|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1992) 1 ΑΑΔ 841
29 Μαΐου, 1992
[ΚΟΥΡΡΗΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στές]
ΚΟΣΜΟΣ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ,
Εφεσείοντες-Εναγόμενοι,
ν.
ΚΩΣΤΑΚΗ ΠΡΑΤΖΙΩΤΗ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ,
Εφεσιβλήτων - Εναγόντων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 7739).
Ασφαλιστικό δίκαιο — Συμβόλαιο ασφάλισης αυτοκινήτου — Όροι περιεχόμενοι στο πίσω μέρος του ασφαλιστικού εγγράφου — Δεν αποτελούν μέρος τον συμβολαίου, εκτός αν ενσωματωθούν σ' αυτό με ρητή πρόνοια που περιέχεται στο σώμα του εγγράφου.
Ασφαλιστικό δίκαιο — Καλυπτική σημείωση (cover note) — Αποτελεί ξεχωριστό συμβόλαιο.
Ο εφεσίβλητος 2, που ήταν ηλικίας άνω των 25 ετών, είχε ασφαλίσει το αυτοκίνητό του με την εφεσείουσα εταιρεία. Κατά τον Σεπτέμβριο, 1981, με αίτηση του εφεσίβλητου 2, η εφεσείουσα εξέδωσε καλυπτικό σημείωμα προς όφελος του αδελφού του εφεσίβλητου 1, για να δικαιούται ο εφεσίβλητος 1 να οδηγεί το αυτοκίνητο του εφεσίβλητου 2 κατά την διάρκεια της απουσίας του στο εξωτερικό. Ο εφεσίβλητος 1 ήταν ηλικίας κάτω των 25 ετών. Η καλυπτική σημείωση ανέφερε ότι η κάλυψη διέπετο από τους όρους του συνήθους τύπου ασφαλιστικού εγγράφου της εφεσείουσας. Στην πρώτη σελίδα του συνήθους αυτού εγγράφου υπήρχε ο όρος ότι η ασφάλιση υπόκειται "to the terms exceptions and conditions contained herein or endorsed hereon", στη δε τρίτη σελίδα του εγγράφου υπήρχε πίνακας (The Schedule), στον οποίο υπήρχε όρος που προνοούσε ότι η ασφάλιση υπέκειτο "στις ακόλουθες οπισθογραφήσεις" και ακολουθούσε αριθμός επιπρόσθετων όρων, δύο από τους οποίους περιέχονταν στους όρους και οπισθογραφήσεις στο πίσω μέρος του ασφαλιστικού εγγράφου. Ένας από αυτούς τους όρους ήταν ότι η κάλυψη δεν ίσχυε σε περίπτωση που ο οδηγός ήταν ηλικίας κάτω των 25 ετών.
Ενώ ο εφεσίβλητος 1 οδηγούσε το αυτοκίνητο του εφεσίβλητου 2, κατά την διάρκεια της ισχύος της καλυπτικής σημείωσης, ενεπλάκη σε δυστύχημα κατά το οποίο δύο επιβάτες του αυτοκινήτου του τραυματίσθηκαν, και απαίτησαν αποζημίωση από την εφεσείουσα. Η εφεσείουσα ισχυρίσθηκε ότι δεν είχε υποχρέωση δυνάμει του συμβολαίου, διότι ο εφεσίβλητος 1 ήταν ηλικίας κάτω των 25 ετών. Οι εφεσίβλητοι ισχυρίστηκαν ότι η εφεσείουσα είχε υποχρέωση δυνάμει της καλυπτικής σημείωσης, διότι ο όρος σχετικά με την ηλικία του οδηγού περιεχόταν στο πίσω μέρος του συνήθους ασφαλιστικού εγγράφου και δεν είχε ενσωματωθεί στο κύριο σώμα αυτού.
