|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 1 ΑΑΔ 2240
30 Νοεμβρίου, 1998
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Eφεσείων-Eνάγων,
ν.
ΒΥΡΩΝΑ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΑΔΗ,
Εφεσιβλήτου-Eναγομένου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9451)
Eγγύηση — Αντιπαροχή εγγύησης — Κάθε πράξη ή υπόσχεση προς όφελος του πρωτοφειλέτη μπορεί να αποτελεί επαρκή αντιπαροχή για τον εγγυητή για παροχή της εγγύησης — Ο περί Συμβάσεων Νόμος Κεφ. 149, Άρθρο 85.
Ο εφεσίβλητος κλήθηκε ως μάρτυρας από την εταιρεία Ν. Παπαδόπουλος & Υιός (εταιρεία μωσαϊκών) Λτδ., στη δίκη αγωγής (υπ' αρ. 4024/89) στην οποία η εν λόγω εταιρεία διεκδικούσε από τον εναγόμενο, εφεσείοντα στην παρούσα αγωγή, το ποσό των £1.830, υπόλοιπο της αξίας μαρμάρων που του πώλησε για την κατοικία του. Ο εφεσείων είχε ανταπαίτηση με την οποία ζητούσε £3.688 ως αποζημιώσεις για παράβαση συμφωνίας, ισχυριζόμενος ότι τα μάρμαρα δεν ανταποκρίνονταν στο δείγμα με βάση το οποίο έγινε η αγορά και ήταν ανομοιογενή. Πριν την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας, ο εφεσίβλητος που κλήθηκε για να υποστηρίξει τις θέσεις της ενάγουσας ως προς την κατάσταση των μαρμάρων, προέβη σε γραπτή δήλωση, την οποία υπέγραψε ενώπιον δύο μαρτύρων ότι τα μάρμαρα ήταν καλής ποιότητας και επίσης ότι αναλάμβανε κάθε νομική ευθύνη, αν αποδεικνυόταν το αντίθετο.
Στηριζόμενος στη γραπτή δήλωση του εφεσιβλήτου, ο εφεσείων δέχθηκε απόφαση, χωρίς επιφύλαξη, ως η απαίτηση και για έξοδα, ενώ ταυτόχρονα δεν επέμεινε στην προώθηση της ανταπαίτησής του.
Σε μεταγενέστερο στάδιο, όταν ο εφεσείων διαπίστωσε ότι τα μάρμαρα δεν ήταν της ίδιας καλής ποιότητος, όπως είχε δηλώσει ο εφεσίβλητος, με αποτέλεσμα να υποστεί ζημιά £4.282,50 σ., καταχώρησε αγωγή εναντίον του εφεσίβλητου αξιώνοντας το πιο πάνω ποσό και τα έξοδα που πλήρωσε στην αγωγή υπ' αρ. 4024/89, ως αποζημιώσεις για παράβαση σύμβασης και/ή για αμέλεια του εφεσίβλητου.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή με το ακόλουθο αιτιολογικό:
(α) Δεν υπήρχε έγκυρη συμβατική σχέση μεταξύ των διαδίκων με την οποία ο εφεσίβλητος να αναλαμβάνει την υποχρέωση να αποζημιώσει τον εφεσείοντα για οποιαδήποτε ζημιά ήθελε υποστεί, αφού δεν είχε αποδειχθεί η ύπαρξη αντιπαροχής (consideration) από πλευράς του εφεσείοντα προς τον εφεσίβλητο,
και
(β) Δεν αποδείχθηκε αμέλεια εκ μέρους του εφεσιβλήτου, με βάση τις αρχές της υπόθεσης Hedley Byrne, όπως είχε ισχυριστεί ο εφεσείων.
Η παρούσα έφεση στοχεύει στην ακύρωση της πιο πάνω απόφασης.
