|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 1 ΑΑΔ 1547
25 Νοεμβρίου, 1997
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ/στές]
ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ ΠΑΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ΔΙΑ ΤΟΥ
ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΗΣ ΠΑΥΛΟΥ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΛΛΩΣ ΠΑΣΤΕΛΛΑ,
Εφεσείουσα-Ενάγουσα,
v.
ΚΩΣΤΑ ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ,
Εφεσίβλητου-Εναγόμενου.
(Πoλιτική Έφεση Αρ. 9563).
Αστικά αδικήματα — Ιδιωτική οχληρία — Παραβίαση δικαιώματος στήριξης ακινήτου από τη γη του γείτονα — Ποίες οι προϋποθέσεις για επιδίκαση αποζημιώσεων — Ο περί Αστικών Αδικημάτων Νόμος Κεφ. 148, Άρθρο 46.
Ο εφεσίβλητος, του οποίου το κτήμα συνόρευε με το κτήμα της εφεσείουσας, ισοπέδωσε το κτήμα του, με αποτέλεσμα να μεγαλώσει η υψομετρική διαφορά που υπήρχε μεταξύ των δύο κτημάτων κατά μήκος των συνόρων τους. H εφεσείουσα ανήγειρε τοίχο αντιστήριξης για προστασία του κτήματός της από μελλοντικές κατολισθήσεις.
Η εφεσείουσα κίνησε αγωγή αξιώνοντας διάταγμα για αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε σ' αυτήν και το ακίνητό της ο εφεσίβλητος, κατασκευάζοντας τον τοίχο αντιστήριξης ή την καταβολή ποσού ΛΚ14.500 που αντιπροσώπευε τη δαπάνη για την κατασκευή του.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε στη θέση ότι η μαρτυρία δεν οδηγούσε σε ασφαλές συμπέρασμα ως προς την ακριβή θέση της εδαφικής τομής και επίσης ότι η ενάγουσα απέτυχε να αποδείξει πραγματική ζημιά στο κτήμα της που να οφείλεται στις πράξεις του εναγομένου και απέρριψε την αγωγή.
Στην έφεση προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι σύμφωνα με τη μαρτυρία των εμπειρογνωμόνων μαρτύρων, το έδαφος κατέστη τρωτό στη διάβρωση λόγω της εκσκαφής και επίσης ότι μειώθηκε η αξία του κατά ΛΚ14.500, αξία του τοίχου αντιστήριξης, που απαιτείται για να προστατευθεί το κτήμα από πιθανή διάβρωση.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το Άρθρο 46 του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148, παρέχει τον ορισμό της ιδιωτικής οχληρίας και περαιτέρω προβλέπει ότι ο ενάγων δεν δικαιούται σε αποζημιώσεις για ιδιωτική οχληρία, εκτός αν έχει υποστεί ζημιά από αυτή.
2. Για να ευσταθήσει αγωγή για παραβίαση δικαιώματος στήριξης ακινήτου από τη γη του γείτονα, θα πρέπει να αποδειχθεί ουσιαστική καθίζηση του εδάφους.
3. Η θέση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η εφεσείουσα απέτυχε να αποδείξει πραγματική ζημιά στο κτήμα της που να οφείλεται στις πράξεις του εφεσίβλητου, μέχρι την έγερση της αγωγής, είναι ορθή. Η ύπαρξη κινδύνου ή ενδεχομένου κινδύνου, όπως είναι η πιθανότητα κατάρρευσης ή διάβρωσης του κτήματος, δε συνιστά ζημιά υφιστάμενη κατά το χρόνο έγερσης της αγωγής.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα τόσο πρωτόδικα όσο και κατ' έφεση, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
H έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Υπόθεση που αναφέρθηκε:
Aletrari v. Paroudi, 24 C.L.R. 269.
Έφεση.
Έφεση από την ενάγουσα κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Kραμβής, Π.E.Δ. και Bλαδιμήρου, E.Δ.), που δόθηκε στις 11.9.95 (Aρ. Aγωγής 5487/92), με την οποία απορρίφθηκε η αγωγή της για αποζημιώσεις λόγω ζημιών που προκάλεσε στο ακίνητό της ο εφεσίβλητος όταν ισοπέδωσε το κτήμα του.
Α. Τόκας, για την Εφεσείουσα-Ενάγουσα.
Σ. Ε. Τρυφωνίδης, για τον Εφεσίβλητο-Εναγόμενο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Φρ. Νικολαΐδης, Δ.
NIKOΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Η εφεσείουσα-ενάγουσα είναι ιδιοκτήτρια ενός τεμαχίου στο χωριό Λουβαράς το οποίο συνορεύει με ακίνητο του εφεσίβλητου-εναγόμενου. Το Μάϊο του 1992 ο εφεσίβλητος ισοπέδωσε το κτήμα του, με αποτέλεσμα να μεγαλώσει η υψομετρική διαφορά που υπήρχε μεταξύ των δύο κτημάτων κατά μήκος των συνόρων τους. Η εφεσείουσα με την αγωγή της αξίωνε διάταγμα με το οποίο να διατάσσεται ο εναγόμενος όπως αποκαταστήσει πλήρως τις ζημιές που προκάλεσε σ' αυτήν και το ακίνητό της, κατασκευάζοντας τοίχο αντιστήριξης ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, την καταβολή ποσού £14.500, που αντιπροσωπεύει την απαιτούμενη για την κατασκευή του τοίχου δαπάνη.
Το πρωτόδικο δικαστήριο αφού ανέλυσε τις αρχές του Κοινού Δικαίου που διέπουν την αδικοπραξία της ιδιωτικής οχληρίας δέκτηκε ότι κάθε ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα στήριξης της γης του από τη γη του γείτονα, όμως δεν έχει αγώγιμο δικαίωμα παρά μόνο αν προκληθεί ζημιά στο κτήμα του που να μπορεί να εκτιμηθεί. Το Δικαστήριο κατέληξε ότι η ενώπιόν του μαρτυρία δεν οδηγούσε σε ασφαλές συμπέρασμα ως προς τον καθορισμό της θέσης που βρίσκεται η εδαφική τομή, ενώ από την άλλη η ενάγουσα απέτυχε να αποδείξει πραγματική ζημιά στο κτήμα της που να οφείλεται στις πράξεις του εναγομένου. Ως αποτέλεσμα η αγωγή απορρίφθηκε με έξοδα.
Η εφεσείουσα ισχυρίζεται ότι η απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου είναι εσφαλμένη γιατί σύμφωνα με τη μαρτυρία των πραγματογνωμόνων μαρτύρων, η ζημιά που υπέστη το κτήμα της ήταν πραγματική. Ειδικότερα η εφεσείουσα βασίζεται στη μαρτυρία του Μ.Ε.2 σύμφωνα με τον οποίο λόγω της εκσκαφής το έδαφος κατέστη τρωτό στη διάβρωση, καθώς και στη μαρτυρία του Μ.Ε.3 που υποστήριξε ότι με την εκσκαφή μειώθηκε η αξία του κτήματος της εφεσείουσας λόγω της αλλοίωσης των φυσικών του χαρακτηριστικών. Η μείωση της αξίας υπολογίστηκε στις £14.500, αξία του τοίχου αντιστήριξης που απαιτείται για να προστατευθεί το κτήμα από την πιθανή διάβρωση.
Το άρθρο 46 του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148, παρέχει τον ορισμό της ιδιωτικής οχληρίας. Περαιτέρω προβλέπει ότι ο ενάγων δεν δικαιούται σε αποζημιώσεις για ιδιωτική οχληρία, εκτός αν έχει υποστεί από αυτήν ζημιά.
Σύμφωνα με το Κοινό Δίκαιο ένας ιδιοκτήτης ακινήτου δικαιούται όπως η γη του υποστηρίζεται από τη γη του γείτονά του και έχει νόμιμη αξίωση αν θετικές ενέργειες του γείτονα έχουν ως αποτέλεσμα την κατάρρευση του ακινήτου του. Για να ευσταθήσει αγωγή για παραβίαση του δικαιώματος στήριξης θα πρέπει να αποδειχθεί ουσιαστική καθίζηση του εδάφους (Aletrari v. Paroudi 24 C.L.R. 269).
Η εφεσείουσα παραδέχεται ότι ως την καταχώρηση της αγωγής δεν έχει προκληθεί οποιαδήποτε διάβρωση ή κατολίσθηση στο ακίνητό της. Ισχυρίζεται όμως ότι υπέστη ούτως ή άλλως ζημιά που ισοδυναμεί με τη μείωση της αξίας του κτήματός της ύψους £14.500, ποσό που αντιστοιχεί στη δαπάνη για την ανέγερση τοίχου αντιστήριξης. Ο τοίχος αυτός, σύμφωνα πάντα με την εφεσείουσα, θα προστατεύσει το κτήμα της από μελλοντικές κατολισθήσεις.
Στην προσεκτική απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου γίνεται ανάλυση της νομολογίας τόσο της Αγγλικής όσο και της Κυπριακής και παρατίθενται οι προϋποθέσεις για την επιδίκαση οποιωνδήποτε αποζημιώσεων σε περιπτώσεις ιδιωτικής οχληρίας. Σωστά το Δικαστήριο υιοθετεί και επαναλαμβάνει τη θέση ότι προς επιδίκαση αποζημιώσεων απαιτείται η απόδειξη πραγματικής ζημιάς.
Δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε τόσο με την εκφραζόμενη νομική θέση, όσο και με τη στάση που τήρησε το πρωτόδικο δικαστήριο. Είναι φανερό ότι η εφεσείουσα απέτυχε να αποδείξει πραγματική ζημιά στο κτήμα της που να οφείλεται στις πράξεις του εναγόμενου. Παρέλειψε ουσιαστικά να αποδείξει ότι το ακίνητό της έχει, μέχρι την έγερση της αγωγής, υποστεί πραγματική και ουσιαστική ζημιά, υποκείμενη σε εκτίμηση. Η ύπαρξη κινδύνου, ή ενδεχομένου κινδύνου, όπως είναι η πιθανότητα κατάρρευσης ή διάβρωσης του κτήματος, δεν αποτελεί υφιστάμενη ήδη κατά το χρόνο έγερσης της αγωγής ζημιά.
Εν όψει όλων των πιο πάνω βρίσκουμε ότι η έφεση θα πρέπει να απορριφθεί και διά ταύτα απορρίπτεται με έξοδα τόσο κατ' έφεση, όσο και ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα τόσο πρωτόδικα όσο και κατ' έφεση, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.