ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Εμφάνιση Αναφορών (Noteup on) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


(2005) 1 ΑΑΔ 1011

20 Ιουλίου, 2005

[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΚΡΑΜΒΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στές]

1. ΕΛΕΝΗ ΒΑΛΔΑΣΕΡΙΔΟΥ,

2. ΕΙΡΗΝΗ YOUNG,

Εφεσείουσες,

v.

1.  ΑΝΔΡΕΑ ΛΑΔΑ, ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣΑΣ ΛΙΛΙΚΑΣ ΜΙΚΕΛΗ ΜΙΚΕΛΗ,

2.  ΑΝΔΡΕΑ ΛΑΔΑ, ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣΑΣ ΙΩΑΝΝΑΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ,

Εφεσιβλήτων.

(Πολιτική Έφεση Αρ. 12037)

_________________________

Κληρονομικό Δίκαιο ― Διαδοχή σε κληρονομιά αποβιώσασας η οποία δεν είχε διαθήκη ― Διαδοχή συγγενών ― Πρώτες ξαδέλφες της μητέρας της αποβιώσασας δεν μπορούσαν να περιληφθούν μεταξύ των κληρονόμων της αποβιώσασας και να αποκλείσουν την πρώτη ξαδέλφη της ίδιας της αποβιώσασας, εφόσον δεν ήσαν ανιόντες της αποβιώσασας και επομένως δεν ενέπιπταν στη δεύτερη ή τρίτη τάξη του Πρώτου Παραρτήματος του περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμου, Κεφ. 195 ― Το ζήτημα ως προς το ποίος έχει κληρονομικό δικαίωμα στην περιουσία της αποβιώσασας κρίθηκε με βάση την τέταρτη τάξη του Πρώτου Παραρτήματος του Κεφ. 195 σε συνάρτηση με το Άρθρο 46 του ίδιου Νόμου.

Λέξεις και Φράσεις ― «Ανιών» ("ancestor"), στο Άρθρο 48(1) του περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμου, Κεφ. 195 και στο Πρώτο Παράρτημα του ιδίου Νόμου, σημαίνει τον προγεννήτορα, δηλαδή τον πρόγονο σε ευθεία γραμμή.

Οι εφεσείουσες είναι πρώτες ξαδέλφες της μητέρας της αποβιωσάσης Λιλίκας Μικέλη. Η Ιωάννα Θεμιστοκλέους ήταν πρώτη ξαδέλφη της ίδιας της Λιλίκας και ήταν εν ζωή όταν απεβίωσε η Λιλίκα την 8.10.2000 χωρίς να αφήσει διαθήκη. Η Λιλίκα κατά την ημερομηνία του θανάτου της δεν είχε σύζυγο, ούτε τέκνα, ούτε κατιόντα τέκνου, ούτε αδέλφια.

Εφεσίβλητοι είναι ο διαχειριστής της περιουσίας της αποβιωσάσης Λιλίκας Μικέλη και ο διαχειριστής της περιουσίας της αποβιωσάσης Ιωάννας Θεμιστοκλέους που τυγχάνει να είναι το ίδιο πρόσωπο.

Οι εφεσείουσες καταχώρησαν αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας με την οποία ζητούσαν δήλωση ότι οι ίδιες είναι οι κληρονόμοι της περιουσίας της Λιλίκας και όχι η Ιωάννα Θεμιστοκλέους. Η θέση των εφεσειουσών είναι πως αυτές ανήκουν στην τρίτη τάξη διαδοχής συγγενών σύμφωνα με το Πρώτο Παράρτημα του περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμου, Κεφ. 195 σε συνάρτηση με το Άρθρο 46 του ιδίου Νόμου, το οποίο καθορίζει τη διαδοχή των συγγενών, ενώ η Ιωάννα Θεμιστοκλέους ανήκει στην τέταρτη τάξη διαδοχής συγγενών. Αυτές είναι οι πλησιέστεροι, σε βαθμό συγγενείας, ανιόντες της αποβιωσάσης Λιλίκας Μικέλη, που ζούσαν κατά το θάνατό της.

