|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2006) 1 ΑΑΔ 590
23 Ιουνίου, 2006
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στές]
MILTIADES NEOPHYTOU CIVIL ENGINEERING
CONTRACTORS-DEVELOPERS LTD,
Εφεσείοντες,
v.
ΑΔΕΛΦΟΙ ΠΑΠΑΛΑΖΑΡΟΥ ΛΤΔ,
Εφεσιβλήτων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11609)
Συμβάσεις ― Παράβαση σύμβασης η οποία διαλαμβάνει το ποσό το οποίο πρέπει να καταβληθεί ως αποζημίωση στο αθώο μέρος, είτε αυτή συνιστά γνήσια εκτίμηση της ζημιάς, είτε ποινική ρήτρα ― Σε κάθε περίπτωση το ποσό που επιδικάζεται για την παράβαση δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό που προνοείται ― Άρθρο 74 του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149.
Συμπεράσματα Δικαστηρίου ― Συμπεράσματα πρωτόδικου Δικαστηρίου ως προς την αξιοπιστία των μαρτύρων σε υπόθεση παράβασης σύμβασης εκτέλεσης χωματουργικών εργασιών ― Το Εφετείο δεν επενέβη.
Η υπόθεση αυτή αφορά επαγγελματικές και οικονομικές διαφορές που προέκυψαν μεταξύ των εφεσειόντων-εναγομένων (οι εφεσείοντες) και των εφεσιβλήτων-εναγόντων (οι εφεσίβλητοι). Οι πρώτοι είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης που ασχολείται με οικοδομικές και άλλες παρεμφερείς εργασίες και οι δεύτεροι είναι επίσης εταιρεία περιορισμένης ευθύνης η οποία ασχολείται, μεταξύ άλλων, με εκσκαφές, επιχωματώσεις, ισοπεδώσεις ακινήτων και άλλες συναφείς εργασίες. Στις 28/6/95 οι διάδικοι υπέγραψαν συμφωνητικό έγγραφο με βάση το οποίο οι εφεσίβλητοι ανέλαβαν να εκτελέσουν (υπεργολαβικά) εργασίες εκσκαφών, επιχωματώσεων και απομακρύνσεων χωμάτων και άλλων υλικών στη βιομηχανική Περιοχή του Δήμου Αγλαντζιάς σε έργο την εκτέλεση του οποίου είχαν αναλάβει οι εφεσείοντες ως εργολάβοι.
Οι δύο πλευρές καταλόγισαν η μια στην άλλη την ευθύνη για παραβάσεις της μεταξύ τους συμφωνίας. Οι εφεσείοντες σε κάποιο στάδιο τερμάτισαν τη συμφωνία υπαιτιότητι των εφεσιβλήτων και εισέπραξαν και το ποσό των £15.000.- της σχετικής εγγυητικής, έναντι των κατ' ισχυρισμό ζημιών τους.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο καταλόγισε την ευθύνη για τις παραβάσεις στους εφεσείοντες και κατέληξε ότι αυτοί δεν είχαν οποιοδήποτε δικαίωμα τερματισμού της συμφωνίας, επομένως ο τερματισμός στον οποίο προέβησαν ήταν αδικαιολόγητος. Ως εκ τούτου εξέδωσε απόφαση εναντίον τους για αποζημιώσεις προς αποκατάσταση των δικαιωμάτων των εφεσιβλήτων και απέρριψε την ανταπαίτηση των εφεσειόντων, με την οποία ζητούσαν τη ζημιά που αυτοί υπέστησαν από τη συμπλήρωση των εργασιών που ανερχόταν στις £79.650.- και το κόστος της καθυστέρησης στην εκτέλεση των εργασιών για 2 μήνες που ανερχόταν στις £38.977.
Οι εφεσείοντες εφεσίβαλαν την απόφαση προβάλλοντας συνολικά 16 λόγους έφεσης.
