|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2007) 1 ΑΑΔ 387
23 Μαρτίου, 2007
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ,
Εφεσείουσα,
ν.
ΘΑΛΕΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΝΙΔΟΥ,
Εφεσίβλητης.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 12207)
Απόδειξη ― Μαρτυρία ― Αξιολόγηση μαρτυρίας από το πρωτόδικο Δικαστήριο ― Είχε αξιολογηθεί και αιτιολογηθεί σωστά και δεν παρεχόταν οποιοδήποτε έρεισμα για επέμβαση του Εφετείου.
Η εφεσίβλητη είναι οδοντίατρος, η οποία προσέφερε οδοντιατρικές υπηρεσίες στην εφεσείουσα. Η τελευταία, η οποία σύμφωνα με το Επικουρικό Σχέδιο Ιατροφαρμακευτικής Περίθαλψης του Ρ.Ι.Κ., (το Σχέδιο), δικαιούται σε δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καταχώρησε αγωγή εναντίον της πρώτης, αξιώνοντας το ποσό των £1.500,00 που κατέβαλε προς αυτήν για οδοντιατρικές υπηρεσίες. Προέβαλε τον ισχυρισμό ότι η εφεσίβλητη, η οποία ήταν ενταγμένη στο Σχέδιο, παρέλειψε να την πληροφορήσει, πριν αρχίσει τη σχετική εργασία που της έκαμε, ότι αυτή δεν καλυπτόταν από το Σχέδιο. Περαιτέρω, ισχυρίζετο ότι η παράλειψη της αυτή ήταν σκόπιμη και, για να εισπράξει το ποσό, της το ζήτησε όταν η θεραπεία είχε ήδη αρχίσει και η ίδια δεν μπορούσε να διακόψει, γι' αυτό αναγκάστηκε να το πληρώσει τμηματικά.
Η εφεσίβλητη αρνήθηκε με την υπεράσπισή της τους ισχυρισμούς της εφεσείουσας και προέβαλε την εκδοχή ότι ανέφερε στην εφεσείουσα ότι η εργασία που θα της έκανε δεν καλυπτόταν από το Σχέδιο και ότι γι' αυτήν θα επιβαρυνόταν. Η εφεσείουσα συμφώνησε και ανέλαβε να πληρώσει τμηματικά.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχθηκε την μαρτυρία της εφεσίβλητης, ενώ απέρριψε τη μαρτυρία της εφεσείουσας και του γιου της ως αναξιόπιστη, και κατέληξε σε εύρημα πως αυτή δεν απέκρυψε από την εφεσείουσα ότι, για τις συγκεκριμένες εργασίες, η αμοιβή της ήταν £1.500,00. Η εφεσείουσα κατέβαλε το ποσό αυτό σε τρεις δόσεις. Για την τελευταία δόση των £1.000,00, η εφεσίβλητη εξέδωσε σχετική απόδειξη.
Η εφεσείουσα εφεσίβαλε την απόφαση. Οι λόγοι έφεσης αφορούν την ορθότητα της αξιολόγησης της μαρτυρίας και τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Αποφασίστηκε ότι:
Το πρωτόδικο Δικαστήριο είναι το κατ' εξοχήν αρμόδιο για την αξιολόγηση της μαρτυρίας και τη μόρφωση κρίσης ως προς την αξιοπιστία των μαρτύρων και την διαπίστωση των γεγονότων. Στην προκείμενη περίπτωση η μαρτυρία είχε αναλυθεί με λεπτομέρεια και τα ευρήματα του Δικαστηρίου είχαν αιτιολογηθεί πλήρως και δεν παρεχόταν οποιοδήποτε έρεισμα για επέμβαση από το Εφετείο.
Η έφεση απορρίφθηκε με £700,00 έξοδα υπέρ της εφεσίβλητης.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Πίτσιλλος ν. Ευγενίου (1989) 1(?) Α.Α.Δ. 691.
