αποβιώσαντος καταχώρησαν από τις 25.1.05 αίτηση μεσεγγύησης και εξασφάλισαν διάταγμα με μονομερή αίτηση όπως οι μεσεγγυούχοι μη αποξενώσουν ποσά μέχρι £100.000 πλέον 5% τόκους μέχρι την τελεία εκδίκαση και αποπεράτωση της παρούσας αίτησης τους δια κλήσεως (by summons).
Στις 28.2.05 το προσωρινό διάταγμα των αιτητών κατέστη απόλυτο με την συγκατάθεση των μεσεγγυούχων οι οποίοι όμως καταχώρησαν ένσταση στην καταβολή του ποσού στους ενάγοντες-αιτητές, με την έκδοση διατάγματος κατάσχεσης εις χείρας τρίτου (guarnishee order).»
Στην ένσταση τους οι μεσεγγυούχοι, μεταξύ άλλων, ισχυρίζονταν ότι δεν υπήρχε μαρτυρία στην παρούσα υπόθεση αν η περιουσία του αποβιώσαντος ήταν φερέγγυα ή όχι και τούτο ήταν ουσιώδες, αφού σε περίπτωση που αυτή δεν ήταν φερέγγυα τότε η περιουσία θα διανεμόταν σύμφωνα με τον περί Πτωχεύσεως Νόμο, Κεφ.5. Έτσι οι ενάγοντες-αιτητές, εάν επετύγχαναν στην αίτησή τους, θα πληρώνονταν κατά προτεραιότητα και κατά παραβίαση των σχετικών νομοθετικών προνοιών που αφορούν τις προτεραιότητες των πιστωτών.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, βασιζόμενο στην αγγλική υπόθεση George Lee & Sons (Builders) Ltd v. Olink personal Representative of Edward Millen [1972] 1 All E.R. 359 και με αναφορά στην Pritchard v. Westminster Bank Ltd [1969] 1 All E.R. 999, κατέληξε ως ακολούθως:
«Θα υιοθετήσω την προσέγγιση του Δικαστηρίου στην υπόθεση George Lee & Sons (Builders) Ltd (ανωτέρω) και θα διατάξω την κατάθεση του ποσού των £100.000 με τόκο 5% από 26.1.05 στο Δικαστήριο με παράλληλη διαταγή στον Πρωτοκολλητή να αποφανθεί αν η περιουσία είναι αξιόχρεη ή αναξιόχρεη. Από το αποτέλεσμα της έρευνας του Πρωτοκολλητή το ποσό είτε θα επιστραφεί στους μεσεγγυούχους, είτε θα δοθεί στους εξ αποφάσεως πιστωτές, αιτητές στη παρούσα αίτηση.
Με τις παρούσες εφέσεις, τόσο ο οφειλέτης, δηλαδή η διαχειρίστρια της περιουσίας του αποβιώσαντος, όσο και η εφεσείουσα-ενάγουσα στην 205/05, Τράπεζα Κύπρου Λτδ, προσβάλλουν την ορθότητα της πιο πάνω απόφασης. Η συνήγορος της Κεντρικής Τράπεζας/μεσεγγυούχου, δήλωσε στο Δικαστήριο, όπως φαίνεται στο πρακτικό ημερομηνίας 15.11.05, πως οι πελάτες της δεν είχαν πλέον κανένα ενδιαφέρον ή σχέση με τη διαδικασία, αφού είχαν συμμορφωθεί με τη διαταγή του Δικαστηρίου και είχαν καταθέσει το επίδικο ποσό σύμφωνα με το διατακτικό του Δικαστηρίου. Όπως επίσης δηλώθηκε από την κα Πολυβίου, εκ μέρους της Τράπεζας Κύπρου Λτδ, ουσιαστικά ομοδικούσε με το χρεώστη.
Περαιτέρω, κατά την ακρόαση της έφεσης ακούστηκε και ο συνήγορος των ενδιαφερομένων προσώπων Σταύρος Ιωαννίδης Συνεργάτες, Αρχιτέκτονες, Μηχανικοί, Τεχνικοί Σύμβουλοι, ως εξ αποφάσεως πιστωτών της περιουσίας του αποβιώσαντος, ο οποίος υποστήριξε την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης.
Προβλήθηκε από τους εφεσείοντες πως κακώς το Δικαστήριο έδωσε οιονεί δικαστικές εξουσίες, τις οποίες δεν είχε, στον Πρωτοκολλητή για να διεξαγάγει έρευνα ο ίδιος περί του αξιόχρεου ή μη του χρεώστη, διαφοροποιώντας την George Lee & Sons (Builders) Ltd (πιο πάνω) και υποβάλλοντας ότι προφανώς διαφορετικές ήταν οι πρόνοιες της νομοθεσίας στην Αγγλία και διαφορετικές στην Κύπρο, όπου τη μόνη εξουσία για να αποφασίζει με βάση το Μέρος VII του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 6, έχει το Δικαστήριο.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ερμήνευσε, όπως φαίνεται από την απόφαση του στη σελ. 3, ως ακολούθως την υπόθεση George Lee & Sons (Builders) Ltd (πιο πάνω):
«. . .το Αγγλικό Εφετείο αποφάνθηκε ότι η κατάλληλη προσέγγιση σε τέτοιες αιτήσεις όταν το Δικαστήριο αγνοεί αν η περιουσία είναι αξιόχρεη ή αναξιόχρεη όπως την παρούσα υπό εκδίκαση υπόθεση είναι να διατάξει την κατάθεση του ποσού στο Δικαστήριο (payment into Court) και παράλληλα την διεξαγωγή έρευνας εκ μέρους του Πρωτοκολλητή εάν η περιουσία είναι αξιόχρεη ή αναξιόχρεη.»