Το Ανώτατο Δικαστήριο εξέτασε τους τρεις από τους λόγους έφεσης. Για τους υπόλοιπους λόγους έφεσης αποφάνθηκε ότι αυτοί δεν ευσταθούσαν, αφού κατά κύριο λόγο σχετίζονταν με τα συμπεράσματα για την αξιοπιστία των μαρτύρων στα οποία εύλογα προέβη το πρωτόδικο δικαστήριο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αποδέχθηκε το λόγο έφεσης που αφορά στις καθυστερήσεις για τις οποίες κρίθηκαν ένοχοι οι εφεσείοντες και αποφάνθηκε ότι:
1. Το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα δεν έλαβε υπόψη την παράγραφο 8 του συμφωνητικού εγγράφου, όπου προνοείται «επιβάρυνση για καθυστερήσεις: £250/εβδομάδα» και εσφαλμένα επιδίκασε υπέρ των εφεσιβλήτων συνολικό ποσό £18.680.- αφού έλαβε υπόψη τις χρεώσεις των μηχανημάτων, ανά ώρα. Σύμφωνα με το Άρθρο 74 του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149, όταν υπάρχει πρόνοια για αποζημίωση, είτε αυτή συνιστά γνήσια εκτίμηση της ζημιάς, είτε ποινική ρήτρα, η εύλογη αποζημίωση στην οποία δικαιούται το αθώο μέρος δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προνοείται. Σε τέτοια περίπτωση το δικαστήριο αποκλείεται από του να επιδικάσει αποζημιώσεις πέραν του προαναφερομένου ποσού. Δεδομένου δε ότι η καθυστέρηση που προκλήθηκε καλύπτει περίοδο 5 εβδομάδων και 4 ημερών (για λόγους ευκολίας υπολογίζονται 6 εβδομάδες) και με βάση το ποσό των £250.- την εβδομάδα, η συνολική αποζημίωση που θα έπρεπε να επιδικαστεί υπέρ των εφεσιβλήτων είναι £1.500.-, δηλαδή £250Χ6 = £1.500.-.
2. Ενόψει των ανωτέρω το επιδικασθέν ποσό των £18.680.- μειώνεται σε £1.500.-
Η έφεση επιτράπηκε μερικώς ως ανωτέρω. Εκδόθηκε διαταγή για επιδίκαση του ενός δευτέρου των εξόδων της έφεσης υπέρ των εφεσειόντων.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Maltezou a.o. v. Louka a.ο. 16 C.L.R. 88,
Iordanou v. Anyftos, 24 C.L.R. 97.
Έφεση.
Έφεση από τους�εφεσείοντες εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Υπ.�Αρ. 778/96), ημερ. 15/1/03.
Α. Δημητρίου, για τους Εφεσείοντες.
Μ. Ιακώβου, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Νικολάτος.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Οι εφεσείοντες (εναγόμενοι στην αγωγή) είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης που ασχολείται με οικοδομικές και άλλες παρεμφερείς εργασίες. Οι εφεσίβλητοι (ενάγοντες στην αγωγή) είναι επίσης εταιρεία περιορισμένης ευθύνης η οποία ασχολείται, μεταξύ άλλων, με εκσκαφές, επιχωματώσεις, ισοπεδώσεις ακινήτων και άλλες συναφείς εργασίες. Μεταξύ τους υπογράφηκε στις 28.6.95 συμφωνητικό έγγραφο με βάση το οποίο οι εφεσίβλητοι ανέλαβαν να εκτελέσουν (υπεργολαβικά) εργασίες εκσκαφών, επιχωματώσεων και απομακρύνσεων χωμάτων και άλλων υλικών στη Βιομηχανική Περιοχή του Δήμου Αγλαντζιάς σε έργο το οποίο είχαν αναλάβει να εκτελέσουν ως εργολάβοι οι εφεσείοντες.