Έφεση.
Έφεση από την εφεσείουσα εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Υπόθ. Αρ. 608/02), ημερ. 27.10.04.
Τ. Άνιφτου, για την Εφεσείουσα.
Α. Ντορζής, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Δικαστής Ε. Παπαδοπούλου.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Η εφεσείουσα - (ενάγουσα) - η οποία, σύμφωνα με το Επικουρικό Σχέδιο Ιατροφαρμακευτικής Περίθαλψης του Ρ.Ι.Κ., (το «Σχέδιο»), δικαιούται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καταχώρισε εναντίον της εφεσίβλητης - (εναγομένης) - στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας αγωγή, με την οποία αξίωνε επιστροφή του ποσού των £1.500,00, που κατέβαλε για οδοντιατρικές υπηρεσίες. Δεν ήταν ο ισχυρισμός της ότι η εργασία που έγινε δεν ήταν καλή, αλλά ότι η εφεσίβλητη, η οποία ήταν ενταγμένη στο Σχέδιο ως οδοντίατρος, παρέλειψε να την πληροφορήσει, προτού αρχίσει την προσθετική εργασία που της έκαμε, ότι αυτή δεν καλυπτόταν από το Σχέδιο. Περαιτέρω, ισχυρίζεται ότι η παράλειψή της αυτή ήταν σκόπιμη και, για να εισπράξει το ποσό, της το ζήτησε όταν η θεραπεία είχε ήδη αρχίσει και η ίδια δεν μπορούσε να διακόψει, γι' αυτό αναγκάστηκε να το πληρώσει τμηματικά.
Με την Υπεράσπισή της, η εφεσίβλητη αρνήθηκε τα όσα η εφεσείουσα της καταλόγιζε και ισχυρίστηκε ότι, μόλις αυτή της ζήτησε να της προσθέσει δόντια - και αυτό έγινε κατά την τρίτη επίσκεψή της στο ιατρείο - της ανέφερε ότι η εν λόγω εργασία δεν καλυπτόταν από το Σχέδιο και ότι γι' αυτήν θα επιβαρυνόταν. Η εφεσείουσα συμφώνησε και ανέλαβε να πληρώσει τμηματικά. Για τη θεραπεία του σφραγίσματος, η οποία καλυπτόταν από το Σχέδιο, η εφεσείουσα υπέγραψε σχετικά έντυπα για διευθέτηση της πληρωμής της από το Ρ.Ι.Κ.
Η εφεσείουσα, για να αποδείξει την υπόθεσή της, κατέθεσε η ίδια και κάλεσε ως μάρτυρα το γιο της. Για την Υπεράσπιση κατέθεσε μόνο η εφεσίβλητη.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού αξιολόγησε την εκατέρωθεν μαρτυρία, αποδέχθηκε εκείνην της εφεσίβλητης, αναφέροντας, μεταξύ άλλων:-
«Η εναγομένη μου έκαμε πάρα πολύ καλή εντύπωση καταθέτουσα σαν μάρτυρας. Ήταν απόλυτα θετική κατά τη μαρτυρία της, απαντούσε χωρίς περιστροφές και είχε γνώση των όσων έλεγε. ... ήρθε στο Δικαστήριο για να πει την αλήθεια ... βοηθώντας το Δικαστήριο να καταλήξει σε λογικά συμπεράσματα.»
Απορρίπτοντας τη μαρτυρία της εφεσείουσας, ανέφερε:-
«Δεν αντιλαμβάνομαι και πάλι γιατί ζαλίστηκε, πώς ζαλίστηκε, πώς αυτό επηρέασε τις πνευματικές της ικανότητες και πώς δεν μπορούσε να πει τίποτε εφόσον διαφωνούσε με την πρόταση της γιατρού όπως η ίδια την ανάφερε. ... στο μυαλό της Ενάγουσας δεν είναι ξεκάθαρο και ούτε και φώτισε το Δικαστήριο με τη μαρτυρία της σε ποια επίσκεψη άρχισε να γίνεται η δουλειά αναφορικά με την προσθετική εργασία. ...
