|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2003) 1 ΑΑΔ 1661
20 Νοεμβρίου, 2003
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΔΡΕΑΣ ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ & ΣΙΑ,
Εφεσείων,
v.
ΜΑΡΙΟΣ ΑΦΑΜΗΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΛΙΜΙΤΕΔ,
Εφεσιβλήτου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11267)
Εταιρείες ― Απόρριψη αγωγής εναντίον ανύπαρκτης εταιρείας ― Ο δικηγόρος που προβαίνει σε εγγραφή εταιρείας δεν μπορεί να εγείρει αγωγή εναντίον της εταιρείας για τα έξοδα και την αμοιβή του ― Κατά πόσο η σύναψη νέας συμφωνίας μετά την εγγραφή της εταιρείας θα συνιστούσε καλή βάση αγωγής για έξοδα και αμοιβή που αφορούν την εγγραφή εταιρείας.
Εταιρείες ― Αξίωση για προσφερθείσες υπηρεσίες εγγεγραμμένου γραφείου και γραμματέως εταιρείας ― Δεν είχε αποδειχθεί ότι η εταιρεία καθόρισε το εγγεγραμμένο γραφείο της ή διόρισε το γραμματέα της σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113, και του καταστατικού της.
Πολιτική Δικονομία ― Δικόγραφα ― Καθορίζουν τα επίδικα θέματα ― Θέματα τα οποία δεν εγείρονται στα δικόγραφα, δεν εξετάζονται κατά τη δίκη.
Η παρούσα έφεση στρέφεται εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου με την οποία είχε απορριφθεί αγωγή των εφεσειόντων για:
1. Ποσό £261,62 ως υπόλοιπο οφειλόμενο για την εγγραφή της εφεσίβλητης εταιρείας, και
2. Ποσό £1.099 ως αξία για προσφερθείσες υπηρεσίες εγγεγραμμένου γραφείου και γραμματέως της εφεσίβλητης εταιρείας.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η αγωγή των εφεσειόντων είχε πρόβλημα εφόσον η "εναγόμενη εταιρεία ήταν ανύπαρκτη κατά τον ουσιώδη χρόνο λήψης των οδηγιών, διεκπεραίωσης της νομικής εργασίας και καταβολής από τους ενάγοντες των διάφορων εξόδων για την εγγραφή της".
Οι εφεσείοντες εφεσίβαλαν την απόφαση και υποστήριξαν ότι:
1. Υπήρξε νέα συμφωνία μεταξύ των εφεσειόντων και της εφεσίβλητης, μετά την εγγραφή της, η οποία αποκαλύπτετο από τη μαρτυρία.
2. Εσφαλμένα το Δικαστήριο θεώρησε ότι δεν μπορούσε να βασιστεί στη μαρτυρία της υπεύθυνης του τμήματος εταιρειών των εφεσειόντων, ότι η εφεσίβλητη όρισε το γραφείο των εφεσειόντων ως το εγγεγραμμένο γραφείο της και την εταιρεία Montraco Ltd ως το γραμματέα της.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το Δικαστήριο δεν θα μπορούσε να εξετάσει θέμα σύναψης νέας συμφωνίας μετά την εγγραφή της εφεσίβλητης εφόσον δεν υπήρξε σχετικός ισχυρισμός στην έκθεση απαίτησης. Αλλά ούτε και από οποιαδήποτε άλλα περιστατικά της υπόθεσης μπορούσε να συναχθεί μια τέτοια σύμβαση. Η προσέγγιση του Δικαστηρίου επί του θέματος αυτού είναι απόλυτα ορθή.
2. Η προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου αναφορικά με τον λόγο έφεσης που εκτίθεται στην παράγραφο 2) ανωτέρω είναι ορθή. Ορθή είναι επίσης και η υπόδειξη του ότι και αν ακόμα είχε αποδειχθεί ότι η εφεσίβλητη είχε διορίσει την εταιρεία Montraco Ltd ως το γραμματέα της, η απαίτηση θα αποτύγχανε και πάλιν αφού η αγωγή είχε εγερθεί από τους εφεσείοντες και όχι από τη Montraco Ltd.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων.
Έφεση.
Έφεση από τους ενάγοντες-συνεταιρισμό δικηγόρων κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού που δόθηκε στις 11/12/01 (Αρ. Αγωγής 8637/98) με την οποία απορρίφθηκε η αγωγή τους με την οποία απαιτούσαν £261,62 ως υπόλοιπο οφειλόμενο για την εγγραφή της εφεσίβλητης εταιρείας και £1.099 για προσφερθείσες υπηρεσίες εγγεγραμμένου γραφείου και γραμματέως της εφεσίβλητης εταιρείας από της εγγραφής της και για περίοδο τριών ετών.