Αποφασίσθηκε ότι:
(α) Η καλυπτική σημείωση αποτελεί ξεχωριστή σύμβαση ασφάλισης, η οποία έχει εφαρμογή κατά την διάρκεια της ισχύος της. Εφόσον η καλυπτική εκείνη σημείωση είχε εκδοθεί με τον όρο ότι η κάλυψη διέπετο από τους όρους του συνήθους τύπου ασφαλιστικού εγγράφου της εφεσείουσας, η ευθύνη της εφεσείουσας εξαρτάτο από την ορθή ερμηνεία του εν λόγω εγγράφου, και ειδικότερα από το κατά πόσο ο όρος για την ηλικία που περιεχόταν στο πίσω μέρος του εγγράφου είχε συμπεριληφθεί ή ενσωματωθεί στο κύριο μέρος αυτού.
(β) (Διαφωνούντος του Κούρρη Δ.) Για να καταστούν μέρος του κυρίως σώματος του ασφαλιστικού εγγράφου οι επιπρόσθετοι όροι και οπισθογραφήσεις που περιέχονταν στο πίσω μέρος του εγγράφου έπρεπε να είχαν υιοθετηθεί ρητά στην τρίτη σελίδα αυτού, γεγονός που δεν υφίστατο στην παρούσα περίπτωση, και κατά συνέπεια η εφεσείουσα είχε ευθύνη δυνάμει της καλυπτικής σημείωσης.
Σύμφωνα με τον Κούρρη Δ.: με την φράση "subject to the terms exceptions and conditions contained herein or endorsed hereon", που περιεχόταν στη πρώτη σελίδα του ασφαλιστικού εγγράφου, είχε ενσωματωθεί στο κυρίως συμβόλαιο όλο το περιεχόμενο του ασφαλιστηρίου εγγράφου, συμπεριλαμβανομένων και των όρων που βρίσκονταν στο πίσω μέρος αυτού, και κατά συνέπεια η εξαίρεση σχετικά με την ηλικία του οδηγού εφαρμοζόταν στην προκειμένη περίπτωση.
Η έφεση απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία με έξοδα.
Υπόθεση που αναφέρθηκε:
General Accident, Fire and Life Assurance Corporation Ltd v. Shattlew orth [1938] 60 L.L.L.R.
Έφεση.
Έφεση από τους εναγόμενους κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Δημητρίου, Α.Ε.Δ.) του δόθηκε στις 15.9.1988 (Αρ. Αγωγής 3727/82) με την οποία εξέδωσε διάταγμα ότι οι ενάγοντες δικαιούνται να αποζημιωθούν (to be indemnified) από τους εναγόμενους για ολόκληρο το ποσό και τα έξοδα, τα οποία θα ήθελαν κληθεί να πληρώσουν στον ενάγοντα στην αγωγή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας 17/82.
Στ. Ερωτοκρίτου (κα), για τους εφεσείοντες.
Χρ. Κληρίδης, για τους εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΚΟΥΡΡΗΣ, Δ.: Η απόφαση της πλειοψηφίας του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον κ. Π. Αρτέμη, Δ., με την οποία συμφωνεί και ο κ. Χρ. Αρτεμίδης, Δ. Εγώ θα εκδώσω διαφορετική απόφαση.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Η απαίτηση των εφεσιβλήτων-εναγόντων στην αγωγή τους ήταν για δήλωση του Δικαστηρίου ότι εδικαιούντο σε κάλυψη (indemnity) από την Εναγόμενη Ασφαλιστική Εταιρεία για ολόκληρο το ποσό και τα έξοδα, τα οποία θα ήθελαν κληθεί να πληρώσουν στον ενάγοντα στην αγωγή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακος 17/82.
Τα γεγονότα της υπόθεσης είναι σε συντομία τα ακόλουθα: Ο εφεσίβλητος 2, το 1981 ασφάλισε το αυτοκίνητο του με την εταιρεία των εφεσειόντων, το δε ασφαλιστικό έγγραφο είναι το τεκμ.1 στο φάκελλο του Δικαστηρίου. Το Σεπτέμβριο του 1981, επειδή επρόκειτο να ταξιδεύσει στο Λονδίνο για 15 μέρες, ζήτησε από την Ασφαλιστική Εταιρεία και η τελευταία εξέδωσε καλυπτικό σημείωμα για τον αδελφό του, εφεσίβλητο 1, για να οδηγεί το αυτοκίνητο του κατά την πιό πάνω περίοδο. Η καλυπτική αυτή σημείωση είναι το τεκμ.3.