Οι εφεσίβλητοι υποστήριξαν πως οι εφεσείουσες δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ανιόντες της αποβιωσάσης αφού ανιόντες είναι μόνον οι πρόγονοι ή προγεννήτορες σε ευθεία γραμμή και δεν περιλαμβάνονται στους ανιόντες οι συγγενείς, προγενέστερης γενεάς ή γενεών εκ πλαγίου. Εφόσον στην προκείμενη περίπτωση δεν υπάρχουν ζώντες ανιόντες, την αποβιώσασα κληρονομούν οι πλησιέστεροι συγγενείς της που ζούσαν κατά το χρόνο του θανάτου της, μέχρι έκτου βαθμού συγγενείας σύμφωνα με την τέταρτη τάξη διαδοχής συγγενών, όπως προνοείται στο προαναφερόμενο Πρώτο Παράρτημα και το Άρθρο 46 του Κεφ. 195. Όπως ρητά προνοείται στην τέταρτη τάξη, ο πλησιέστερος βαθμός συγγενούς ενός αποβιώσαντος αποκλείει τον απώτερο βαθμό. Εφόσον η Ιωάννα Θεμιστοκλέους ήταν πρώτη εξαδέλφη της Λιλίκας Μικέλη και επομένως συγγενής τετάρτου βαθμού συγγενείας, αποκλείει τις εφεσείουσες οι οποίες είναι πρώτες εξαδέλφες της μητέρας της αποβιώσασας και επομένως εμπίπτουν στον πέμπτο βαθμό συγγενείας σε σχέση με την αποβιώσασα Λιλίκα Μικέλη.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή με έξοδα αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εφεσείουσες δεν μπορούν να περιληφθούν μεταξύ των κληρονόμων της Λιλίκας Μικέλη και να αποκλείσουν την Ιωάννα Θεμιστοκλέους.

Οι εφεσείουσες εφεσίβαλαν την απόφαση και ισχυρίσθηκαν ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο εφάρμοσε λανθασμένα το Νόμο και παρά το ότι αναγνώρισε πως, με βάση το Άρθρο 48 του Κεφ. 195, το κληρονομικό δικαίωμα δεν περιορίζεται μόνο σε κληρονόμους της ευθείας γραμμής αλλά επεκτείνεται και πλάγια, λανθασμένα δεν δικαίωσε τις εφεσείουσες.

Οι εφεσίβλητοι καταχώρησαν αντέφεση με την οποία ζητούν ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης μόνον αναφορικά με τη νομική ερμηνεία της λέξης «ανιόντες» και την κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι κληρονομούν και οι εκ πλαγίου συγγενείς.

Αποφασίστηκε ότι:

Έφεση

1.  Από τις πρόνοιες του Άρθρου 48(1) του Κεφ. 195 και εκείνες των Άρθρων 3(2) και 4(2) του περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση) Νόμου του 1991 (Ν. 187/91), συνάγεται ότι ο όρος «ανιών» σημαίνει τον προγεννήτορα ή πρόγονο σε ευθεία γραμμή. Και τούτο διότι η συγγένεια εξ αίματος σε πλάγια γραμμή υπολογίζεται με βάση και σε συνάρτηση με τον κοινό ανιόντα που δεν μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε άλλο εκτός από τον κοινό προγεννήτορα ή κοινό πρόγονο σε ευθεία γραμμή.

2.  Οι εφεσείουσες δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ανιόντες της αποβιώσασας Λιλίκας Μικέλη και επομένως δεν εμπίπτουν στη δεύτερη ή τρίτη τάξη του Πρώτου Παραρτήματος του Κεφ. 195 εφόσον δεν είναι προγεννήτορες δηλαδή πρόγονοι σε ευθεία γραμμή της αποβιωσάσης. Άρα το ζήτημα του ποιός έχει κληρονομικό δικαίωμα στην περιουσία της αποβιωσάσης Λιλίκας Μικέλη κρίνεται με βάση την τέταρτη τάξη του Πρώτου Παραρτήματος του Κεφ. 195 και στην προκείμενη περίπτωση κληρονομικό δικαίωμα είχε, κατά το θάνατο της Λιλίκας Μικέλη, η πρώτη της εξαδέλφη Ιωάννα Θεμιστοκλέους, η οποία ήταν κατά το χρόνο του θανάτου της Λιλίκας Μικέλη ο πλησιέστερος εν ζωή συγγενής της, εφόσον ήταν συγγενής τετάρτου βαθμού σε σχέση με την Λιλίκα Μικέλη και δεν υπήρχε άλλος πλησιέστερος συγγενής, εν ζωή.