Π. Κουρτελός, για τον Εφεσείοντα.
Π. Κλεοβούλου, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Δ. Χατζηχαμπής.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Η έφεση προσβάλλει απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου με την οποία είχε απορριφθεί αγωγή των εφεσειόντων, που είναι συνεταιρισμός δικηγόρων, με την οποία απαιτούσαν £261,62 ως υπόλοιπο οφειλόμενο για την εγγραφή της εφεσίβλητης εταιρείας και £1.099 για προσφερθείσες υπηρεσίες εγγεγραμμένου γραφείου και γραμματέως της εφεσίβλητης εταιρείας από της εγγραφής της και για περίοδο τριών ετών. Η συνολική χρέωση για την εγγραφή της εταιρείας ήταν £561,62, απαιτείτο όμως μόνο το ποσό των £261,62 καθόσον, όπως περαιτέρω αναφέρετο στην έκθεση απαίτησης, η εφεσίβλητη είχε πληρώσει £300 έναντι της οφειλής της. Η εφεσίβλητη με την υπεράσπισή της αρνήθηκε τη θέση των εφεσειόντων και ειδικά αρνήθηκε ότι ανέθεσε ή συμφώνησε με τους εφεσείοντες για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών ή την πληρωμή οποιασδήποτε αμοιβής για αυτές και ότι κατέβαλε οποιαδήποτε αμοιβή σε αυτούς. Ούτε παρουσίασε μάρτυρες κατά την ακρόαση παρά μόνο περιορίστηκε στην αντεξέταση των μαρτύρων των εφεσειόντων.
Ο ευπαίδευτος Δικαστής ενώπιον του οποίου ήχθη η υπόθεση εντόπισε ευθέως και εξαρχής, ως προς την απαίτηση που αφορούσε την εγγραφή της εφεσίβλητης, το πρόβλημα της αγωγής. Όπως υπέδειξε στη σελίδα 5:
"Η εναγομένη εταιρεία ήταν ανύπαρκτη κατά τον ουσιώδη χρόνο λήψης των οδηγιών, διεκπεραίωσης της νομικής εργασίας και καταβολής από τους ενάγοντες των διάφορων εξόδων για την εγγραφή της. Όλα είχαν ήδη τελεστεί πριν την ίδρυση της. Κατά πάντα ουσιώδη, για το ζήτημα, χρόνο δεν υπήρχε. Κατ' αντιστοιχία και απλοποιημένα και επιφανειακά αντικρίζοντας το θέμα σαν ένα 'αγέννητο φυσικό πρόσωπο'."
Προέβη δε και σε αναφορά στη νομική θέση όπως συνοψίζεται στο Hallsbury's Laws of England 3rd Edition, Vol. 6, para. 190, από την οποία προκύπτει και η λογική συνέπεια ότι ο δικηγόρος που προβαίνει σε εγγραφή της εταιρείας δεν μπορεί να ενάγει την εταιρεία για τα έξοδα και την αμοιβή του. Αυτό καταδίκαζε εκ προοιμίου σε αποτυχία την απαίτηση που αφορούσε την εγγραφή της εφεσίβλητης.
Οι εφεσείοντες δεν αμφισβητούν τη νομική αυτή κατάσταση πραγμάτων. Βασίζουν τη θέση τους, όπως διατυπώνεται στον τρίτο λόγο έφεσης, στην εισήγηση ότι εσφαλμένα το Δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν υπήρξε νέα συμφωνία μεταξύ των εφεσειόντων και της εφεσίβλητης, μετά από την εγγραφή της, για καταβολή του ποσού των £561,62 που αφορούσε την εγγραφή, καθόσον η νομολογία αναγνωρίζει ότι η ύπαρξη τέτοιας νέας συμφωνίας θα συνιστούσε καλή βάση αγωγής για έξοδα και αμοιβή που αφορούν την εγγραφή της εταιρείας. Λέγουν δε ότι η ύπαρξη τέτοιας νέας συμφωνίας αποκαλύπτεται στη μαρτυρία που εδόθη από τη μάρτυρά τους κα Παπαδοπούλου, υπεύθυνη του τμήματος εταιρειών, ότι μετά από την εγγραφή της εφεσίβλητης αυτή κατέβαλε £300 έναντι του οφειλόμενου ποσού των £561,62.