Ενώ το αυτοκίνητο οδηγούσε ο αδελφός του ενεπλάκει σε δυστύχημα, κατά το οποίο δύο από τους επιβάτες τραυματίστηκαν. Η Εφεσείουσα Ασφαλιστική Εταιρεία αρνήθηκε να καλύψει την περίπτωση, με τον ισχυρισμό ότι ο εφεσίβλητος 1 ήταν ηλικίας κάτω των 25 ετών κατά την ημέρα του ατυχήματος και ως εκ τούτου λόγω ειδικού όρου του ασφαλιστικού εγγράφου, δεν εκαλύπτετο.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την πιό πάνω θέση των εφεσειόντων και εναντίον της απόφασης του αυτής ασκήθηκε η έφεση των εφεσειόντων.
Η θέση των εφεσιβλήτων είναι ότι σύμφωνα με το τεκμ.3, δηλαδή την καλυπτική σημείωση, η κάλυψη διέπετο από τους όρους του συνήθους τύπου ασφαλιστικού εγγράφου της εταιρείας και ο συνήθης τύπος δεν περιλαμβάνει όρο για μη κάλυψη όταν ο οδηγός είναι ηλικίας κάτω των 25 ετών. Περαιτέρω, ισχυρίστηκαν ότι ο όρος αυτός θα μπορούσε να είχε γίνει μέρος του ασφαλιστικού εγγράφου, τεκμ.1, μόνο αν υιοθετείτο στο έγγραφο αυτό. Είναι όμως η θέση τους ότι, τέτοια ενσωμάτωση του όρου αυτού, δεν είχε γίνει στο αρχικό ασφαλιστήριο έγγραφο. Εν πάση περιπτώσει ισχυρίστηκαν ότι και να εγίνετο τέτοια ενσωμάτωση, επειδή ο εφεσίβλητος 1 ήταν εξουσιοδοτημένος και ονομαζόμενος οδηγός στο ασφαλιστικό έγγραφο (authorised named driver) και πάλιν δεν θα ίσχυε ο όρος εκείνος, γιατί τέτοιος όρος έχει μόνο εφαρμογή σε πρόσωπα που δεν κατονομάζονται και περιλαμβάνονται στο γενικό όρο "οιοσδήποτε οδηγός" (any driver).
Οι εφεσείοντες προέταξαν το επιχείρημα ότι ο πρώτος όρος στην πρώτη σελίδα του ασφαλιστικού εγγράφου, τεκμ.1, έχει σαν αποτέλεσμα την υιοθέτηση και την ενσωμάτωση του όρου περί οδηγών κάτω των 25 ετών, γιατί καθορίζει ότι η ασφάλιση θα ήταν "subject to the terms, exceptions and conditions contained herein or endorsed hereon".
Η νομική φύση της καλυπτικής σημείωσης περιγράφε-ται σε διάφορα συγγράμματα, στα οποία έχει αναφερθεί ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσιβλήτων και, όπως φαίνεται από τις αυθεντίες, η καλυπτική σημείωση αποτελεί ξεχωριστή σύμβαση ασφαλίσεως, η οποία έχει εφαρμογή κατά τη διάρκεια της ισχύος της (δέστε General Accident, Fire and Life Assurance Corporation Ltd v. Shattleworth (1938) 60 LL.L.R. 301 στη σελ.308). Η καλυπτική αυτή σημείωση, όπως αναφέραμε και πιό πάνω, είχε εκδοθεί με τον όρο ότι "the risk is hereby held covered in the terms of the company's usual form of comprehensive policy applicable thereto". Έτσι, για να αποφασίσουμε το υπό κρίση θέμα, θα πρέπει να δούμε ποιοί ήταν οι όροι του συνήθους τύπου του ασφαλιστικού εγγράφου της εταιρείας. Είναι βασική αρχή του Ασφαλιστικού Δικαίου ότι οι συνήθεις όροι ασφαλιστικού εγγράφου περιέχονται στο σώμα και όχι στο πίσω μέρος του ασφαλιστικού εγγράφου. Όπως αναφέρεται και στο σύγγραμμα του Ivamy, General Principles of Insurance Law, 4η Έκδοση, σελ.231:
"The back of the policy is a different document from the front of the policy and nothing printed or written on the back of the policy forms part of the contract contained in the policy, unless incorporated by express reference or otherwise made part of the contract of insurance by the intention of the parties".