Οι δύο πλευρές καταλόγισαν η μια στην άλλη την ευθύνη για παραβάσεις της μεταξύ τους συμφωνίας, ενώ οι εφεσείοντες σε κάποιο στάδιο τερμάτισαν τη συμφωνία εκείνη, υπαιτιότητι των εφεσιβλήτων και είσπραξαν και το ποσό των £15.000.- της σχετικής εγγυητικής, έναντι των κατ' ισχυρισμό ζημιών τους.
Το πρωτόδικο δικαστήριο καταλόγισε την ευθύνη για τις παραβάσεις της μεταξύ των διαδίκων συμφωνίας στους εφεσείοντες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτοί δεν είχαν οποιοδήποτε δικαίωμα τερματισμού της συμφωνίας, επομένως ο τερματισμός στον οποίο προέβησαν ήταν αδικαιολόγητος. Ως εκ τούτου εξέδωσε απόφαση εναντίον τους, καταδικάζοντας τους στις αποζημιώσεις που έκρινε εύλογες, προς αποκατάσταση των δικαιωμάτων των εφεσιβλήτων και απέρριψε την ανταπαίτηση των εφεσειόντων.
Το πρωτόδικο δικαστήριο στη μακροσκελή του απόφαση, αφού έλαβε υπόψη του τα δικόγραφα και τα όσα είχαν συμφωνηθεί ενώπιον του, με δηλώσεις των ευπαιδεύτων συνηγόρων των διαδίκων, έκρινε ότι παρέμειναν για απόφαση τα εξής θέματα:
(α) Το υπόλοιπο της εκτελεσθείσας από τους εφεσίβλητους εργασίας.
(β) Αν υπήρξε επιπλέον εργασία πέραν της ήδη συμφωνηθείσας μεταξύ των μερών και αν η απάντηση είναι καταφατική ποια η αξία της και ποιο το οφειλόμενο υπόλοιπο.
(γ) Κατά πόσο υπήρξαν καθυστερήσεις στην πρόοδο του έργου ένεκα παράλειψης των εφεσειόντων να εξασφαλίσουν έγκαιρα απαιτούμενη για τις εργασίες άδεια (από τα Ηνωμένα ΄Εθνη στην Κύπρο), και εφόσον η απάντηση είναι καταφατική, κατά πόσο οι εφεσίβλητοι υπέστησαν ζημιά σαν αποτέλεσμα της προαναφερόμενης παράλειψης των εφεσειόντων και ποιο το ύψος της ζημιάς.
(δ) Αν υπήρξαν καθυστερήσεις από πλευράς εφεσιβλήτων οι οποίες δικαιολογούσαν τον τερματισμό της μεταξύ των μερών συμφωνίας, και αν η απάντηση στο ερώτημα είναι καταφατική κατά πόσο οι εφεσείοντες υπέστησαν ζημιά και ποιο το ύψος των αποζημιώσεων στις οποίες δικαιούνται.
(ε) Αν η συμφωνία διακόπηκε και τερματίστηκε από τους εφεσείοντες κατά παράβαση της μεταξύ των μερών συμφωνίας κατά πόσο αυτό προξένησε ζημιά στους εφεσίβλητους και αν ναι ποιο το ύψος της αποζημίωσης στην οποία δικαιούνταν.
(στ) Κατά πόσο οι εφεσείοντες καλώς διεκδίκησαν το ποσό των £15.000.- της εγγυητικής επιστολής ή αν είχαν υποχρέωση επιστροφής του ποσού αυτού στους εφεσίβλητους.