Η εισήγηση αυτή κατά πρώτο παραγνωρίζει μια θεμελιακή πτυχή του πράγματος. Η απαίτηση των εφεσειόντων είχε δικογραφηθεί στη βάση της προσφοράς υπηρεσιών για την εγγραφή της εφεσίβλητης. Όπως, και μόνο, αναφέρετο σχετικά στις παραγράφους 4 και 5 της έκθεσης απαίτησης:
"4. Κατά ή περί τα μέσα του έτους 1995 οι ενάγοντες συνέστησαν και ενέγραψαν εις τον Έφορον Εταιρειών την Εταιρείας Μάριος Αφάμης Γενικές Κατασκευές Λτδ.
5. Διά την σύστασιν και εγγραφήν της ως άνω Εταιρείας οι ενάγοντες εχρέωσαν τους εναγομένους διά του ποσού των ΛΚ561.62 και απέστειλαν την 24/8/1995 τιμολόγιον. Οι εναγόμενοι έναντι του ως άνω τιμολογίου επλήρωσαν το ποσόν ΛΚ300.00 παραμένοντος ούτω υπολοίπου εκ ΛΚ261.62."
Δεν υπήρξε επομένως στην έκθεση απαίτησης ισχυρισμός για νέα συμφωνία μετά από την εγγραφή της εφεσίβλητης και το Δικαστήριο δεν θα μπορούσε λοιπόν να εξετάσει τέτοιο θέμα. Και έτσι όμως, ο ευπαίδευτος Δικαστής δεν παρέλειψε να απευθυνθεί περιεκτικά σε όλα εκείνα τα στοιχεία που θα μπορούσαν να δανείσουν κάποια βάση στην απαίτηση από αυτή την άποψη, όπως προκύπτει από τα όσα είπε στη σελ. 7.
"Εξάλλου στην προκειμένη περίπτωση καμία απόφαση δεν ελήφθηκε από την εταιρεία μετά την ίδρυση της για να καταβάλει τα ποσά αυτά, ούτε και από οιαδήποτε άλλα περιστατικά μπορεί να συναχθεί μια τέτοια σύμβαση. Η έκδοση τιμολογίου (Τεκμήριο 3) προς την εναγομένη εταιρεία, πράξη εν πάση περιπτώσει μονομερής των εναγόντων, δεν είναι βάση για διεκδίκηση του αναφερόμενου ποσού. Το τιμολόγιον δεν συνιστά βάση αγωγής αλλά η τυχών προηγηθείσα συμφωνία στην βάση και κατ' ακολουθία της οποίας το τιμολόγιο εκδόθηκε. Ακόμα και για το ποσό των £300 που λογίστηκε έναντι του λογαριασμού των εξόδων σύστασης της εταιρείας δεν υπήρξε οιαδήποτε παρέμβαση της εναγομένης εταιρείας. Οι οδηγίες δόθησαν από τον κ. Κλεοβούλου και ήσαν χρήματα που εν πάση περιπτώσει δεν ανήκαν στην εναγομένη εταιρεία αλλά προσωπικά σε κάποιον Μάριο Αφάμη. Ότι οι ίδιοι οι ενάγοντες εξέδωσαν την σχετική απόδειξη στο όνομα της εναγομένης εταιρείας δεν σημαίνει πως η εναγομένη εταιρεία καθ' οιονδήποτε στάδιο αποδέχθηκε πως ήταν υπόλογη για τα έξοδα και την εξόφληση του υπολοίπου. Αντίθετα αν πράγματι με την συναίνεση του κάποιο φυσικό πρόσωπο κατάβαλε μέρος του λογαριασμού των εξόδων σύστασης αυτό είναι μια ένδειξη πως ενδεχόμενα αυτό το πρόσωπο είχε ζητήσει τις εργασίες και συμφώνησε για να πληρώσει γι' αυτές."
Η προσέγγιση αυτή ήταν απόλυτα ορθή και ουδέν λεχθέν στα πλαίσια του τρίτου λόγου έφεσης θα δικαιολογούσε παρέμβασή μας. Να τονίσουμε μόνο πως η κατ' ισχυρισμό καταβολή του ποσού των £300 έναντι της αμοιβής, όπως προκύπτει από την ίδια τη μαρτυρία των εφεσειόντων, δεν ήταν καθόλου τέτοια παρά μόνο εσωτερική λογιστική διευθέτηση των ιδίων των εφεσειόντων.