Αντέφεση

1.  Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν έδωσε νομικό ορισμό του όρου «ανιόντες» και επομένως δεν τίθεται θέμα ανατροπής της πρωτόδικης απόφασης ως προς την ερμηνεία του όρου αυτού.

2.  Το πρωτόδικο Δικαστήριο είπε ότι κληρονομικό δικαίωμα έχουν και ανιόντες σε πλάγια γραμμή. Ανιόντες σε πλάγια γραμμή έχουν κληρονομικό δικαίωμα, αν είναι οι πλησιέστεροι ζώντες συγγενείς μέχρι έκτου βαθμού συγγενείας, σύμφωνα με την τέταρτη τάξη του Πρώτου Παραρτήματος του Κεφ. 195. Άρα το πρωτόδικο Δικαστήριο ήταν ορθό και επ' αυτού του σημείου.

Η έφεση και η αντέφεση απορρίφθηκαν με έξοδα.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

Michael a.o. ν. Antoniou a.o. (1969) 1 C.L.R. 547,

Knowles v. Attorney-General [1951] P. 54,

Zetland (Earl) v. Lord Advocate [1878] 3 App. Cas. 505.

Έφεση.

Έφεση από τις ενάγουσες κατά της απόφασης του Επαρχιακού  Δικαστηρίου Λάρνακας που δόθηκε στις 30/4/04 (Αρ. Αγωγής 856/01) με την οποία απέρριψε με έξοδα την αγωγή τους για δήλωση του Δικαστηρίου ότι οι ίδιες ήταν κληρονόμοι της περιουσίας της αποβιώσασας, χωρίς να αφήσει διαθήκη, Λιλίκας Μικέλη, και έκρινε ότι αυτές δεν μπορούσαν να αποκλείσουν κληρονομικά την Ιωάννα Θεμιστοκλέους, πρώτη εξαδέλφη της, η οποία ήταν εν ζωή κατά το χρόνο του θανάτου της.

Α. Ζαχαρίου, για τις Εφεσείουσες.

Α. Ποιητής, για τους Εφεσίβλητους.

Cur. adv. vult.

ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής  Νικολάτος.

ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Τα γεγονότα της υποθέσεως αυτής έγιναν παραδεκτά ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου.  Μπορούν να συνοψισθούν ως εξής: Η Λιλίκα Μικέλη από τη Λάρνακα απεβίωσε χωρίς να αφήσει διαθήκη, την 8.10.2000. Κατά την ημερομηνία του θανάτου της δεν είχε ούτε σύζυγο, ούτε τέκνα, ούτε κατιόντα τέκνου, ούτε αδέλφια. Κατά τον ίδιο χρόνο τόσο οι εφεσείουσες όσο και η δεύτερη εφεσίβλητη Ιωάννα Θεμιστοκλέους ήταν εν ζωή.  Οι εφεσείουσες είναι τέκνα του Κύρου Γεωργιάδη, ο οποίος ήταν υιός του Νικόλα Γεωργιάδη. Ο Νικόλας Γεωργιάδης είχε δύο τέκνα, τον Κύρο Γεωργιάδη και την Ευλαλία Θεμιστοκλέους. Η Ευλαλία Θεμιστοκλέους είχε τέκνα της την Δανάη Ιακωβίδου και τον Νικόλα Θεμιστοκλέους. Ο Νικόλας Θεμιστοκλέους είχε τέκνο του την Ιωάννα Θεμιστοκλέους, εφεσίβλητη 2, και η Δανάη Ιακωβίδου είχε τέκνο της την Λιλίκα Μικέλη.