... Σε άλλο στάδιο της μαρτυρίας της ανέφερε ότι της είπε ότι θα τη χρέωνε μετά την τρίτη επίσκεψη ...
... εκείνο που επικρατούσε και κατά τη μαρτυρία της Ενάγουσας είναι μια πλήρης σύγχυση αφού σε σχετικό σημείο της μαρτυρίας της ανάφερε ότι στην πρώτη επίσκεψη της έκαμε σφράγισμα, στη δεύτερη επίσκεψη της έκαμε σφράγισμα και ακολούθως έδωσε την απάντηση 'δεν ξέρω τι μου έκαμνε ούτε και μου έλεγε'.»
Στη συνέχεια, προέβη σε ευρήματα, τα οποία και συνοψίζουμε:-
Η εφεσείουσα, για πρόβλημα που αντιμετώπιζε στα δόντια της, επισκέφθηκε την εφεσίβλητη στο ιατρείο της και άρχισε η εργασία σφραγίσματος, η οποία καλυπτόταν από το Σχέδιο. Κατά την τρίτη επίσκεψη και ενώ δεν είχαν ακόμα τελειώσει τα σφραγίσματα, η εφεσίβλητη είπε στην εφεσείουσα ότι, για να της προσθέσει όσα δόντια της έλειπαν, θα επιβαρυνόταν η ίδια. Η εργασία για δεκατρία δόντια θα στοίχιζε £1.500,00 - (με καλύμματα πορσελάνης, επιλογής της εφεσείουσας). Η εφεσείουσα αποδέχτηκε και η εφεσίβλητη προχώρησε στη θεραπεία. Ούτε παρέλειψε, ούτε συνειδητά απέκρυψε από την εφεσείουσα ότι, για τις συγκεκριμένες εργασίες, η αμοιβή της ήταν £1.500,00. Η εφεσείουσα κατέβαλε το ποσό αυτό σε τρεις δόσεις. Για την τελευταία δόση των £1.000,00, η εφεσίβλητη εξέδωσε σχετική απόδειξη.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε τη θέση της εφεσείουσας ότι η εφεσίβλητη δεν την ενημέρωσε προτού προχωρήσει στη θεραπεία αλλά το έπραξε όταν είχε σχεδόν ανοίξει όλα της τα δόντια, γιατί, όπως έκρινε, δεν ήταν λογικό η εφεσίβλητη να μην την ενημέρωσε εκ των προτέρων ότι θα προχωρούσε σε τροχισμό δεκατριών δοντιών και τοποθέτηση καλυμμάτων, όπως ούτε ήταν λογικό να μην πάρει αποτυπώματα και να μην της υποδείξει το χρώμα των καλυμμάτων. Επίσης, απέρριψε τη θέση της ότι δεν μπορούσε να διακόψει και να συνεχίσει σε άλλο οδοντίατρο, όταν, στην πορεία της θεραπείας, η εφεσίβλητη της ζήτησε χρήματα, γιατί, όπως διαπίστωσε μέσα από τις δικές της απαντήσεις, η εφεσίβλητη της ανέφερε από την αρχή πόσο θα στοίχιζε η εργασία και τίποτε δεν την εμπόδιζε, μέχρι την επόμενη φορά, εάν δεν το αποδεχόταν, να διακόψει.