Το πρωτόδικο δικαστήριο σημείωσε τη συμφωνία των μερών ενώπιον του δικαστηρίου ότι όντως εκτελέστηκε επιπλέον εργασία (από τους εφεσίβλητους) ύψους £1.436.- πλέον Φ.Π.Α.. Επίσης ενώπιον του πρωτοδίκου δικαστηρίου είχε συμφωνηθεί ότι οι εφεσείοντες, έναντι του συνολικού ποσού των επιπλέον εργασιών που έκαμαν οι εφεσίβλητοι, πλήρωσαν ποσό £2.776.-
Αναφορικά με το υπόλοιπο της εκτελεσθείσας από τους εφεσίβλητους εργασίας ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής αφού παρατήρησε ότι η αξία της εργασίας αυτής ανερχόταν σε £20.643.- πλέον Φ.Π.Α. και δεδομένου ότι οι εφεσίβλητοι με την έκθεση απαίτησης τους παρεδέχονταν ότι έλαβαν έναντι ποσό £18.652.- κατέληξε ότι, με βάση την αξίωση και τους υπολογισμούς των ιδίων των εφεσιβλήτων, των οποίων τη μαρτυρία δέχθηκε, το οφειλόμενο προς τους εφεσίβλητους ποσό ήταν £1.991.- πλέον Φ.Π.Α. επί του συνόλου της εκτελεσθείσας εργασίας ήτοι επί ποσού £20.643.- και ως εκ τούτου εξέδωσε απόφαση υπέρ των εφεσιβλήτων γι' αυτά τα ποσά.
Αναφορικά με τις επιπλέον εργασίες ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής επίσης δέχθηκε τη μαρτυρία των εφεσιβλήτων και εξέδωσε απόφαση υπέρ τους για τα εξής ποσά:
(α) £1.225.- για μεταφορά 49 φορτίων «χαβαροτσιάκιλου» σε χώρο άλλο από τον αρχικώς προγραμματισθέντα, προς £25.- το κάθε φορτίο.
(β) £940.- για πρόσθετο «φορμάρισμα» και «κυλίνδρισμα» του εργοταξίου.
(γ) £1.620.- για εκσκαφή λόγω λανθασμένου υψομέτρου βορειοανατολικά της τάφρου. Υπολόγισε δηλαδή 81 ώρες εργασίας προς £20.- την ώρα, σύνολο £1.620.-
(δ) £14.320.- σαν επιπλέον εργασία για εκσκαφή και καθαρισμό της αντιαρματικής τάφρου. Δέχθηκε δηλαδή ότι έγινε μεταφορά 273 φορτίων προς £40.- το καθένα (σύνολο £10.920.-) και δέχθηκε επίσης ότι έγινε εργασία 170 ωρών με χρέωση £20.- την ώρα (αντί £40.- όπως διεκδικούσαν οι εφεσίβλητοι) σύνολο £3.400.-. Άθροισμα των δύο ποσών £14.320.-, και
(ε) £260.- για 4 άλλες μικροεργασίες.
Το σύνολο των προαναφερομένων ποσών ανέρχεται σε £19.801.-, και εφόσον ήταν παραδεκτό ότι πληρώθηκε ποσό £2.776.- έναντι, το πρωτόδικο δικαστήριο έδωσε απόφαση για £17.025.- πλέον Φ.Π.Α. επί του ποσού των £19.081.- (εδώ έγινε λάθος και αντί να αναγραφεί ποσό £19.801.- αναγράφηκε ποσό £19.081.-).
Αναφορικά και με την καθυστέρηση-αδρανοποίηση των μηχανημάτων των εφεσιβλήτων, το πρωτόδικο δικαστήριο δέχθηκε τη μαρτυρία των εφεσιβλήτων, ότι δηλαδή υπήρξε καθυστέρηση στη λήψη της άδειας από τα Ηνωμένα Έθνη για την εκτέλεση των εργασιών και ότι η καθυστέρηση βάρυνε τους εφεσείοντες. Αφού παρατήρησε ότι υπήρχε όρος στη μεταξύ των διαδίκων συμφωνία για καταβολή αποζημίωσης για καθυστερήσεις της τάξης των £250.- εβδομαδιαίως, στην ουσία δεν έλαβε υπόψη το ποσό αυτό και αφού υπολόγισε το χρόνο των καθυστερήσεων και την ζημιά που υφίσταντο από τις καθυστερήσεις οι εφεσίβλητοι, κατέληξε στο ποσό των £18.680.- το οποίο επιδίκασε υπέρ των εφεσιβλήτων προς αποζημίωση τους για την αδρανοποίηση 4 μηχανημάτων τους για τη χρονική περίοδο 24.7.95 μέχρι 4.8.95 (δηλαδή 11 μέρες) και από 28.8.95 μέχρι 25.9.95 (δηλαδή 28 μέρες).