Στη τρίτη σελίδα του ασφαλιστικού εγγράφου της εταιρείας (The Schedule), υπάρχει όρος, ο οποίος προνοεί ότι η ασφάλιση υπόκειται "στις ακόλουθες οπισθογραφήσεις" και ακολουθεί αριθμός επιπρόσθετων όρων, δύο από τους οποίους περιέχονται στους όρους και οπισθογραφήσεις στο πίσω μέρος του ασφαλιστικού εγγράφου. Το ερώτημα, το οποίο γεννάται, είναι κατά πόσο ο γενικός όρος στην πρώτη σελίδα του ασφαλιστικού εγγράφου που αναφέραμε πιό πάνω, που προνοεί ότι η ασφάλιση υπόκειται "to the terms, exceptions and conditions contained herein or endorsed hereon", καθιστά όλους τους όρους και οπισθογραφήσεις του πίσω μέρους του ασφαλιστικού εγγράφου ως όρους συνήθεις του ασφαλιστικού εγγράφου που ήταν και η θέση των εφεσειόντων.
Έχουμε εξετάσει με μεγάλη προσοχή το ερώτημα αυτό, καθοδηγούμενοι από τις αυθεντίες που τέθηκαν ενώπιον μας και έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο όρος αυτός δεν έχει το αποτέλεσμα που ισχυρίστηκαν οι εφεσείοντες. Είμαστε της γνώμης πως για να καταστούν μέρος του κυρίως σώματος του ασφαλιστικού εγγράφου οι επιπρόσθετοι αυτοί όροι και οπισθογραφήσεις, θα έπρεπε να είχαν υιοθετηθεί ρητά στην τρίτη σελίδα (The Schedule) του ασφαλιστικοί) εγγράφου, όπου έχουν υιοθετηθεί άλλοι όροι που αναφέραμε προηγουμένως, γεγονός που δεν υφίσταται στην παρούσα περίπτωση. Η έννοια του γενικού όρου στη πρώτη σελίδα του ασφαλιστικού εγγράφου είναι ότι οι όροι που θεωρούνται ότι αποτελούν μέρος της ασφάλισης είναι όσοι περιέχονται στο σώμα της και όσοι ρητά υιοθετούνται σε αυτό. Διαφορετική άποψη θα μας οδηγούσε στο παράδοξο αποτέλεσμα της υιοθέτησης όρων που συγκρούονται μεταξύ τους και αποκλείουν ο ένας τον άλλο, όπως π.χ. ο όρος για μη κάλυψη των πρώτων £25.- ή των πρώτων £50.-. Για να είχε ισχύ ο όρος περί μη κάλυψης όταν ο οδηγός είναι κάτω των 25 ετών θα έπρεπε ο όρος αυτός να υιοθετείτο στη 3η σελίδα του ασφαλιστικού εγγράφου (The Schedule). Στην περίπτωση αυτή, όπως είπαμε, αυτό δεν ισχύει και εξ άλλου δεν υπήρχε λόγος να είχε γίνει γιατί το αρχικό ασφαλιστικό έγγραφο προς όφελος του εφεσίβλητου 2 κάλυπτε μόνο τον ίδιο να οδηγεί, που εν πάση περιπτώσει ήταν άνω των 25 ετών. Όταν εκδόθηκε η καλυπτική σημείωση για τον εφεσίβλητο 1, που ήταν γνωστό στους ασφαλιστές ότι ήταν κάτω των 25 ετών, όπως φαίνεται και από το τεκμ.3, θα έπρεπε να ετίθετο σαφώς ο όρος περί οδηγού κάτω των 25 ετών, για να δικαιούνται οι εφεσείοντες να τον επικαλεσθούν.
Κάτω από το φως των πιό πάνω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως η έφεση των εφεσειόντων πρέπει να απορριφθεί και την απορρίπτουμε με έξοδα σε βάρος τους.
Εν όψει της πιό πάνω απόφασης μας θεωρούμε περιττό να ασχοληθούμε με το δεύτερο κλάδο της επιχειρηματολογίας των εφεσιβλήτων, ότι δηλαδή εν πάση περιπτώσει, έστω και αν υπήρχε τέτοιος όρος στη σύμβαση ασφάλισης και πάλι δεν θα είχε εφαρμογή στο συγκεκριμένο εφεσίβλητο 1, γιατί αυτός ήταν ρητά ονομαζόμενος οδηγός.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Με τις παρατηρήσεις του κ. Χρ. Αρτεμίδη, Δ., που ακολουθούν, συμφωνώ απόλυτα.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Οι αποφάσεις, που μόλις εκδόθηκαν, αποκαλύπτουν μια προβληματική κατάσταση που επείγει να θεραπευθεί. Συμβόλαια ύψιστης σημασίας, όπως τα ασφαλιστικά, που εκδίδονται σε όλους σχεδόν τους πολίτες και καλύπτουν πολλούς κλάδους ασφάλισης, ιδιαίτερα της οδήγησης, είναι διατυπωμένα στην Αγγλική. Γλώσσα που ασφαλώς δεν γνωρίζουν επαρκώς όλοι οι πολίτες. Και όχι μόνο αυτό, αλλά στα συμβόλαια αυτά, λόγω της φύσης τους, χρησιμοποιείται η Αγγλική εξειδικευμένη ορολογία και εφαρμόζονται οι κανόνες πρακτικής που ισχύουν στην ασφάλιση, με επακόλουθο την υιοθέτηση από τα Δικαστήρια μας της Αγγλικής νομολογίας στην ερμηνεία τους. Αυτά όμως είναι άγνωστα στον απλό Κύπριο ασφαλιζόμενο, που δικαιούται να γνωρίζει επακριβώς το περιεχόμενο της σύμβασης που υπογράφει. Η αντιμετώπιση βέβαια του ζητήματος ανάγεται στη σφαίρα της νομοθετικής εξουσίας. Δεν νομίζουμε πως είναι ορθό τα Δικαστήρια να ασχολούνται με λεπτά νομικά ζητήματα που αφορούν την ερμηνεία των συμβολαίων αυτών, τα οποία ο ασφαλισμένος δεν μπορούσε να προβλέψει ή δεν αντιλαμβάνεται.
ΚΟΥΡΡΗΣ, Δ.:- Η έφεση στρέφεται εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, με την οποία εξέδωσε διάταγμα στην αγωγή 3727/82 με την οποία οι εφεσίβλητοι ζητούσαν "Δήλωσιν του Δικαστηρίου ότι οι ενάγοντες δικαιούνται να αποζημιωθούν (indemnified) παρά της εναγομένης Εταιρείας δι' ολόκληρον το ποσόν και τα έξοδα τα οποία ούτοι ήθελον κληθεί να πληρώσουν εις τον ενάγοντα εις την αγωγήν Ε.Δ. Λάρνακος 17/82.".
Τα γεγονότα σε συντομία είναι τα εξής: Ο εφεσίβλητος 2 ήταν ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου υπ' αριθμό εγγραφής FD75 το οποίο ήταν ασφαλισμένο από την εφεσείουσα Εταιρεία, δυνάμει Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου υπ' αριθμό 81Ρ38678 (Τεκμήριο 1). Ήταν ρητός όρος του Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου ότι μόνο ο εφεσίβλητος 2 ο οποίος ήταν άνω των 25 ετών θα οδηγούσε το ασφαλισμένο όχημα.
Στις 25/9/81, κατόπιν οδηγιών του εφεσίβλητου 2 οι εφεσείοντες εξέδωσαν την ασφαλιστική κάλυψη (Τεκμήριο 3) για την περίοδο 25/9/81 μέχρι 11/10/81, με την οποία συμφώνησαν "The risk is hereby HELD COVERED in terms of the Company's usual form of COMPREHENSIVE Policy applicable thereto for the period from 12.35 pm on 25/9/81 to mid-night on 11/10/81...". Με την πιο πάνω προσωρινή ασφαλιστική κάλυψη, η ασφάλεια κάλυπτε τον εφεσίβλητο 1, ο οποίος ήταν 23 ετών, αδελφός του εφεσίβλητου 2, σε σχέση προς το ασφαλισμένο όχημα.