Με τους λόγους έφεσης, οι οποίοι στο σύνολό τους αφορούν στην ορθότητα της αξιολόγησης της μαρτυρίας και, συνακόλουθα, των ευρημάτων του Δικαστηρίου, αμφισβητείται η πρωτόδικη απόφαση. Εσφαλμένα, διατείνεται η εφεσείουσα, το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε την εφεσίβλητη αξιόπιστη και την ίδια αναξιόπιστη. Εάν εκτιμούσε ορθά τα όσα η εφεσίβλητη, αντεξεταζόμενη, ανέφερε και τα οποία παρέλειψε να σχολιάσει, σε αντίθεση με ό,τι έπραξε σε σχέση με τη δική της μαρτυρία, θα διαπίστωνε σωρεία αντιφάσεων και ανακριβειών που υπάρχουν και οι οποίες εξουδετερώνουν το αξιόπιστο της μαρτυρίας της. Είναι η θέση της εφεσείουσας ότι οι απαντήσεις της εφεσίβλητης, κατά την αντεξέταση, σε σχέση με το Σχέδιο και την υποχρέωσή της να ενημερώνει τους ασθενείς για εργασία που δεν καλύπτεται από αυτό, καταδεικνύουν το εσφαλμένο της αξιολόγησης του Δικαστηρίου και, στη συνέχεια, των ευρημάτων του. Εσφαλμένο χαρακτήρισε και το εύρημα ότι η ίδια αδιαμαρτύρητα κατέβαλε το ποσό, ως και το ότι η μαρτυρία του υιού της αποτελούσε εξ ακοής μαρτυρία.
Οι αρχές, με βάση τις οποίες το Εφετείο επεμβαίνει για να ανατρέψει ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, εξηγούνται στην Πίτσιλλος ν. Ευγενίου (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 691, από την οποία και παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα:- (σελ. 697)
«Στο δικό μας σύστημα η ευθύνη για τη διαπίστωση των γεγονότων ανήκει κατ' εξοχή στο πρωτόδικο Δικαστήριο το οποίο έχει την ευκαιρία να ακούσει τους μάρτυρες και να εκτιμήσει την αξιοπιστία τους στα πλαίσια της ζωντανής ατμόσφαιρας της δίκης (Papadopoulos v. Stavrou*). Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου στα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Η ευθύνη για τον προσδιορισμό των γεγονότων ενόψει συγκρουόμενων εκδοχών βαρύνει το πρωτόδικο Δικαστήριο. Η επέμβαση του Εφετείου στα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου δικαιολογείται μόνο όταν αυτά αντιστρατεύονται την κοινή λογική ή έρχονται σε αντίθεση με αδιαμφισβήτητα μέρη της μαρτυρίας (βλέπε, μεταξύ άλλων, Fournides v. The Republic**, Psaras & Another v. The Republic***).»
Έχουμε διεξέλθει τη μαρτυρία στο σύνολό της και, ειδικότερα, όσα η συνήγορος της εφεσείουσας σχολίασε, με σκοπό να καταδείξει το εσφαλμένο της αξιολόγησης και το αβάσιμο των ευρημάτων του Δικαστηρίου. Δε διαπιστώνουμε να έχουν βάση τα όσα η εφεσείουσα προβάλλει, ώστε να δικαιολογείται επέμβασή μας. Το πρωτόδικο Δικαστήριο, προτού απορρίψει τη μαρτυρία της ως αναξιόπιστη, ασχολήθηκε λεπτομερώς με κάθε πτυχή της και έδωσε πειστικούς λόγους γιατί δεν την αποδέχεται, όπως και εκείνην του υιού της, ο οποίος, για τα ουσιώδη γεγονότα, δεν είχε πρωτογενή γνώση. Θεωρούμε, έχοντας υπόψη την ανθρώπινη πείρα και συμπεριφορά, ότι τόσο η αξιολόγηση της αξιοπιστίας των μαρτύρων όσο και τα ευρήματα του Δικαστηρίου, στη βάση της μαρτυρίας που το ίδιο αποδέχθηκε, δικαιολογούνται.
Η έφεση απορρίπτεται, με £700,00 έξοδα υπέρ της εφεσίβλητης.
Η έφεση απορρίπτεται με £700,00 έξοδα υπέρ της εφεσίβλητης.