Επομένως η Ιωάννα Θεμιστοκλέους ήταν πρώτη εξαδέλφη της Λιλίκας Μικέλη ενώ οι εφεσείουσες Ελένη Βαλδασερίδου και Ειρήνη Young είναι πρώτες εξαδέλφες της Δανάης Ιακωβίδου, δηλαδή της μητέρας της Λιλίκας Μικέλη.

Με την αγωγή τους ενώπιον του αρμοδίου πρωτοδίκου δικαστηρίου, δηλαδή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας,  οι εφεσείουσες ζητούσαν δήλωση του δικαστηρίου ότι οι ίδιες είναι οι κληρονόμοι της περιουσίας της αποβιώσασας Λιλίκας Μικέλη και όχι η Ιωάννα Θεμιστοκλέους. Η αξίωση των εφεσειουσών βασίζεται στη θέση ότι αυτές (οι εφεσείουσες) ανήκουν στην τρίτη τάξη διαδοχής συγγενών σύμφωνα με το Πρώτο Παράρτημα του περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμου, Κεφ. 195, σε συνάρτηση με το άρθρο 46 του ιδίου Νόμου, το οποίο καθορίζει τη διαδοχή των συγγενών, ενώ η Ιωάννα Θεμιστοκλέους, εφεσίβλητη 2, ανήκει στην τέταρτη τάξη διαδοχής συγγενών.

Η θέση των εφεσειουσών είναι πως αυτές είναι οι πλησιέστεροι, σε βαθμό συγγένειας, ανιόντες της αποβιωσάσης Λιλίκας Μικέλη, που ζούσαν κατά το θάνατο της.

Εφεσίβλητοι είναι ο κ. Ανδρέας Λαδάς ως διαχειριστής της περιουσίας της αποβιωσάσης Λιλίκας Μικέλη και ο κ. Ανδρέας Λαδάς, επίσης, ως διαχειριστής της περιουσίας της αποβιωσάσης Ιωάννας Θεμιστοκλέους. Η Ιωάννα Θεμιστοκλέους, η οποία ζούσε κατά το χρόνο του θανάτου της Λιλίκας Μικέλη, έχει στο μεταξύ αποβιώσει και εκπροσωπείται από τον προαναφερόμενο διαχειριστή της περιουσίας της. Η θέση των εφεσιβλήτων είναι ότι οι εφεσείουσες δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ανιόντες της αποβιωσάσης Λιλίκας Μικέλη και ως εκ τούτου δεν εμπίπτουν στη δεύτερη ή τρίτη τάξη διαδοχής συγγενών σύμφωνα με το άρθρο 46 και το Πρώτο Παράρτημα του Κεφ. 195. Κατά τους εφεσίβλητους, ανιόντες είναι μόνον οι πρόγονοι ή προγεννήτορες σε ευθεία γραμμή και δεν περιλαμβάνονται στους ανιόντες οι συγγενείς, προγενέστερης γενεάς ή γενεών, εκ πλαγίου. Εφόσον στην προκείμενη περίπτωση δεν υπάρχουν ζώντες ανιόντες, την αποβιώσασα Λιλίκα Μικέλη κληρονομούν οι πλησιέστεροι συγγενείς της που ζούσαν κατά το χρόνο του θανάτου της, μέχρι έκτου βαθμού συγγενείας, σύμφωνα με την τέταρτη τάξη διαδοχής συγγενών, όπως προνοείται στο προαναφερόμενο Πρώτο Παράρτημα και το άρθρο 46 του Κεφ. 195. Όπως ρητά προνοείται στην τέταρτη τάξη, ο πλησιέστερος βαθμός συγγενούς ενός αποβιώσαντος αποκλείει τον απώτερο βαθμό. Εφόσον η Ιωάννα Θεμιστοκλέους ήταν πρώτη εξαδέλφη της Λιλίκας Μικέλη και επομένως συγγενής τετάρτου βαθμού συγγενείας, αποκλείει τις εφεσείουσες οι οποίες είναι πρώτες εξαδέλφες της μητέρας της αποβιώσασας και επομένως εμπίπτουν στον πέμπτο βαθμό συγγενείας σε σχέση με την αποβιώσασα Λιλίκα Μικέλη.

Ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής αφού ανέλυσε τα γεγονότα και τις αντικρουόμενες θέσεις των δύο πλευρών, αφού αναφέρθηκε σε αυθεντίες, μεταξύ των οποίων και την υπόθεση Pieras Michael and others v. Nicos I. Antoniou and others (1969) 1 C.L.R. 547 και αφού παρατήρησε ότι στο γενεαλογικό σχεδιάγραμμα που κατατέθηκε ως τεκμήριο 1 δεν επεξηγείται πότε απεβίωσε το κάθε πρόσωπο που φαίνεται στο σχεδιάγραμμα, απεφάσισε πως σύμφωνα με τα άρθρα 46 και 48 του Κεφ. 195 και το Πρώτο και Δεύτερο Παράρτημα του προαναφερόμενου Νόμου, το κληρονομικό δικαίωμα δεν περιορίζεται μόνο σε κληρονόμους της ευθείας γραμμής αλλά επεκτείνεται και πλάγια. Παρατήρησε όμως πως τα πρώτα ξαδέλφια είναι συγγενείς τετάρτου βαθμού και ότι οι εφεσείουσες δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ανιόντες της Λιλίκας Μικέλη εφόσον ούτε και ο πατέρας τους, Κύρος Γεωργιάδης, μπορούσε να θεωρηθεί ως ανιών της αποβιωσάσης. Το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε, επίσης, ότι «θείος» στο Δεύτερο Παράρτημα του Κεφ. 195 πρέπει να περιορίζεται στον άμεσο θείο ή θεία και δεν επεκτείνεται σε πρώτο εξάδελφο της μητέρας της αποβιωσάσης όπως είναι οι εφεσείουσες. Με αυτό το σκεπτικό ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εφεσείουσες δεν μπορούν να περιληφθούν μεταξύ των κληρονόμων της Λιλίκας Μικέλη και να αποκλείσουν την Ιωάννα Θεμιστοκλέους, και κατά συνέπεια απέρριψε την αγωγή τους με έξοδα.

Με την έφεση τους οι εφεσείουσες ισχυρίζονται ότι το πρωτόδικο δικαστήριο εφάρμοσε λανθασμένα το Νόμο και παρά το ότι ανεγνώρισε πως, με βάση το άρθρο 48 του Κεφ. 195, το κληρονομικό δικαίωμα δεν περιορίζεται μόνο σε κληρονόμους της ευθείας γραμμής αλλά επεκτείνεται και πλάγια, λανθασμένα δεν έδωσε τη θεραπεία που ζητούσαν οι εφεσείουσες.

Οι εφεσίβλητοι καταχώρησαν αντέφεση με την οποία ζητούν ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης μόνον αναφορικά με τη νομική ερμηνεία της λέξης «ανιόντες» και την κατάληξη του πρωτοδίκου Δικαστηρίου ότι κληρονομούν και οι εκ πλαγίου συγγενείς.   Οι ανιόντες είναι οι κατευθείαν γραμμή πρόγονοι και επομένως οι ανιόντες εκ πλαγίου δεν έχουν κληρονομικά δικαιώματα.

Εξετάσαμε με προσοχή τις θέσεις των δύο πλευρών, υπό το φως των άρθρων 46 και 48 του περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμου, Κεφ. 195, καθώς και του Πρώτου και Δευτέρου Παραρτήματος αντίστοιχα, στα οποία παραπέμπουν τα δύο προαναφερόμενα άρθρα. Στο άρθρο 48(1) του προαναφερομένου νόμου, το οποίο προνοεί τη διακρίβωση των βαθμών συγγενείας, γίνεται αναφορά στον κοινό ανιόντα δύο προσώπων που δεν κατάγονται κατευθείαν γραμμή το ένα από το άλλο. Ο βαθμός συγγενείας τους συναρτάται με τον πλησιέστερο κοινόν ανιόντα και  υπολογίζεται με το άθροισμα του αριθμού των γενεών του ενός προσώπου μέχρι τον κοινό τους ανιόντα και του αριθμού των γενεών από τον κοινό ανιόντα, κατά κατιούσα, μέχρι το άλλο πρόσωπο.

