|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 1 ΑΑΔ 1412
4 Νοεμβρίου, 1997
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
CHR. CHRISTOU & CO LTD,
Εφεσείοντες,
v.
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΑΠΑΚΟΥΔΗ,
Εφεσίβλητου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9444).
Έφεση — Προδικασία — Διάδικος ο οποίος δεν υποβάλλει περίγραμμα αγόρευσης, δεν έχει δικαίωμα να ακουσθεί κατά την ακρόαση της έφεσης — Καν. 13(γ) του Διαδικαστικού Κανονισμού του 1996.
Mαρτυρία — Εξ ακοής μαρτυρία — Ισχυρισμός για παραβίαση προφορικής σύμβασης για εκτέλεση εργασίας (κατασκευαστικών οδικών έργων) και αξίωση για ανάκτηση του υπολοίπου της αξίας κατασκευής των εν λόγω έργων — Παράλειψη προσαγωγής ως τεκμηρίων, ενώπιον του Δικαστηρίου, των σχεδίων, όρων και προδιαγραφών που ενσωματώθηκαν στη σύμβαση — Η αξίωση δεν τεκμηριώθηκε.
Έφεση — Δεν είναι δυνατή η εξέταση ευρημάτων του πρωτόδικου Δικαστηρίου που δεν προσβάλλονται με την έφεση.
Η διαφορά μεταξύ των διαδίκων, εργολάβου και υπεργολάβου κατασκευαστικών έργων, προέκυψε από την παραβίαση προφορικής συμφωνίας για την οποία υπαίτιος, όπως ισχυρίστηκαν οι ενάγοντες-εφεσείοντες (υπεργολάβοι) ήταν ο εναγόμενος-εφεσίβλητος (εργολάβος) αναφορικά με την κατασκευή δρόμων στα πλαίσια διαχωρισμού κτήματος στη Χλώρακα, σε οικόπεδα. Ο εφεσίβλητος θεωρούσε ως υπαίτιους για την παραβίαση τους εφεσείοντες.
Οι εφεσείοντες, αξιούν το ποσό των ΛΚ1.607, υπόλοιπο αξίας κατασκευής κρασπέδων και χωματίνων πεζοδρομίων την οποία εκτέλεσαν ως υπεργολάβοι του εφεσίβλητου. Το σύνολο της αξίας της εκτελεσθείσας εργασίας ήταν ΛΚ5.607. Ο εφεσίβλητος ήγειρε ανταξίωση για κακοτεχνίες καθώς και για ποσό ΛΚ1.750, ισχυριζόμενος ότι οι εφεσείοντες δεν τοποθέτησαν την ποσότητα μπετόν ίσης αξίας, την οποία είχαν υποχρέωση να τοποθετήσουν βάσει των όρων και προδιαγραφών της μεταξύ τους συμφωνίας, την οποία ετοποθέτησε τελικά ο ίδιος.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε τόσο την αξίωση όσο και την ανταξίωση, θεωρώντας ότι η προφορική μαρτυρία που δόθηκε ήταν εξ ακοής μαρτυρία επειδή στηριζόταν στα σχέδια, τους όρους και τις προδιαγραφές που ενσωματώθηκαν στη σύμβαση και τα οποία δεν παρουσιάστηκαν στο Δικαστήριο ως τεκμήρια.
Η ακρόαση της έφεσης άρχισε στην απουσία του εφεσίβλητου και του δικηγόρου του, γιατί παρέλειψαν να εμφανιστούν έγκαιρα. Σε κάποιο στάδιο παρουσιάστηκε ο δικηγόρος του εφεσίβλητου και ζήτησε να ακουστεί, αλλά το Δικαστήριο δεν του επέτρεψε αφού παρέλειψε να υποβάλει περίγραμμα αγόρευσης, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Καν. 13(γ) του Διαδικαστικού Κανονισμού του 1996.
Κατά την ακρόαση της έφεσης ο δικηγόρος των εφεσειόντων ισχυρίστηκε ότι η μαρτυρία των μαρτύρων των εφεσειόντων, τεκμηρίωσε την απαίτηση των πελατών του.
Αποφασίστηκε ότι:
Το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η αξίωση των εφεσειόντων δεν τεκμηριώθηκε αφού η προσαχθείσα μαρτυρία, συνιστούσε εξ ακοής μαρτυρία, δεν προσβάλλεται στην έφεση και ως εκ τούτου δεν είναι ανατρέψιμο. Εν πάση όμως περιπτώσει το εν λόγω εύρημα είναι ορθό.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα μέχρι το στάδιο της προδικασίας, αφού ο εφεσίβλητος δεν υπέβαλε περίγραμμα αγόρευσης και δεν είχε δικαίωμα να ακουσθεί στην έφεση.
H έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από τους ενάγοντες κατά της απόφασης του πλήρους Eπαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου (Xατζηχαμπής, Π.E.Δ. και T. Ψαρά-Mιλτιάδου, Πρ. E.Δ.) που δόθηκε στις 10.4.95 (Aρ. Aγωγής 395/93) με την οποία απορρίφθηκε η απαίτησή τους για Λ.K.1.607 υπόλοιπο αξίας εκτελεσθείσας εργασίας κατασκευής των κρασπέδων.
Π. Ευθυμίου, για τους Εφεσείοντες.
Oυδεμία εμφάνιση, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γ. Χρυσοστομής.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ.: Σε ένα λόγο περιορίστηκε η παρούσα έφεση. Είναι το παράπονο των εφεσειόντων ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο έσφαλε με την απόφασή του να απορρίψει μια από τις απαιτήσεις τους που ήταν για το ποσό των £1.607.-, γιατί υπήρξε επαρκής μαρτυρία για την απόδειξή της.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Δικαστηρίου, με βάση το Διαδικαστικό Κανονισμό του 1996, ο δικηγόρος των εφεσειόντων καταχώρησε το δικό του περίγραμμα αγόρευσης, πλην όμως ο δικηγόρος του εφεσίβλητου δεν το έπραξε.
Επίσης είναι χρήσιμο να αναφερθεί ότι η ακρόαση άρχισε στην απουσία του εφεσίβλητου και του δικηγόρου του, γιατί παράλειψαν να εμφανισθούν έγκαιρα. Σε κάποιο στάδιο κατά τη διάρκειά της, παρουσιάστηκε ο κ. Χρ. Τσιέλεπος, δικηγόρος του εφεσίβλητου και ζήτησε να ακουστεί, πλην όμως το Δικαστήριο, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Καν. 13(γ) του Διαδικαστικού Κανονισμού του 1996, δεν του το επέτρεψε, αφού παράλειψε να υποβάλει περίγραμμα αγόρευσης. Ο κ. Τσέλεπος δήλωσε ότι δεν είχε πρόβλημα να μην ακουσθεί και ότι δεν είχε σκοπό να ζητήσει αναβολή για να του δοθεί χρόνος για υποβολή περιγράμματος και ακολούθως απεχώρησε.
Πριν εξετάσουμε το λόγο της έφεσης, θα αναφερθούμε σε συντομία στα γεγονότα της υπόθεσης.
Οι διάδικοι ασχολούνται με κατασκευαστικά έργα. Τον Οκτώβριο 1992 οι εφεσείοντες ως υπεργολάβοι συμφώνησαν προφορικά με τον εφεσίβλητο ως εργολάβο, να κατασκευάσουν για λογαριασμό του τους δρόμους σε ένα κτήμα στη Χλώρακα στα πλαίσια διαχωρισμού του σε οικόπεδα. Οι διάδικοι ενσωμάτωσαν στη συμφωνία τους τα σχέδια, τους όρους και τις προδιαγραφές που αποτέλεσαν αναπόσπαστο μέρος της άδειας διαχωρισμού και με βάση αυτούς τους τεχνικούς όρους και τα σχέδια, θα εκτελείτο η αναληφθείσα εργασία και θα αποτιμάτο η αξία της.
Οι εφεσείοντες άρχισαν την εκτέλεση του αναληφθέντος από αυτούς έργου, αλλά σε κάποιο στάδιο για λόγους που η κάθε πλευρά μέμφεται την άλλη, οι εργασίες σταμάτησαν και το υπόλοιπο του έργου αποπερατώθηκε από τον εφεσίβλητο.
Το επίδικο θέμα που μας ενδιαφέρει και που αποτελεί και το μοναδικό λόγο έφεσης που προωθήθηκε, είναι η αξίωση των εφεσειόντων για το ποσό των £1.607.-, που αντιπροσωπεύει το υπόλοιπο της αξίας κατασκευής κρασπέδων και χωμάτινων πεζοδρομίων μέχρι το στάδιο της αναφερθείσας διαφοράς μεταξύ των διαδίκων και της παύσης των εργασιών. Το σύνολο της αξίας της επιτελεσθείσας μέχρι τότε εργασίας ήταν £5.607.- και έναντι του ποσού αυτού πληρώθηκε από τον εφεσίβλητο το συνολικό ποσό των £4.000.- και παρέμεινε το αξιούμενο ποσό των £1.607.-.
Με την Έκθεση Απαιτήσεώς τους οι εφεσείοντες αξίωσαν το ποσό των £1.607.-, ο δε εφεσίβλητος με την Υπεράσπισή του, παρόλο που δεν αντέκρουσε ρητά την αξίωση αυτή, εντούτοις προέβη σε γενική άρνηση των αξιώσεων των εφεσειόντων. Επιπρόσθετα ήγειρε την ανταξίωση για κακοτεχνίες καθώς και για το ποσό των £1.750.- με τον ισχυρισμό ότι στην κατασκευή των κρασπέδων, οι εφεσείοντες δεν τοποθέτησαν τη δέουσα ποσότητα μπετόν ίσης αξίας, την οποία είχαν την υποχρέωση να τοποθετήσουν βάσει των όρων και προδιαγραφών της συμφωνίας και την οποία ετοποθέτησε ο ίδιος.
Κατά την ακρόαση της αγωγής η μαρτυρία που ακούστηκε από τις δύο πλευρές όσον αφορά τις αξιώσεις αυτές ήταν διάφορος. Η μαρτυρία αυτή αφορούσε την αξία της επιτελεσθείσας εργασίας όσον και την ποσότητα του μπετόν που έπρεπε να χρησιμοποιηθεί σύμφωνα με τους προαναφερθέντες όρους και σχέδια. Όμως τα σχέδια, οι όροι και οι προδιαγραφές δεν παρουσιάστηκαν σαν τεκμήρια στο Δικαστήριο.
Τελικά το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε τόσο την αξίωση όσο και την ανταξίωση όσον αφορά τα προαναφερθέντα ποσά, γιατί θεώρησε ότι η προφορική μαρτυρία που δόθηκε για τις αναφερθείσες αξιώσεις ήταν εξ ακοής μαρτυρία, επειδή στηριζόταν στα σχέδια, τους όρους και τις προδιαγραφές, τα οποία όμως δεν παρουσιάστηκαν στο Δικαστήριο σαν τεκμήρια. Στη σελ. 13 της απόφασής του αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής:
"..... Αφ' ης στιγμής όμως τα εν λόγω στοιχεία δεν παρουσιάσθησαν στο Δικαστήριο σαν τεκμήρια αφού η εκδοθείσα άδεια, τεκμήριο 2Α, παρουσιάσθηκε γυμνή από αυτά, θεωρούμε ότι η όλη μαρτυρία η οποία εδόθη επ' αυτών και η οποία διαφέρει διαμετρικά πρέπει να αντικρυσθεί σαν εξ ακοής μαρτυρία επί της οποίας το Δικαστήριο δεν μπορεί να βασισθεί, για να μην αναφέρουμε ότι ενόψει της έλλειψης των στοιχείων αυτών οι εκατέρωθεν θέσεις και αμφισβητήσεις δεν είναι δυνατό ούτε να είχαν ελεγχθεί αποτελεσματικά στις αντεξετάσεις ούτε να αξιολογηθούν από το Δικαστήριο. Σαν αποτέλεσμα, η απαίτηση και η όλη δοθείσα μαρτυρία παραμένει μετέωρη και καταρρέει σαν αναποτελεσματική μη έχουσα το απαιτούμενο υπόβαθρο. Έχοντας όλα αυτά υπ΄όψη, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι η απαίτηση για £1.607 δεν αποδεικνύεται και απορρίπτεται."
Ο δικηγόρος των εφεσειόντων με το περίγραμμα αγόρευσής του υποστηρίζει την άποψη ότι η αξίωση των πελατών του για το ποσό των £1.607.- δεν αντικρούστηκε με την έκθεση υπεράσπισης, ούτε και στο στάδιο της αντεξέτασης υποβλήθηκε στους μάρτυρες των εφεσειόντων κάτι που να αντιπαραβάλλεται στη θέση τους. Επίσης ανάφερε ότι η εκδοχή του εφεσίβλητου για κακοτεχνίες και η ανταξίωση για το ποσό των £1.750.-, δεν συνιστούσε υπεράσπιση για το ποσό των £1.607.- που αξιούσαν οι εφεσείοντες.
Κατά την ακρόαση της έφεσης ενώπιόν μας ο κ. Παύλος Ευθυμίου διευκρίνισε τις θέσεις που πρόβαλε στο περίγραμμά του και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο Τεκμήριο 3 που κατατέθηκε εκ συμφώνου και είπε πως το τεκμήριο αυτό θα πρέπει να αντιπαραβληθεί με την παρ. 7 της Έκθεσης Απαιτήσεως. Επίσης αναφέρθηκε στη μαρτυρία των μαρτύρων των εφεσειόντων Χριστάκη Χρίστου και Γεώργιου Φακοντή και εισηγήθηκε ότι οι μαρτυρίες αυτές τεκμηριώνουν την απαίτηση.
Η εισήγηση του κ. Ευθυμίου δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Το πρωτόδικο Δικαστήριο για να καταλήξει στην απόφαση να απορρίψει την αξίωση για το ποσό των £1.607.-, είναι γιατί θεώρησε τη μαρτυρία που ο κ. Ευθυμίου εισηγήθηκε ότι τεκμηριώνει την αξίωσή τους, εξ ακοής μαρτυρία, δεδομένου ότι το υπόβαθρο επί του οποίου βασίστηκε, δηλαδή τα σχέδια, οι όροι και οι προδιαγραφές, δεν παρουσιάστηκαν σαν τεκμήρια στο Δικαστήριο.
Αυτό το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, που κατά τη γνώμη μας είναι ορθό, δεν προσβάλλεται με την έφεση και δεν μπορεί να ανατραπεί. Επομένως, η μαρτυρία αυτή που θεωρήθηκε εξ ακοής μαρτυρία, δεν μπορεί να τεκμηριώσει ούτε και να αποδείξει την αξίωση των εφεσειόντων, γιατί σαν εξ ακοής μαρτυρία που είναι δεν μπορεί να έχει οποιαδήποτε αποδεικτική αξία, ελλείψει του υπόβαθρου επί του οποίου στηριζόταν και απόρρεε, που ήταν τα σχέδια, οι όροι και οι προδιαγραφές που δεν παρουσιάστηκαν στο Δικαστήριο σαν τεκμήρια.
Για αυτούς τους λόγους η έφεση απορρίπτεται με έξοδα μέχρι το στάδιο της προδικασίας, αφού ο εφεσίβλητος δεν υπέβαλε περίγραμμα αγόρευσης και δεν είχε δικαίωμα να ακουσθεί κατά την ακρόαση της έφεσης.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.