Ο συνήγορος του εφεσείοντα υπέβαλε ότι η δήλωση του εφεσίβλητου ότι αναλάμβανε κάθε νομική ευθύνη ως προς την ποιότητα των μαρμάρων, συνιστούσε εγγύηση που παραχώρησε ο εφεσίβλητος προς όφελος του εφεσείοντα να τον αποζημιώσει για κάθε ζημιά που θα υφίστατο σε περίπτωση που η ποιότητα των μαρμάρων δεν ήταν της ίδιας καλής ποιότητας. Η αντιπαροχή για την εγγύηση είχε δοθεί από τον εφεσείοντα προς όφελος της εταιρείας, με το να αποδεχθεί, στηριζόμενος στην παρασχεθείσα εγγύηση, απόφαση εναντίον του και να μην επιμείνει στην ανταπαίτησή του στην αγωγή αρ. 4024/89.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η θέση του δικηγόρου του εφεσείοντα ήταν απόλυτα ορθή.
2. Ενόψει του ευρήματος για συμβατική ευθύνη του εφεσιβλήτου να αποζημιώσει τον εφεσείοντα, δεν υπάρχει σκοπιμότητα να εξεταστεί κατά πόσο ο εφεσίβλητος ευθύνεται για αμέλεια με βάση την υπόθεση Hedley Byrne.
Εκδίδεται απόφαση υπέρ του εφεσείοντα ως η απαίτηση με τόκο προς 8% ετησίως από την καταχώρηση της αγωγής μέχρι τελικής αποπληρωμής.
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα, τόσο πρωτόδικα όσο και κατ' έφεση, εις βάρος του εφεσιβλήτου.
Aναφερόμενη υπόθεση:
Hedley Byrne & Co. Ltd. v. Heller & Partners Co. [1964] 2 All E.R. 575.
Έφεση.
Έφεση από τον ενάγοντα κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Nικολάου, A.E.Δ.), που δόθηκε στις 23 Mαρτίου, 1995 (Aρ. Aγωγής 2530/91), με την οποία απορρίφθηκε η αγωγή του ενάγοντα για το ποσό των £4.282,50σ και £360 έξοδα, ως αποζημιώσεις για παράβαση σύμβασης και/ή για αμέλεια του εναγομένου.
Χρ. Νικολάου, για τον Eφεσείοντα.
Αρ. Γιορδαμλής, για τον Eφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γαβριηλίδης.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Στις 29/7/1989 η Εταιρεία Νίκος Παπαδόπουλος & Υιός (εταιρεία μωσαϊκών) Λτδ καταχώρησε εναντίον του εφεσείοντα την Αγωγή 4024/89 Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού με την οποία διεκδικούσε το ποσό των £1.830, υπόλοιπο της αξίας μαρμάρων που του πώλησε για να τοποθετήσει στην κατοικία του. Ως εναγόμενος στην αγωγή εκείνη, ο εφεσείων καταχώρησε υπεράσπιση και ανταπαίτηση με την οποία διεκδικούσε αποζημιώσεις £3.688 για παράβαση σύμβασης. Ήταν ο ισχυρισμός του ότι τα μάρμαρα που του παραδόθηκαν από την ενάγουσα δεν ανταποκρίνονταν στο δείγμα με βάση το οποίο έγινε η αγορά και ήταν ανομοιογενή.
Στις 10/4/91, ημέρα ακρόασης της αγωγής, η ενάγουσα κάλεσε ως μάρτυρα τον εφεσίβλητο για να υποστηρίξει τις θέσεις της ως προς την κατάσταση των επίδικων μαρμάρων. Υπό την ιδιότητά του αυτή ο εφεσίβλητος, προτού αρχίσει η ακροαματική διαδικασία, προέβη στην ακόλουθη δήλωση την οποία και υπέγραψε ενώπιον δύο μαρτύρων:
"Δια του παρόντος δηλώνω πως εξέτασα τα μάρμαρα στην οικία του κ. Ιωάννη Ιωάννου στον Αγιο Τύχωνα και βρήκα πως όλα είναι μάρμαρο ΚΟΖΑΝΗΣ είναι της ίδιας ποιότητας και καλής ποιότητας. Αναλαμβάνω δε κάθε νομική ευθύνη, αν ήθελε φανεί πως δεν είναι της ίδιας ποιότητας."
Στηριζόμενος στη γραπτή δήλωση του εφεσιβλήτου, ο εφεσείων δέχτηκε, χωρίς οποιαδήποτε επιφύλαξη, την έκδοση απόφασης σε βάρος του για £1.830, όπως ήταν η απαίτηση της ενάγουσας εταιρείας, και για £360 έξοδα, ενώ, ταυτόχρονα, δεν επέμεινε στην προώθηση της ανταπαίτησής του.
Σε μεταγενέστερο στάδιο, αφού ζήτησε τη γνώμη ειδικών, ο εφεσείων διαπίστωσε ότι τα μάρμαρα ανήκαν σε διαφορετικές ομάδες και δεν ήσαν της ίδιας καλής ποιότητας, όπως είχε δηλώσει ο εφεσίβλητος, με αποτέλεσμα να υποστεί ζημιά £4.282,50 σ. Ενόψει της διαπίστωσης αυτής ο εφεσείων καταχώρησε εναντίον του εφεσιβλήτου την Αγωγή 2530/91 Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού αξιώνοντας £4.282,50 σ. και £360, έξοδα που πλήρωσε στην Αγωγή 4024/89, ως αποζημιώσεις για παράβαση σύμβασης και/ή για αμέλεια του εφεσιβλήτου.
Κατά την ακρόαση της αγωγής ο δικηγόρος του εφεσιβλήτου παραδέχθηκε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι:
(α) Ο εφεσείων δέχτηκε την έκδοση απόφασης σε βάρος του και δεν επέμεινε στην ανταπαίτησή του στην Αγωγή 4024/89 αφού στηρίχθηκε στη γραπτή δήλωση του εφεσιβλήτου, μάρτυρα τότε της ενάγουσας στην αγωγή,
και
(β) Τα μάρμαρα ήσαν πράγματι ποιότητας άλλης από τη συμφωνηθείσα με αποτέλεσμα ο εφεσείων να υποστεί ζημιά ως η αξίωσή του.
Παρά τις πιο πάνω παραδοχές, ο δικηγόρος του εφεσιβλήτου υποστήριξε ότι ο πελάτης του δεν υπείχε νομική υποχρέωση να αποζημιώσει τον εφεσείοντα είτε βάσει οποιασδήποτε σύμβασης είτε άλλως.
Αντίθετη ήταν η θέση του δικηγόρου του εφεσείοντα. Υποστήριξε ότι ο πελάτης του εδικαιούτο να αποζημιωθεί από τον εφεσίβλητο με βάση το δίκαιο της εγγύησης και/ή για αμέλεια με βάση τις αρχές που διατυπώθηκαν στη γνωστή αγγλική υπόθεση Hedley Byrne & Co. Ltd. v. Heller & Partners Co. [1964] 2 All E.R. 575.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή με το αιτιολογικό ότι,
(α) Δεν είχε αποδειχθεί οποιαδήποτε έγκυρη συμβατική σχέση μεταξύ εφεσείοντα και εφεσιβλήτου με την οποία ο εφεσίβλητος να αναλαμβάνει την υποχρέωση να αποζημιώσει τον εφεσείοντα για οποιαδήποτε ζημιά ήθελε υποστεί για την ποιοτική καταλληλότητα των μαρμάρων, αφού δεν είχε αποδειχθεί η ύπαρξη αντιπαροχής (consideration) από πλευράς του εφεσείοντα προς τον εφεσίβλητο,
και
(β) Δεν αποδείχθηκαν τα απαραίτητα στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν το πραγματικό υπόβαθρο για τη στοιχειοθέτηση ευθύνης του εφεσιβλήτου για αμέλεια με βάση τις αρχές της υπόθεσης Hedley Byrne.
Η απόφαση αυτή είναι το αντικείμενο της έφεσης.