Σε σχέση με τις άλλες αξιώσεις των εφεσιβλήτων ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής θεώρησε τη μαρτυρία των εφεσιβλήτων ως μη ικανοποιητική αναφορικά με τον ισχυρισμό τους για απώλεια κέρδους λόγω παράνομου τερματισμού της επίδικης συμφωνίας από τους εφεσειόντες και δεν επεδίκασε υπέρ των εφεσιβλήτων οποιοδήποτε ποσό για απώλεια κέρδους, όμως προχώρησε και απέρριψε την ανταπαίτηση των εφεσειόντων και διέταξε όπως το ποσό των £15.000.- που οι εφεσείοντες είχαν εισπράξει από την Τράπεζα με βάση τη σχετική εγγυητική επιστολή, επιστραφεί στους εφεσίβλητους.
Η ανταπαίτηση των εφεσειόντων είχε ως βάση το ότι η μεταξύ των διαδίκων συμφωνία αθετήθηκε από τους εφεσίβλητους με αποτέλεσμα οι εφεσείοντες να αναγκαστούν να τερματίσουν τη συμφωνία, δυνάμει των προνοιών της, και να συμπληρώσουν τις εργασίες που έμειναν ασυμπλήρωτες από τους εφεσίβλητους, με αποτέλεσμα οι εφεσείοντες να υποστούν ζημιά ύψους £79.650.- που ήταν η διαφορά της δαπάνης για την αγορά, μεταφορά και επίστρωση χαβάρας και £38.977.- που ήταν το κόστος καθυστέρησης στην εκτέλεση των εργασιών για 2 μήνες. Το πρωτόδικο δικαστήριο βρήκε τη μαρτυρία των εφεσειόντων ως πλήρως αναξιόπιστη και απέρριψε την ανταπαίτηση τους γι' αυτό το λόγο και για άλλους λόγους.
Η πρωτόδικη απόφαση προσβάλλεται για συνολικά 16 λόγους, όμως ο 9ος λόγος έφεσης αποσύρθηκε στο στάδιο της ακροαματικής διαδικασίας.
Εξετάσαμε με προσοχή όλα τα ενώπιόν μας στοιχεία και όλους τους λόγους εφέσεως. Θεωρούμε ότι οι λόγοι εφέσεως 6 και 7 και ο 10ος λόγος εφέσεως θα πρέπει να εξεταστούν εις βάθος εφόσον φαίνονται να είναι ουσιώδεις. Οι υπόλοιποι λόγοι εφέσεως θεωρούμε ότι δεν ευσταθούν και θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι κατά κύριο λόγο σχετίζονται με τα συμπεράσματα για την αξιοπιστία των μαρτύρων στα οποία προέβη το πρωτόδικο δικαστήριο και τα οποία θεωρούμε ότι ήταν εύλογο και επιτρεπτό για το πρωτόδικο δικαστήριο να καταλήξει σ' αυτά και επομένως ότι δεν υπάρχει οποιοσδήποτε λόγος για επέμβαση του Εφετείου.