Στο άρθρο 3(2) του περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση) Νόμου του 1991 (Ν 187/91) αναγράφεται ότι συγγενείς εξ αίματος, σε πλάγια γραμμή, είναι τα πρόσωπα που χωρίς να είναι συγγενείς εξ αίματος σε ευθεία γραμμή, κατάγονται από τον ίδιο ανιόντα. Στο άρθρο 4(2) του ιδίου Νόμου προνοείται πως η συγγένεια εξ αίματος σε πλάγια γραμμή ορίζεται από τον αριθμό των γεννήσεων που συνδέουν τα πρόσωπα με τον κοινό ανιόντα.

Από τις πρόνοιες του άρθρου 48(1) του Κεφ. 195 και εκείνες των άρθρων 3(2) και 4(2) του Ν 187/91 συνάγεται, κατά την εκτίμηση μας, ότι ο όρος «ανιών» σημαίνει τον προγεννήτορα ή πρόγονο σε ευθεία γραμμή. Και τούτο διότι η συγγένεια εξ αίματος σε πλάγια γραμμή υπολογίζεται με βάση και σε συνάρτηση με τον κοινό ανιόντα που δεν μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε άλλο εκτός από τον κοινό προγεννήτορα ή κοινό πρόγονο σε ευθεία γραμμή.

Στην υπόθεση Knowles v. Attorney-General (1951) P. 54 εξετάστηκε ο όρος «ancestor» που απαντάται στο Αγγλικό Legitimacy Act του 1926. Στην υπόθεση εκείνη το δικαστήριο έκαμε ευρεία αναφορά και στην απόφαση Zetland (Earl) v. Lord Advocate [1878] 3 App. Cas. 505 όπου επίσης εξετάστηκε ο όρος  «ancestor» σε σχέση όμως με το Αγγλικό Succession Duty Act του 1853. Στην υπόθεση Zetland (ανωτέρω), η οποία αφορούσε σε ζήτημα φόρου κληρονομιάς, η Δικαστική Επιτροπή της Βουλής των Λόρδων απεφάσισε ότι «ancestor» («ανιών») δεν σημαίνει είτε ετυμολογικά είτε τεχνικά, μόνον τον απευθείας πρόγονο. Διαχωρίζοντας την προαναφερόμενη απόφαση Zetland  από την υπόθεση Knowles (ανωτέρω) ο Δικαστής είπε ότι η ερμηνεία του όρου «ανιών», που δόθηκε από την Δικαστική Επιτροπή της Βουλής των Λόρδων στην προαναφερόμενη απόφαση, σχετιζόταν με τον προαναφερόμενο νόμο περί επιβολής φόρου κληρονομιάς. Είπε, επίσης, ότι στην Αγγλική γλώσσα ο όρος «ancestor» («ανιών») απέκτησε κάπως διαφορετική έννοια τον 20° αιώνα, από εκείνη που είχε τον 19° αιώνα και κατά τον 20° αιώνα ο όρος κατέληξε να σημαίνει τον πρόγονο κατευθείαν γραμμή και αυτή είναι και η έννοια που αποδίδεται στον όρο από τους κοινούς μέσους ανθρώπους στη σύγχρονη εποχή. Άρα ο «ανιών», στη σύγχρονη γλώσσα, είναι ο προγεννήτωρ, δηλαδή ο πρόγονος κατευθείαν γραμμή.

Κατά την εκτίμηση μας ο όρος «ανιών» ("ancestor") που απαντάται και στο άρθρο 48(1) του Κεφ. 195 και στο Πρώτο Παράρτημα του ιδίου Νόμου δεν μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε άλλο από τον προγεννήτορα, δηλαδή τον πρόγονο σε ευθεία γραμμή.