Κατά την ενώπιον μας αγόρευσή του ο δικηγόρος του εφεσείοντα υποστήριξε ότι, από τα παραδεκτά γεγονότα όπως είχαν δηλωθεί στο πρωτόδικο Δικαστήριο, ιδιαίτερα από το περιεχόμενο της γραπτής δήλωσης που υπέγραψε ο εφεσίβλητος, η οποία και είχε κατατεθεί ως τεκμήριο, ειδικά από το μέρος στο οποίο ο εφεσίβλητος δήλωνε ρητά ότι "αναλαμβάνω δε κάθε νομική ευθύνη αν ήθελε φανεί πως (τα μάρμαρα) δεν είναι της ίδιας ποιότητας" προέκυπτε το συμπέρασμα ότι η δήλωση αυτή συνιστούσε εγγύηση που παραχώρησε ο εφεσίβλητος προς όφελος του εφεσείοντα να τον αποζημιώσει για κάθε ζημιά που θα υφίστατο σε περίπτωση που θα φαινόταν ότι τα επίδικα μάρμαρα που του προμήθευσε η ενάγουσα εταιρεία δεν ήσαν τύπου "ΚΟΖΑΝΗΣ" και της ίδιας καλής ποιότητας όπως είχε συμφωνηθεί με βάση δείγμα που του είχε παρουσιάσει η εταιρεία προηγουμένως. Η ανάληψη της ευθύνης, προφανώς για αποζημίωση, αφορούσε αναμφίβολα τον εφεσείοντα αφού, ως αγοραστής των μαρμάρων, ήταν ο μόνος που θα μπορούσε να υποστεί ζημιά αν αυτά ήταν ποιότητας άλλης από τη συμφωνηθείσα. Η αντιπαροχή για την εγγύηση είχε δοθεί από τον εφεσείοντα προς όφελος της εταιρείας με το να αποδεχθεί, στηριζόμενος στην παρασχεθείσα εγγύηση, απόφαση εναντίον του και να μην επιμείνει στην ανταπαίτηση του στην Αγωγή Αρ. 4024/89 (Άρθρο 85 του Περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149).
Η πιο πάνω θέση του δικηγόρου του εφεσείοντα μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους. Κάτω από τις συνθήκες που έκανε τη δήλωσή του στην Αγωγή 4024/89, ο εφεσίβλητος ανέλαβε έναντι του εφεσείοντα την υποχρέωση να τον καλύψει για την καλή ποιότητα των μαρμάρων αν, μεταγενέστερα, μετά δηλαδή την εκ μέρους του αποδοχή απόφασης εναντίον του και την απόσυρση της ανταπαίτησης του, "ήθελε φανεί" πως τα μάρμαρα δεν ήταν της "ίδιας ποιότητας" με αποτέλεσμα να υποστεί ζημιά. Στη βάση της συμφωνίας αυτής ο εφεσείων δέχθηκε απόφαση σε βάρος του, δεν επέμεινε στην ανταπαίτησή του και κατέβαλε και τα έξοδα. Στη βάση της ίδιας συμφωνίας ο εφεσίβλητος έχει υποχρέωση να αποζημιώσει τον εφεσείοντα για τη ζημιά που υπέστη, αφού, στη συνέχεια, αποδείχτηκε ότι τα μάρμαρα ήσαν ποιότητας άλλης από εκείνη που είχε συμφωνήσει με την εταιρεία.
Ενόψει του ευρήματος μας για συμβατική ευθύνη του εφεσιβλήτου να αποζημιώσει τον εφεσείοντα δεν θεωρούμε σκόπιμο να εξετάσουμε κατά πόσο ο εφεσίβλητος ευθύνεται έναντι του εφεσείοντα και για αμέλεια με βάση την υπόθεση Hedley Byrne.
Η έφεση επιτυγχάνει.
Εκδίδεται απόφαση υπέρ του εφεσείοντα και σε βάρος του εφεσιβλήτου για το συνολικό ποσό των £4.642,50 σ. με τόκο προς 8% ετήσια από 29/11/96 μέχρι τελικής αποπληρωμής.
Ο εφεσίβλητος καταδικάζεται στα έξοδα, πρωτόδικα και κατ' έφεση.
H έφεση επιτρέπεται με έξοδα, τόσο πρωτόδικα όσο και κατ' έφεση, εις βάρος του εφεσιβλήτου.