Σε σχέση με τους λόγους εφέσεως 6 και 7 παρατηρούμε τα εξής:
Το πρωτόδικο δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εκσκαφή και ο καθαρισμός της αντιαρματικής τάφρου από τους εφεσίβλητους συνιστούσε επιπλέον εργασία η οποία δεν καλυπτόταν από το συμφωνητικό έγγραφο και επομένως ότι οι εφεσίβλητοι δικαιούνταν να εισπράξουν αμοιβή για την εργασία αυτή, και εφόσον η αμοιβή για την εργασία δεν προνοείτο στις τιμές μονάδος του συμφωνητικού εγγράφου, το πρωτόδικο δικαστήριο επιδίκασε αμοιβή υπέρ των εφεσιβλήτων με βάση τον αριθμό των φορτίων που μετέφεραν οι εφεσίβλητοι πολλαπλασιαζόμενο με το ποσό των £40.- που βρήκε ως λογικό, καθώς και τις ώρες εργασίας του μηχανήματος εκσκαφής και φόρτωσης (170 ώρες) πολλαπλασιαζόμενες επί £20.- ανά ώρα που βρήκε ότι ήταν το ορθό ποσό χρεώσεως, ανά ώρα, για το μηχάνημα αυτό. Το πρωτόδικο δικαστήριο κατέληξε στα συμπεράσματα του αφού έλαβε υπόψη τον όρο 05 επί του Δευτέρου Παραρτήματος που επισυνάφθηκε στο Συμφωνητικό Έγγραφο (τεκμήριο 1). Στον όρο 05 προνοούνται τα εξής: «Εκσκαφή επιφανειακού χώματος σε βάθος μέχρι 1.00 m κατά μήκος αντιαρματικής τάφρου και βάλτου (προν.)». Έναντι του όρου αυτού υπάρχει πρόνοια για 0.20 (20 σεντ) ανά κυβικό μέτρο. Ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η έκφραση «κατά μήκος της τάφρου και του βάλτου» δεν θα μπορούσε να σημαίνει εντός της τάφρου, όπως είχαν εισηγηθεί οι εφεσείοντες. Σ' αυτό το σημείο το πρωτόδικο δικαστήριο είχε τη λανθασμένη εντύπωση ότι η εκσκαφή, κατά μήκος της αντιαρματικής τάφρου και του βάλτου, θα γινόταν σε βάθος 1 μέτρου και όχι σε βάθος μέχρι 1 μέτρου, όπως στην πραγματικότητα προνοείται στον προαναφερόμενο όρο 05. Αυτή τη λανθασμένη εντύπωση την έλαβε υπόψη του το δικαστήριο για να καταλήξει στα συμπεράσματα του. Μάλιστα σε κάποιο σημείο της απόφασης (σελ. 31 και 32) το πρωτόδικο δικαστήριο λέγει ότι δεν έχει νόημα η αφαίρεση επιφανειακού χώματος σε βάθος 1 μέτρου από μια τάφρο, ένα χανδάκι στην ουσία, ποικίλου βάθους.
Παρά το προαναφερόμενο λάθος του πρωτοδίκου δικαστηρίου αναφορικά με το λεκτικό του προαναφερόμενου όρου 05, θεωρούμε ότι η ερμηνεία του πρωτοδίκου δικαστηρίου ότι ο όρος «κατά μήκος της αντιαρματικής τάφρου και βάλτου» δεν σημαίνει εντός της τάφρου και του βάλτου, είναι ορθή. Επομένως η εργασία εκείνη ήταν επιπλέον εργασία για την οποία δεν υπήρχε συμφωνημένη τιμή μονάδος και κατά συνέπεια το πρωτόδικο δικαστήριο ορθά την αποτίμησε κατά τον τρόπο που την αποτίμησε, δηλαδή ως επιπλέον εργασία η οποία έπρεπε να αποζημιωθεί εύλογα και σύμφωνα με την ενώπιον του πρωτοδίκου δικαστηρίου αξιόπιστη μαρτυρία των εφεσιβλήτων.