Στις 2/10/81 ο εφεσίβλητος 1 ενώ οδηγούσε το πιο πάνω όχημα κατά μήκος του δρόμου Λευκωσίας-Λάρνακας, ενεπλάκη σε δυστύχημα με αποτέλεσμα οι επιβάτες που ήταν στο αυτοκίνητο που οδηγούσε, να υποστούν προσωπικές βλάβες και κατεχώρησαν στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας την αγωγή υπ' αριθμό 17/82, με την οποία ζητούσαν αποζημιώσεις από τους δύο εφεσίβλητους.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε υπέρ των εφεσιβλήτων και έκδοσε Διάταγμα ότι οι εφεσίβλητοι δικαιούνται να αποζημιωθούν από την εφεσείουσα Εταιρεία για ολόκληρο το ποσό και τα έξοδα τα οποία δυνατό να κληθούν να πληρώσουν στους εφεσίβλητους στην αγωγή 17/ 82, ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο στην απόφασή του αναφέρει τα εξής:
"In the present case, the parties agreed on the issue of the cover note in the terms of the Company's usual form of comprehensive policy for 15 days. It must be established by evidence that both parties intended and agreed at the time of the signing of the cover note that the conditions on the back of the policy should be incorporated. (Construction of Exceptions - Ivamy, p.244).
It appears from the material before me that there is no express incorporation regarding the conditions appearing on the back of the policy. Furthermore the covering note refers to the usual form of comprehensive policy, excluding in this way the terms and conditions set out on the back of such policy.
A careful reading of the wording of the cover note reveals that the parties refer to the usual comprehensive policy (such as exhibit No. 1), without making any particular reference to the back of the policy. It is apparent that the parties did not include the terms contained on the back of the policy. The language used in the cover note is sufficient for such finding.".
Η έφεση επικεντρώνεται στην ερμηνεία του Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου, το οποίο εκδόθηκε στο όνομα του εφεσίβλητου 2 και είναι Τεκμήριο 1. Τούτο καθίσταται αναγκαίο, καθότι η ασφαλιστική κάλυψη του εφεσίβλητου 1 (Τεκμήριο 3), αναφέρει καθαρά και ενσωματώνει τους όρους του συνήθους Συμβολαίου της εφεσείουσας Εταιρείας, για πλήρη ασφαλιστική κάλυψη (The risk is HELD COVERED in the terms of the Company's usual form of COMPREHENSIVE Policy...).
Η θέση των εφεσειόντων είναι ότι επειδή ο εφεσίβλητος 1 ήταν 23 ετών, το Ασφαλιστήριο Συμβόλαιο δεν κάλυπτε τυχόν επιβάτες του οχήματος, καθότι υπήρχε όρος στο πίσω μέρος του Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου, που αναφέρει ότι δεν παρέχει κάλυψη στους επιβάτες, όταν ο οδηγός είναι κάτω των 25 ετών. Οι εφεσίβλητοι έχουν αντίθετη γνώμη και ισχυρίζονται ότι ο πιο πάνω όρος του Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου δεν έχει εφαρμογή, καθότι δεν αποτελεί μέρος του συνήθους Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου της Εταιρείας, σχετικά με πλήρη ασφαλιστική κάλυψη.
Στο σύγγραμμα IVAMY "General Principles of Insurance Law", 4η έκδοση, στη σελίδα 231, αναφέρονται τα εξής:
"The back of the policy is a different document from the front of the policy, and nothing printed or written on the back of the policy forms part of the contract contained in the policy, unless incorporated by express reference or otherwise made part of the contract of insurance by the intention of the parties.".