Ενόψει των προαναφερομένων καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως οι εφεσείουσες δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ανιόντες της αποβιώσασας Λιλίκας Μικέλη και επομένως δεν εμπίπτουν στη δεύτερη ή τρίτη τάξη του Πρώτου Παραρτήματος του Κεφ. 195 εφόσον δεν είναι προγεννήτορες, δηλαδή πρόγονοι σε ευθεία γραμμή της αποβιωσάσης. Άρα το ζήτημα του ποιός έχει κληρονομικό δικαίωμα στην περιουσία της αποβιωσάσης Λιλίκας Μικέλη κρίνεται με βάση την τέταρτη τάξη του Πρώτου Παραρτήματος του Κεφ. 195 και στην προκείμενη περίπτωση κληρονομικό δικαίωμα είχε, κατά το θάνατο της Λιλίκας Μικέλη, η πρώτη της εξαδέλφη Ιωάννα Θεμιστοκλέους, η οποία ήταν κατά το χρόνο του θανάτου της Λιλίκας Μικέλη ο πλησιέστερος εν ζωή συγγενής της, εφόσον ήταν συγγενής τετάρτου βαθμού σε σχέση με την Λιλίκα Μικέλη και δεν υπήρχε άλλος πλησιέστερος συγγενής, εν ζωή.

Θεωρούμε πως η προαναφερόμενη ερμηνεία του όρου «ανιών» συνάδει και με την κοινή λογική καθότι αν ο όρος αυτός περιλάμβανε και συγγενείς, σε πλάγια γραμμή, προηγούμενης ή προηγούμενων γενεών σε σχέση με κάποιον αποβιώσαντα, πρώτα ξαδέλφια των γονέων ή των παππούδων του αποβιώσαντος θα κληρονομούσαν τον αποβιώσαντα, εφόσον θα ανήκαν στην τρίτη τάξη του Πρώτου Παραρτήματος, αποκλείοντας τα πρώτα ξαδέλφια του ιδίου του αποβιώσαντος ασχέτως αν τα πρώτα ξαδέλφια του ιδίου του αποβιώσαντος είναι συγγενείς κοντινότερου βαθμού προς τον αποβιώσαντα σε σχέση με τα ξαδέλφια των γονέων ή των παππούδων του.

Για τους προαναφερόμενους λόγους η έφεση είναι αβάσιμη και πρέπει να απορριφθεί. Η απόρριψη της αγωγής των εφεσειουσών, από το πρωτόδικο Δικαστήριο, ήταν ορθή.

Η αντέφεση αφορά στη νομική έννοια της λέξης «ανιόντες» και στο συμπέρασμα του πρωτοδίκου Δικαστηρίου ότι κληρονομικό δικαίωμα στην περιουσία έχουν τόσο πρόσωπα που είναι συγγενείς σε ευθεία γραμμή όσο και πρόσωπα που είναι συγγενείς σε πλάγια γραμμή.

Στην πραγματικότητα, το πρωτόδικο Δικαστήριο αλλού εστίασε την προσοχή του και δεν έδωσε νομικό ορισμό του όρου «ανιόντες», επομένως δεν τίθεται ζήτημα ανατροπής της πρωτόδικης απόφασης ως προς την ερμηνεία του όρου αυτού. Όσον αφορά το κληρονομικό δικαίωμα, το πρωτόδικο Δικαστήριο είπε ότι και ανιόντες σε πλάγια γραμμή έχουν τέτοιο δικαίωμα. Ανιόντες σε πλάγια γραμμή έχουν κληρονομικό δικαίωμα, αν είναι οι πλησιέστεροι ζώντες συγγενείς μέχρι έκτου βαθμού συγγενείας, σύμφωνα με την προαναφερόμενη τέταρτη τάξη του Πρώτου Παραρτήματος του Κεφ. 195. Άρα το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν έσφαλε ούτε και σ' αυτό το σημείο.

Επομένως και η αντέφεση είναι αβάσιμη και πρέπει να απορριφθεί.

Κατά συνέπεια, έφεση και αντέφεση απορρίπτονται με έξοδα.

Η έφεση και η αντέφεση απορρίπτονται με έξοδα.


 


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο