ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗ, ΑΡΤΕΜΙΔΗ, ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Δ/στων

1. Αντωνάκη Πλεϊμπελ, από τη Λεμεσό, κ.α.,

- και -

1. Ιωάννη Φυτίδη, από τη Λεμεσό

2. Σάββα Φυτίδη, από τη Λεμεσό

3. Χριστίνα Σπύρου (Φυτίδου) από την Πάφο - αποβιώσασα

Ανδρούλα Ζαμπιρίνη και Δέσποινα Σωκράτους

- ως διαχειρίστριες της περιουσίας της.

----------------------------------- --------------

Για τους εφεσείοντες-εναγόμενους: κ.Μ.Μοντάνιος και κ.Φ.Αποστολίδης

Για τους τους εφεσίβλητους-ενάγοντες 1 και 2: κ.Χρ.Πουργουρίδης

Για την εφεσίβλητη-ενάγουσα 3: κ.Χρ.Γεωργιάδης

----------------------------------- ---------------

ο δικαστής Χρ. Αρτεμίδης.

ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ: Η Μηλού έζησε στο χωριό Φύτη της Πάφου. Απέκτησε 4 παιδιά, 3 γιούς και μια κόρη, χωρίς ποτέ να είχε παντρευτεί. Ενας από τα παιδιά αυτά, ο Χαράλαμπος Φυτίδης απεβίωσε στις 6.1.91 στη Λεμεσό, αφήνοντας μεγάλη περιουσία, δίχως όμως διαθήκη. Ο Φυτίδης μετανάστευσε στο εξωτερικό το 1936 και επέστρεψε στην Κύπρο, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα το 1953. Δεν νυμφεύθηκε και δεν άφησε απογόνους.

Η αντιδικία στο πρωτόδικο Δικαστήριο, αντικείμενο και στην παρούσα έφεση, αφορά στα κληρονομικά δικαιώματα και τη διαχείριση της περιουσίας του Φυτίδη. Τα αδέλφια του, εφεσίβλητοι-ενάγοντες, αξίωσαν διάταγμα εμποδίζον τους εφεσείοντες-εναγόμενους να αναμιγνύονται στη διαχείριση της περιουσίας του Φυτίδη, και συνακόλουθα δήλωση πως είναι οι μόνοι κληρονόμοι του. Η αγωγή των εναγόντων-εφεσιβλήτων ακολούθησε προσπάθεια των εναγομένων-εφεσειόντων να αναλάβουν τη διαχείριση της περιουσίας του Φυτίδη, στην οποία αντέστησαν οι εφεσίβλητοι.

Οι εφεσείοντες, που είναι κατιόντες του μ.Σαφκιά που έζησε κι΄αυτός στη Φύτη, βασίζουν την απαίτηση τους για κληρονομικό μερίδιο στην περιουσία του Φυτίδη στον ισχυρισμό τους πως ο Σαφκιάς είναι ο φυσικός πατέρας του Φυτίδη. Νομική βάση γι΄αυτή την αξίωση παρέχει, σύμφωνα με την εισήγηση των δικηγόρων τους, το άρθρο 9 του περί Συμβάσεως επί της Νομικής Καταστάσεως Εξωγάμων Τέκνων, (Κυρωτικός) Νόμος του 1979, Ν.50/79, που προβλέπει τα πιο κάτω:

Το Δικαστήριο προχώρησε όμως και αξιολόγησε τη μαρτυρία που προσκομίστηκε, και που αφορούσε στον ισχυρισμό για την πατρότητα του Φυτίδη, ώστε το Εφετείο να έχει ενώπιον του τα συμπεράσματα και διαπιστώσεις του δικάσαντος Δικαστηρίου και πάνω σ΄αυτή τη πτυχή της υπόθεσης, σε περίπτωση που θα εκφραστεί διαφορετική γνώμη επί της νομικής πλευράς.

Μολονότι η μαρτυρία που δόθηκε στο Δικαστήριο, και που αφορούσε όπως είπαμε ήδη στην πατρότητα του Φυτίδη, δεν έχει οποιαδήποτε σημασία, θα αναφερθούμε σ΄αυτή με πολλή συντομία για να στήσουμε το σκηνικό της υπόθεσης. Σύμφωνα λοιπόν με τους εφεσείοντες, και που η ίδια η Μηλού μόνον από τον τάφο της μπορούσε να ακούσει, αυτή ήταν γνωστή ως η πόρνη του χωριού. Μήτε ο γιος της Χαράλαμπος Φυτίδης, αφού πέθανε το 1991, αφήνοντας τη μεγάλη περιουσία αντικείμενο της παρούσας διαφοράς, είχε την ευκαιρία να ακούσει τί καταμαρτυρούν σήμερα οι εφεσείοντες στη μητέρα του, ως αποδεικτικό στοιχείο για να κληρονομήσουν και αυτοί από την περιουσία του.

Ετσι, και για τη συμπλήρωση της ιστορίας, εμείς νομίζουμε πως η Μηλού είχε μια ιδιότητα. Φαίνεται πως ήταν απονήρευτη γυναίκα, η οποία δεν διεκδίκησε πατρότητα για κανένα από τα παιδιά της από τους άρρενες που την επισκέφτηκαν για σεξουαλική επαφή.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε τη μαρτυρία που προσήχθη, και, πολύ ορθά, κατέληξε στο συμπέρασμα πως δεν αποδείκτηκε ότι ο Σαφκιάς ήταν ο πατέρας του Φυτίδη, μολονότι ο τελευταίος ειλικρινά πίστευε πως ήταν γιος του Σαφκιά. Εκείνο που έχει σημασία, κατά νόμο, και τούτο αποδείκτηκε από τη μαρτυρία, είναι πως ο ίδιος ο Σαφκιάς ουδέποτε αναγνώρισε τον Φυτίδη, μήτε και τον θεώρησε ποτέ ως παιδί του.

Η νομική πτυχή της υπόθεσης είναι ενδιαφέρουσα. Εισηγούνται οι συνήγοροι των εφεσειόντων πως, εφόσον ο σκοπός της πιο πάνω διάταξης του Νόμου είναι η αποκατάσταση των εξωγάμων τέκνων, έτσι που να κληρονομούν τη μητέρα και το φυσικό τους πατέρα και τα μέλη των οικογενειών τους (της μητέρας και φυσικού πατέρα), έπεται πως και ο φυσικός πατέρας, και οι κατιόντες του τελευταίου κληρονομούν το εξώγαμο παιδί του. Διατείνονται δε οι συνήγοροι πως το επιχείρημα τούτο στηρίζεται στην αρχή της ισότητας, όπως διασφαλίζεται στο άρθρο 28 του Συντάγματος.

Η πιο πάνω εισήγηση είναι ολωσδιόλου εσφαλμένη. Η λεκτική διατύπωση του άρθρου 9 του Ν.50/79 δεν επιδέχεται άλλης ερμηνείας από αυτή που το γράμμα της μεταδίδει. Πράγματι, σκοπός των προνοιών του άρθρου είναι η ηθική και ουσιαστική αποκατάσταση στην κοινωνία εξώγαμων παιδιών που δεν αναγνωρίζει ο φυσικός πατέρας. Τα παιδιά αυτά τίθενται ακριβώς στο ίδιο νομικό καθεστώς, αναφορικά με κληρονομικό δικαίωμα από τον φυσικό τους πατέρα, και τους συγγενείς του τελευταίου, ως εάν ήταν νόμιμο παιδί του. Θα ήταν όμως παράλογο, και ολωσδιόλου αντίθετο με το ευγενές περιεχόμενο του Νόμου, αν γινόταν δεκτή η θέση των συνηγόρων των εφεσειόντων, γιατί σ΄αυτή την περίπτωση θα απέληγε στην επιβράβευση του φυσικού πατέρα με το να κληρονομεί το εξώγαμο παιδί του, που ουδέποτε ο ίδιος αναγνώρισε. Η ισότητα που επιφέρει, η ομολογουμένως δίκαιη διάταξη, λειτουργεί μεταξύ των νομίμων τέκνων και των εξωγάμων, που δεν αναγνωρίζει ο φυσικός τους πατέρας. Tούτο έχει λεχθεί και στην απόφαση του Δικαστηρίου μας στην υπόθεση Μαλαχτού (ως διαχειρίστριας) ν. Αρμεύτη και άλλης (1987) 1 Α.Α.Δ. σελ.207. (Δες την απόφαση του δικαστή Στυλιανίδη με την οποία συμφώνησαν γενικά και οι δικαστές Τριανταφυλλίδης Π., και Α.Λοϊζου).

Δ.

Δ.

Δ.

/ΜΑΑ