Η συνήγορος των εφεσειόντων εισηγήθηκε ότι η φράση που είναι στην αρχή του Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου "This Policy witnesseth:- That in respect of events occurring during the Period of Insurance and subject to the terms exceptions and conditions contained herein or endorsed hereon (hereinafter collectively referred to as the Terms of this Policy)", ενσωματώνει στο κυρίως Συμβόλαιο όλο το περιεχόμενο του Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου, συμπεριλαμβανομένου και του πίσω μέρους του Συμβολαίου και του όρου ο οποίος αναφέρεται στην εξαίρεση κάλυψης επιβατών για οδηγούς κάτω των 25 ετών. Υποστήριξε δε τη θέση τους με τα σχετικά αποσπάσματα από τα Συγγράμματα IVAMY "General Principles of Insurance Law" και SHAWCROSS ON THE LAW OF MOTOR INSURANCE.
Έχω εξετάσει με μεγάλη προσοχή την επιχειρηματολογία και των δύο πλευρών σχετικά με το υπό κρίση θέμα και συμφωνώ με τη θέση της συνηγόρου των εφεσειόντων. Αναφορικά με την ερμηνεία των Ασφαλιστηρίων Συμβολαίων σχετικό είναι το απόσπασμα από τον McGillivray and Partington on Insurance Law, 8η έκδοση, όπου στη σελίδα 439 αναφέρονται τα εξής:
"The task of a tribunal endeavouring to interpret the contract of insurance is to ascertain the intention of the parties in relation to the facts in dispute. Such intention is, however, to be gathered from the wording of the policy itself and from the wording of any other documents which may be incorporated with it, so that "the true construction of a document means no more than that the court puts on it the true meaning, and the true meaning is the meaning which the party to whom the document was handed or who is relying on it would put on it as an ordinarily intelligent person construing the words in the proper way in the light of the relevant circumstances.".
Στο σύγγραμμα IVAMY "General Principles of Insurance Law", 4η έκδοση, σελίδα 241, αναφέρονται τα εξής:
"The contract between the parties is usually expressed in broad general terms in the body of the policy. The stipulations and conditions regulating in detail the rights and duties of the parties are in practice endorsed on the back of the policy and made part of the contract by express incorporation.".
Στην υποσημείωση 13 αναφέρονται τα εξής:
"Everett v. Desborough (1829), 5 Bing. 503 (life insurance) per BEST, C.J., at p. 517: "That contract [i.e. the contract between the parties] is not confined to what is contained in the body of the policy, but embraces the conditions endorsed on it, and embraces the representations required by those conditions."".
Επίσης, στο σύγγραμμα SHAWCROSS ON THE LAW OF MOTOR INSURANCE, 2η έκδοση, στη σελίδα 631, αναφέρονται τα εξής:
"1. Generally.- In most insurance policies all the terms thereof are printed upon the face of the document in which it is contained. On the back of the policy there is generally to be found certain printing giving, for example, the name and address of the insurers, and writing giving the number of the policy, the name and address of the insurers, and writing giving the number of the policy, the name of the assured, the date of expiry, etc. These do not form part of the contractual terms of the policy, though they may of course be referred to for the purpose of identification. In some cases, however, the conditions of the policy are printed upon the back thereof. In such cases the conditions form part of the policy if they are expressly incorporated - as they invariably are - with or referred to in the terms printed upon the face of it.
Thus most policies contain upon their faces some term to the effect that the insurance thereby given is "subject to the terms conditions and limitations contained herein and of any endorsement hereon."".
Από τα πιο πάνω, προκύπτει ότι αφού γίνεται σαφής ενσωμάτωση στο Συμβόλαιο των όρων και/ή εξαιρέσεων και/ή οπισθογραφήσεων, είναι φανερό πως καθίσταται μέρος του Συμβολαίου ο όρος ο οποίος αναφέρεται στην εξαίρεση κάλυψης επιβατών για οδηγούς κάτω των 25 ετών.
Υπάρχουν και άλλοι λόγοι έφεσης, αλλά δεν προτίθεμαι να ασχοληθώ με αυτούς, επειδή οι άλλοι δύο αδελφοί Δικαστές έχουν καταλήξει σε διαφορετική ερμηνεία του Συμβολαίου, με την οποία η έφεση απορρίπτεται.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, θα επέτρεπα την έφεση.
ΚΟΥΡΡΗΣ, Δ.:- Κατά πλειοψηφία η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται κατά πλειοψηφία με έξοδα.