Ο 10ος λόγος έφεσης αφορά στις καθυστερήσεις για τις οποίες, όπως βρήκε το πρωτόδικο δικαστήριο, υπόλογοι ήταν οι εφεσείοντες. Θεωρούμε ότι το πρωτόδικο δικαστήριο λανθασμένα δεν έλαβε δεόντως υπόψη την παράγραφο 8 του μεταξύ των διαδίκων συμφωνητικού εγγράφου (τεκμηρίου 1). Στην παράγραφο εκείνη προνοείται «επιβάρυνση για καθυστερήσεις: £250/εβδομάδα». Όπως ήδη παρατηρήσαμε η περίοδος της καθυστερήσεως ήταν οι 11 μέρες μεταξύ 24.7.95 και 4.8.95 και οι 28 μέρες μεταξύ 28.8.95 και 25.9.95, σύνολο 39 μέρες καθυστέρησης, δηλαδή 5 εβδομάδες και 4 μέρες. Ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής, ουσιαστικά αγνοώντας την προαναφερόμενη παράγραφο 8, επιδίκασε υπέρ των εφεσιβλήτων συνολικό ποσό £18.680.- για την προαναφερόμενη καθυστέρηση αφού έλαβε υπόψη τις χρεώσεις των μηχανημάτων των εφεσιβλήτων, ανά ώρα. Δεν συμφωνούμε με την προσέγγιση αυτή. Θεωρούμε ότι, σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου αναφορικά με το άρθρο 74 του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149, όταν υπάρχει πρόνοια για αποζημίωση, είτε αυτή συνιστά γνήσια εκτίμηση της ζημιάς, είτε ποινική ρήτρα, η εύλογη αποζημίωση στην οποία δικαιούται το αθώο μέρος δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προνοείται. Σε τέτοια περίπτωση το δικαστήριο αποκλείεται από του να επιδικάσει αποζημιώσεις πέραν του προαναφερομένου ποσού (Δέστε: Michael Antoni Maltezou and Another v. Iosif Louka and Another, 16 C.L.R. 88 και Panayiotou Iordanou v. Polykarpos Neophytou Anyftos, 24 C.L.R. 97). Δεδομένου ότι η καθυστέρηση που προκλήθηκε καλύπτει περίοδο 5 εβδομάδων και 4 ημερών (για λόγους ευκολίας θα υπολογίσουμε 6 εβδομάδες) και με βάση το ποσό των £250.- την εβδομάδα που προνοείται στο Συμφωνητικό Έγγραφο, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως η συνολική αποζημίωση που θα έπρεπε να επιδικαστεί υπέρ των εφεσιβλήτων είναι £1.500.-, δηλαδή £250 Χ 6 = £1.500.-. Στο ποσό αυτό θα έπρεπε να περιορίσει την αποζημίωση το πρωτόδικο δικαστήριο και όχι να επιδικάσει ποσό £18.680.- για καθυστέρηση και αδρανοποίηση των μηχανημάτων των εφεσιβλήτων.
Ως προς τα υπόλοιπα θέματα συμφωνούμε με το πρωτόδικο δικαστήριο και συγκεκριμένα ως προς την κατάληξη επί της αξιοπιστίας των μαρτύρων, τις διαπιστώσεις ως προς τα ουσιώδη γεγονότα καθώς και τα συμπεράσματα του ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των διαδίκων. Συμφωνούμε τόσο όσον αφορά την αγωγή όσον και ως προς την απόρριψη της ανταπαίτησης.
Με βάση τα προαναφερόμενα η έφεση επιτυγχάνει μερικώς και το ποσό της παραγράφου (γ) του διατακτικού της απόφασης μειώνεται από £18.680.- σε £1.500.-. Το υπόλοιπο μέρος της απόφασης παραμένει ως έχει. Εν όψει του αποτελέσματος θεωρούμε ορθό και δίκαιο να επιδικάσουμε το ένα δεύτερο των εξόδων της έφεσης υπέρ των εφεσειόντων. Ως εκ τούτου δίδεται η ανάλογη διαταγή ως προς τα έξοδα.
Η έφεση επιτρέπεται μερικώς ως ανωτέρω. Εκδίδεται διαταγή για επιδίκαση του ενός δευτέρου των εξόδων της έφεσης υπέρ των εφεσειόντων.