Για την κατάληξη του αυτή, προφανώς βασίστηκε στο απόσπασμα που παραθέτει πιο κάτω στην απόφαση του από την πιο πάνω Αγγλική υπόθεση, του οποίου το σχετικό μέρος είναι το ακόλουθο:
"In my view the proper course in a case such as this is one which is analogous to that adopted in Roberts v. Death, where the money due from the garnishee was ordered to be paid into court to abide the outcome of an enquiry into the suggestion that the sum was due to the judgment debtor as trustee for another. Accordingly, in my view in this case the order absolute should be set aside; the garnishee should be ordered to pay into court the sum in question; there should be ordered an enquiry by the district registrar for his decision whether this estate is solvent or insolvent . . ."
Σε μετάφραση:
"Kατά την άποψη μου η ορθή διαδικασία σε υπόθεση όπως η παρούσα είναι διαδικασία ανάλογη με αυτή που υιοθετήθηκε στην Roberts v. Death, όπου τα χρήματα που οφείλονταν από το μεσεγγυούχο διατάχθηκε να κατατεθούν στο Δικαστήριο αναμένοντας το αποτέλεσμα έρευνας του ισχυρισμού ότι το ποσό οφειλόταν στον εξ αποφάσεως χρεώστη ως εμπιστευματοδόχο άλλου. Ως εκ τούτου, κατά την άποψη μου, σε αυτή την υπόθεση το απόλυτο διάταγμα πρέπει να παραμερισθεί· ο μεσεγγυούχος θα πρέπει να διαταχθεί να καταθέσει το επίδικο ποσό στο Δικαστήριο. θα πρέπει να διαταχθεί έρευνα από τον "district registrar" για την απόφαση του κατά πόσο η περιουσία είναι φερέγγυα ή αφερέγγυα, . . .»
Περαιτέρω, στην αρχή της απόφασης του Russell L.J. αναφέρονται τα πιο κάτω:
«Τhis is an appeal from an order from a district registrar at Southampton . . ."
Σε μετάφραση:
«Η παρούσα είναι έφεση από διάταγμα του "district registrar" στο Southampton . . .».
Προφανώς ο πρωτόδικος Δικαστής κατέληξε στο διάταγμά του παρερμηνεύοντας την έννοια του όρου "district registrar" στην πιο πάνω Αγγλική απόφαση και θεωρώντας ότι η αναφορά αυτή είναι σε Πρωτοκολλητή. Διαβάζοντας προσεκτικά και επισημαίνοντας τα όσα παραθέτουμε πιο πάνω από την απόφαση George Lee & Sons (Builders) Ltd, φαίνεται ότι "district registrar" ήταν ο τίτλος του δικαστικού λειτουργού, ο οποίος αποφάσισε την αίτηση και όχι οποιοσδήποτε δικαστικός υπάλληλος, με την έννοια του Πρωτοκολλητή, όπως ισχύει στην περίπτωση των Κυπριακών Δικαστηρίων. Έτσι, η έρευνα που διετάχθη να διεξαχθεί ήταν έρευνα που θα διεξήγετο από τον ίδιο το Δικαστή.
Προχωρώντας, περαιτέρω, επισημαίνουμε πως ο πρωτόδικος Δικαστής ανέφερε πως η αδυναμία του να γνωρίζει αν η περιουσία ήταν φερέγγυα ή αφερέγγυα, προερχόταν από τις δηλώσεις των δικηγόρων της διαχειρίστριας του αποβιώσαντος ότι δεν ενίστατο στην έκδοση του αιτούμενου διατάγματος «αδιαφορώντας για τις εκ του νόμου απορρέουσες υποχρεώσεις της» και από την άλλη πλευρά το γεγονός ότι η συνήγορος των μεσεγγυούχων θεωρούσε δεδομένο πως η περιουσία ήταν φερέγγυα, χωρίς να δίδει οιαδήποτε πρόσθετα στοιχεία.
Εν όψει της κατάληξης του πρωτόδικου Δικαστή πως δεν υπήρχαν ενώπιον του αρκετά στοιχεία για να αποφανθεί κατά πόσο η περιουσία ήταν φερέγγυα ή αφερέγγυα, ήταν ορθή η απόφαση του να διατάξει κατάθεση στο Δικαστήριο του επίδικου ποσού, αλλά λανθασμένη η οδηγία για διεξαγωγή έρευνας από τον Πρωτοκολλητή. Τέτοια έρευνα θα έπρεπε να διεξαχθεί από το ίδιο το Δικαστήριο, αφού εδίδοντο οι σχετικές οδηγίες για τον τρόπο παρουσίασης των σχετικών στοιχείων.
Ως εκ τούτου η έφεση επιτυγχάνει μερικώς. Η διαταγή για κατάθεση του ποσού των £100.000 στο Δικαστήριο επικυρώνεται. Το υπόλοιπο της διαταγής ακυρώνεται και διατάσσεται η διεξαγωγή έρευνας από τον ίδιο Δικαστή για να αποφασισθεί το κατά πόσο η περιουσία του χρεώστη είναι φερέγγυα ή αφερέγγυα και να καταλήξει ακολούθως αναλόγως και σύμφωνα με το αποτέλεσμα της έρευνας. Έχοντας υπόψη ότι η έφεση επιτυγχάνει μόνο μερικώς, αλλά και τούτο όχι στη βάση του επιχειρήματος των εφεσειόντων, δεν εκδίδεται διαταγή για έξοδα.
Η έφεση επιτρέπεται μερικώς χωρίς έξοδα.