Ο ευπαίδευτος Δικαστής απέρριψε και την άλλη απαίτηση των εφεσειόντων για £1099 ως η αξία προσφερθεισών υπηρεσιών εγγεγραμμένου γραφείου και γραμματέως της εφεσίβλητης. Δεν είχε, όπως είπε, αποδειχθεί ότι η εφεσίβλητη καθόρισε το γραφείο των εφεσειόντων ως το εγγεγραμμένο γραφείο της ή την εταιρεία Montraco Ltd ως το γραμματέα της, όπως ήταν η θέση των εφεσειόντων. Η μαρτυρία της κας Παπαδοπούλου επ' αυτών, που ήταν και η μόνη μαρτυρία, δεν ήταν, θεώρησε ο ευπαίδευτος Δικαστής, αποδεκτή αφού δεν προήρχετο από δική της γνώση αλλά από έμμεση πληροφόρησή της. Συναφώς, παρατήρησε, δεν υπήρχε καμία μαρτυρία ότι η εφεσίβλητη με απόφασή της καθόρισε το εγγεγραμμένο γραφείο της ή διόρισε το γραμματέα της σύμφωνα με τις πρόνοιες των άρθρων 102(1) και 271(1) του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113, και του καταστατικού της, ή καν ότι συνεστήθη το Διοικητικό Συμβούλιό της, η ίδια δε η κα Παπαδοπούλου ανέφερε ότι τα πρακτικά που οι εφεσείοντες ετοίμασαν για τον ορισμό εγγεγραμμένου γραφείου και το διορισμό γραμματέα εστάλησαν στην εφεσίβλητη για υπογραφή αλλά δεν επεστράφησαν. Πέραν τούτων, υπέδειξε ο ευπαίδευτος Δικαστής, ούτε τα αναφερόμενα σε επιστολή των εφεσειόντων ως πιστοποιημένος κατάλογος των διευθυντών και γραμματέως και πιστοποιημένο αντίγραφο της εγγεγραμμένης διευθύνσεως της εφεσίβλητης παρουσιάσθησαν αλλά ούτε και δεόντως κεκυρωμένα αντίγραφα πιστοποιητικών εγγεγραμμένου γραφείου και γραμματέως της εφεσίβλητης παρουσιάστηκαν.
Παραθέσαμε σε έκταση τα στοιχεία στα οποία, με επιμελή διάγνωση όλων των παραμέτρων του θέματος, βασίστηκε ο ευπαίδευτος Δικαστής για να καταδείξουμε το αβάσιμο του πρώτου λόγου έφεσης με τον οποίο οι εφεσείοντες παραπονούνται ότι εσφαλμένα το Δικαστήριο εθεώρησε ότι δεν μπορούσε να βασιστεί στη μαρτυρία της κας Παπαδοπούλου ως απόδειξη του ισχυρισμού ότι η εφεσίβλητη όρισε το γραφείο των εφεσειόντων ως το εγγεγραμμένο γραφείο της και την εταιρεία Montraco Ltd ως το γραμματέα της. Η προσέγγιση του ευπαίδευτου Δικαστή είναι τόσο πλήρης όσο και ορθή και ουδέν χρήσιμο θα μπορούσε να προστεθεί.
Ο ευπαίδευτος Δικαστής υπέδειξε και κάτι άλλο. Ότι, σε σχέση με την απαίτηση για υπηρεσίες γραμματέα, και αν ακόμα είχε αποδειχθεί ότι η εφεσίβλητη είχε διορίσει την εταιρεία Montraco Ltd ως το γραμματέα της, η απαίτηση αυτή θα αποτύγχανε και πάλι αφού η αγωγή δεν ηγέρθη από τη Montraco Ltd, αλλά από τους εφεσείοντες. Με το δεύτερο λόγο έφεσης οι εφεσείοντες προσβάλλουν ως λανθασμένη την άποψη αυτή, στη βάση ότι η Montraco Ltd, σύμφωνα με τη μαρτυρία, ήταν εταιρεία υπό τον πλήρη έλεγχο των εφεσειόντων ή και αντιπρόσωπός τους.
Όπως βεβαίως ήδη είπαμε, η πτυχή αυτή τη απόφασης δεν ήταν μέρος του σκεπτικού του Δικαστηρίου, παρά μόνο παρατήρηση στην υποθετική περίπτωση που η πραγματική βάση της θα είχε αποδειχθεί. Η κατάληξή μας ως προς την τύχη του πρώτου λόγου έφεσης θέτει τέρμα στην ανάγκη για εξέταση αυτού του λόγου έφεσης. Και έτσι όμως, το πράγμα είναι τόσο καθαρό όσο το είδε και συνοπτικά το διατύπωσε ο ευπαίδευτος Δικαστής.
Η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα υπέρ της εφεσίβλητης και εναντίον των εφεσειόντων.
Η�έφεση απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων.