|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 1 ΑΑΔ 2094
31 Δεκεμβρίου, 2002
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΝΙΚΗΤΑΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΣΩΦΡΟΝΗΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,
Εφεσείων-Εναγόμενος,
ν.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΑΘΑΛΑΣΣΑ ΚΩΡΤ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΟΙ: ΓΙΩΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝIΔΟΥ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΕΡΑΦΕΙΜ,
Εφεσίβλητης-Ενάγουσας.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11274)
Ακίνητη ιδιοκτησία ― Διαχειριστική επιτροπή πολυκατοικίας ― Απόδοση ευθύνης και επιδίκαση αποζημιώσεων σε αγωγή εναντίον του εφεσείοντος για αστικό αδίκημα υπό την ιδιότητά του ως ιδιοκτήτη διαμερισμάτων πολυκατοικίας και όχι ως διαχειριστή πολυκατοικίας ― Κατά πόσο η σημερινή διαχειριστική επιτροπή ευθύνεται να αποζημιώσει τον εφεσείοντα για το ποσό που κατέβαλε στους ενάγοντες της αγωγής εκείνης, με βάση το δόγμα του αδικαιολόγητου πλουτισμού.
Η εφεσίβλητη, διαχειριστική επιτροπή της πολυκατοικίας «Αθαλάσσα Κορτ» στη Λευκωσία, ενήγαγε τον εφεσείοντα, ιδιοκτήτη διαμερισμάτων στην εν λόγω πολυκατοικία, αξιώνοντας από αυτόν Λ.Κ.2.870, ποσό που αντιπροσώπευε τη συνεισφορά του για την αντικατάσταση του κοινόχρηστου ανελκυστήρα της πολυκατοικίας. Ο εφεσείων, με ανταπαίτησή του αξίωσε Λ.Κ.4.700 που αντιπροσώπευε το μερίδιο των άλλων ιδιοκτητών των διαμερισμάτων στο ποσό των Λ.Κ.6.869, που ο εφεσείων υποχρεώθηκε δυνάμει δικαστικής απόφασης στην αγωγή αρ. 2666/92 να καταβάλει στην εταιρεία «Φιλική» για την ολική καταστροφή της διαφημιστικής της πινακίδας την οποία η τελευταία εγκατέστησε στην ταράτσα της πολυκατοικίας. Ο εφεσείων και κάποιο άλλο άτομο (το οποίο περιγράφεται σε συμφωνία ενοικίασης ημερ. 7.10.86 ως ιδιοκτήτης και διαχειριστής) είχαν ενοικιάσει την ταράτσα της πολυκατοικίας στη «Φιλική» για αρχική περίοδο πέντε χρόνων, αντί ποσού Λ.Κ.500 το χρόνο. Ο εφεσείων αξίωσε ακόμη Λ.Κ.1.108 συνεισφορά της εφεσίβλητης στη δαπάνη, από Λ.Κ.1.620, που υπέστη ο εφεσείων για μόνωση της ταράτσας της οικοδομής.
Ο εφεσείων δέχθηκε απόφαση για Λ.Κ.2.460, με αναστολή μέχρι την εκδίκαση της ανταπαίτησης που ήταν και το αντικείμενο της δίκης που ακολούθησε. Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε το μέρος της ανταπαίτησης που αφορούσε το ποσό που ο εφεσείων κατέβαλε στη «Φιλική». Εκδόθηκε όμως απόφαση υπέρ του εφεσείοντος για Λ.Κ.1.108 εισφορά της εφεσίβλητης στις δαπάνες μόνωσης της ταράτσας η οποία βασίστηκε στις αρχές του αδικαιολόγητου πλουτισμού.
Ο εφεσείων εφεσίβαλε μόνο το μέρος της απόφασης που απέρριψε το μεγαλύτερο μέρος της ανταξίωσης.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Με την δικαστική απόφαση στην αγωγή αρ. 2666/92 δεν επιρρίπτεται ευθύνη για το αστικό αδίκημα της επέμβασης στην τότε διαχειριστική επιτροπή και για το οποίο ευθύνεται τώρα η εφεσίβλητη. Ούτε αυτό είναι το πνεύμα ή το συμπέρασμα της απόφασης, όταν διαβαστεί ως ενιαίο κείμενο. Περαιτέρω, δεν συζητήθηκαν οι τυχόν επιπτώσεις από τη μεταγενέστερη ψήφιση του Ν. 6(Ι)/93 που τροποποίησε τον περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμο, Κεφ. 224.
2. Ο προσωπικός τόνος που δίνει η απόφαση στην αγωγή αρ. 2666/92 στους αδικοπραγήσαντες είναι εμφανής. Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν μπορούσε να εμπλακεί σε υποθέσεις για να διοχετευθεί η ευθύνη στην εφεσίβλητη.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα κατά του εφεσείοντος.
Έφεση.
Έφεση από τον εναγόμενο κατά του μέρους της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας που δόθηκε στις 16/11/01 (Αρ. Αγωγής 12905/98) με την οποία το ποσό της ανταπαίτησης των Λ.Κ.4.700 το οποίο αξίωνε ως ιδιοκτήτης διαμερισμάτων από την ενάγουσα, ως το μερίδιο των υπολοίπων συνιδιοκτητών της πολυκατοικίας στο ποσό των Λ.Κ.6.869 το οποίο ο ίδιος υποχρεώθηκε να καταβάλει, ως εξ αποφάσεως χρέος, στα πλαίσια της αγωγής 2666/92, απορρίφθηκε.
Κ. Μαυραντώνης, για τον Εφεσείοντα.
Α. Χαβιαράς και Β. Σιηττή, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Σ. Νικήτας.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η απόφαση του επαρχιακού δικαστηρίου Λευκωσίας στην αγωγή αρ. 12905/98, που είναι το αντικείμενο της κρινόμενης έφεσης, συνδέεται με την αγωγή αρ. 2666/92 (και την απόφαση που εκδόθηκε σ' αυτή), την οποία δίκασε άλλος δικαστής του ιδίου δικαστηρίου. Η διασύνδεση τους είναι τέτοια που χρειάζεται εξαρχής, για να κατανοήσουμε πώς γεννήθηκε η διαφορά από την οποία προέρχεται η έφεση, να γνωρίζουμε τι συνέβη στην αγωγή αρ. 2666/92.
Αφετηρία ήταν η συμφωνία τεκμ. 5, ημερ. 7/10/96. Η συμφωνία αυτή έγινε μεταξύ της Φιλικής Ασφαλιστικής Εταιρείας Λτδ. (στο εξής η «Φιλική») και Χρίστου Λειψού από την Αγλαντζιά (περιγράφεται στη συμφωνία ως «Ιδιοκτήτης και Διαχειριστής») και του εφεσείοντα (δεν αναφέρεται ιδιότητα). Ας σημειωθεί ότι ο τελευταίος ήταν, κατά τον κρίσιμο χρόνο, ιδιοκτήτης των 6 από τα 18 διαμερίσματα της πολυκατοικίας «Αθαλάσσα Κόρτ» στη λεωφόρο Λεμεσού, Λευκωσία. Σύμφωνα με τους όρους της, οι τελευταίοι ενοικίασαν την ταράτσα του παραπάνω κτιρίου στη «Φιλική», για αρχική περίοδο πέντε χρόνων, αντί ποσού Λ.Κ. 500 το χρόνο, στην οποία εγκατέστησε, όπως επέτρεπε η συμφωνία, διαφημιστική πινακίδα.
Η συμφωνία δεν ευδοκίμησε. Οι συμβαλλόμενοι κατέληξαν στα δικαστήρια. Η «Φιλική» κίνησε την παραπάνω αγωγή εναντίον του αντισυμβαλλόμενου της Χρ. Λειψού, της θυγατέρας του εφεσείοντα, που προφανώς είχε ένα από τα διαμερίσματα (εναγόμενη 2) και της Αίγλης Τούμπα από την Αγλαντζιά, που φαίνεται να ήταν μία από τις διαχειρίστριες. Με τροποποίηση του τίτλου της αγωγής, που επέτρεψε το δικαστήριο, ο κ. Λειψός αντικαταστάθηκε από τον εφεσείοντα ως (συν) εναγόμενος αρ. 1.
Η απόφαση (στην αγωγή αρ. 2666/02) εκδόθηκε στις 18/3/97. Δε θα χρειαστεί εκτεταμένη ανάλυση. Σημασία πρωτίστως έχει το αποτέλεσμα και η αιτία της. Εκδόθηκε λοιπόν απόφαση εναντίον των εναγομένων για Λ.Κ. 5.000, πλέον τόκοι και έξοδα της αγωγής. Το ποσό αυτό επιδικάστηκε προς όφελος της «Φιλικής» για την ολική καταστροφή της διαφημιστικής της πινακίδας, την οποία το δικαστήριο απέδωσε στους ίδιους τους εναγομένους ή σε τρίτους που ενεργούσαν κατόπιν εντολής τους. Η ανταπαίτηση των εναγομένων για καταβολή ποσού Λ.Κ. 4.000, το οποίο αξίωσαν σε ετήσια βάση για τη διάρκεια της συμφωνίας ως αποζημιώσεις, απέτυχε. Ο εφεσείων, μετά τη λήψη μέτρων εκτέλεσης της απόφασης εναντίον του, κατέβαλε στην εν λόγω εταιρεία το εξ αποφάσεως χρέος, το οποίο τελικά ανήλθε σε Λ.Κ. 6.869.
Ερχόμαστε στην αγωγή (12905/98) στην οποία η απόφαση έχει εφεσιβληθεί και βρίσκεται τώρα υπό αναθεώρηση. Η Διαχειριστική Επιτροπή της παραπάνω πολυκατοικίας (η εφεσίβλητη) ενήγαγε τον εφεσείοντα αξιώνοντας από αυτόν Λ.Κ. 2.870, ποσό που αντιπροσώπευε την εισφορά του για την αντικατάσταση του κοινόχρηστου ανελκυστήρα του κτιρίου. Ο εφεσείων αξίωσε με ανταπαίτηση στην ίδια αγωγή - και σ' αυτό έγκειται ο συσχετισμός των αγωγών - Λ.Κ. 4.700 δηλαδή, το μερίδιο των άλλων ιδιοκτητών στο ποσό των Λ.Κ. 6.869, που ο εφεσείων υποχρεώθηκε να καταβάλει. Αξίωσε ακόμη Λ.Κ. 1.108 συνεισφορά της εφεσίβλητης στη δαπάνη, από Λ.Κ. 1.620, που υπέστη ο εφεσείων για μόνωση της ταράτσας της οικοδομής.
Πρέπει να ειπωθεί ότι κατά την εξέλιξη της δίκης ο εφεσείων δέχθηκε απόφαση για Λ.Κ. 2.460, αφού διατάχθηκε αναστολή της απόφασης που εκδόθηκε εναντίον του μέχρι την εκδίκαση της ανταπαίτησης, που ήταν και το αντικείμενο της δίκης που έγινε. Εν τέλει, το μεγάλο κονδύλι της ανταπαίτησης για συνεισφορά στο ποσό που ο εφεσείων κατέβαλε στη «Φιλική» απορρίφθηκε. Εκδόθηκε όμως απόφαση υπέρ του εφεσείοντα για Λ.Κ. 1.108 εισφορά της εφεσίβλητης στις δαπάνες μόνωσης της ταράτσας, η οποία βασίστηκε στις αρχές του αδικαιολόγητου πλουτισμού. Εφεσιβλήθηκε μόνο το μέρος της απόφασης που απέρριψε το μεγαλύτερο κονδύλι της ανταξίωσης.
Η πρωτόδικη δικαστής θεώρησε ότι η παλιά αγωγή ασκήθηκε κατά του εφεσείοντα υπό την ιδιότητα του ως ιδιοκτήτη διαμερισμάτων και όχι υπό αντιπροσωπευτική ιδιότητα και συγκεκριμένα εκείνη του διαχειριστή της πολυκατοικίας. Περαιτέρω, έκρινε με βάση την απόφαση στην άλλη αγωγή ότι το δικαστήριο απέδωσε ευθύνη (εξ αδικοπραγίας) για την καταστροφή της πινακίδας στους ίδιους τους εναγόμενους ή σε τρίτους που είχαν ενεργήσει με εντολή τους. Να πώς το έθεσε η δικαστής:
«Το δικαστήριο σ' εκείνη την αγωγή βρήκε ότι ο εναγόμενος μαζί με τους δυο άλλους συνεναγομένους του ήσαν υπόλογοι απέναντι στους ενάγοντες να τους αποζημιώσουν για το σύνολο της ζημιάς που υπέστησαν λόγω της καταστροφής της διαφημιστικής πινακίδας γιατί είτε οι ίδιοι οι εναγόμενοι είτε ανθρώπινα χέρια με εντολή τους κατέστρεψαν τις επιγραφές των εναγόντων. Επομένως, είναι σαφές ότι το Δικαστήριο στην αγωγή με αριθμό 2666/92 θεώρησε τους εναγομένους ως υπεύθυνους για τη διάπραξη αστικού αδικήματος, δηλαδή της καταστροφής περιουσίας και για το λόγο αυτό επεδίκασε ποσό αποζημιώσεων υπέρ των εναγόντων και εναντίον των εναγομένων. Είναι προφανές ότι με την απόφαση εκείνη η Διαχειριστική Επιτροπή της πολυκατοικίας ουδεμία σχέση είχε και κατά συνέπεια ουδεμία υποχρέωση να καταβάλει το ποσό των αποζημιώσεων που επεδίκασε το Δικαστήριο σε βάρος του εναγομένου που κρίθηκαν αδικοπραγούντες. Για το λόγο αυτό ο εναγόμενος δεν μπορεί να επικαλεσθεί την αρχή του αδικαιολόγητου πλουτισμού και να ζητά αποκατάσταση για το ποσό που κατέβαλε στους ενάγοντες της αγωγής εκείνης γιατί η Διαχειριστική Επιτροπή της πολυκατοικίας ουδεμία νομική υποχρέωση είχε να το καταβάλει.»
Ο δικηγόρος του εφεσείοντα υπέβαλε ότι τα παραπάνω συμπεράσματα της πρωτόδικης απόφασης είναι αυθαίρετα. Παραγνωρίστηκε το γεγονός ότι οι δύο από τους εναγόμενους ήταν μέλη της (τότε) διαχειριστικής επιτροπής (η αλήθεια είναι ότι επρόκειτο μόνο για ένα την κα Τούμπα). Κατά την εισήγηση του η απόφαση αφορούσε και ήταν εναντίον της διαχειριστικής επιτροπής με αποτέλεσμα η σημερινή διαχειριστική επιτροπή να ευθύνεται να τον αποζημιώσει με βάση το δόγμα του αδικαιολόγητου πλουτισμού. Η ευθύνη της προκύπτει με καθαρότητα, κατά το συνήγορο, από την παρακάτω περικοπή της απόφασης στην αγωγή αρ. 2666/92:
«Πρόκειται για πολιτική υπόθεση που το βάρος της απόδειξης είναι στην πλάστιγγα των πιθανοτήτων και εφόσον οι πινακίδες βρισκόντουσαν σε χώρο που ανήκε ή που διαχειριζόταν η διαχειριστική επιτροπή και εφ' όσον ήδη βρήκα ότι η πρόθεση των Εναγομένων ήταν να τερματισθεί έστω και αντισυμβατικά η ενοικίαση για τους λόγους που ανέφερα προηγούμενα στην απόφασή μου, τότε με βάση ακριβώς την πλάστιγγα των πιθανοτήτων, οι μόνοι που ευθύνονται είναι οι Εναγόμενοι που έκδηλα είτε οι ίδιοι είτε ανθρώπινα χέρια με εντολή τους κατέστρεψαν τις επιγραφές των Εναγόντων.»
Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την εισήγηση. Το παραπάνω απόσπασμα δεν επιρρίπτει ευθύνη για το αστικό αδίκημα της επέμβασης που διαπράχθηκε στην τότε διαχειριστική επιτροπή και για το οποίο ευθύνεται τώρα η εφεσίβλητη. Ούτε αυτό είναι το πνεύμα ή το συμπέρασμα της απόφασης, όταν διαβασθεί ως ενιαίο κείμενο. Περαιτέρω, δεν συζητήθηκαν οι τυχόν επιπτώσεις από τη μεταγενέστερη ψήφιση του Ν. 6(Ι)/96 που τροποποίησε τον περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, Κεφ. 224.
Εν πάση περιπτώσει κανένας από τους εναγομένους στην αγωγή αρ. 2666/92 δεν είχε εναχθεί υπό αντιπροσωπευτική ιδιότητα. Αυτό ισχύει κατά μείζονα λόγο για τον εφεσείοντα που οπωσδήποτε δεν ήταν μέλος και είχε υπογράψει την αρχική συμφωνία για τοποθέτηση της διαφήμισης υπό προσωπική ιδιότητα (σε αντιπαραβολή με τον κ. Χρ. Λειψό). Ο προσωπικός τόνος που δίνει η απόφαση στους αδικοπραγήσαντες είναι εμφανής. Το πρωτόδικο δικαστήριο δεν μπορούσε να εμπλακεί σε υποθέσεις για να διοχετευθεί η ευθύνη στην εφεσίβλητη.
Η έφεση απορρίπτεται. Με έξοδα κατά του εφεσείοντα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα κατά του εφεσείοντος.